امامت پژوهی: بررسی دیدگاه امامیه٫ معتزله و اشاعره صفحه 218

را ندارند؛(1) همچنین، اهل ایمان و مؤمنانی که بلاد شرک را رها نکرده و به بلاد امت اسلامی رهسپار نگشته اند و پدران و برادرانی که کفر را بر ایمان ترجیح بدهند، شایسته ولایت نمی باشند.(2)

آری! کسی که اهل ایمان است، کفار و شیاطین و اتباع آنان را به عنوان اولیاء و احباب و اختیاردار خویش انتخاب نمی نماید؛(3) زیرا تنها مالک و عزیز، خداوند است و فقط اوست که شایسته ولایت است؛(4) چون با ولایت او می توان کسب عزّت نموده، به منافع واقعی و ابدی نایل گشت و کسانی که با ولایت او پیوند زده اند و در صف اولیای او قرار گرفته اند، کسانی هستند که عاشقان و آرزومندان مرگ خویشند و هیچ هراس و حزن و اندوهی در دل ندارند و در تمام حالات، اهل تقوا و پاکی و صفایند.(5) آنان باور دارند که آن کس که شایسته ولایت است و در حقیقت، ولایت دارد، خداوند است و ولایت غیر خداوند، چون تارهای عنکبوت، سست و بی اساس است.(6)

آنها زمانی سزاوار ولایت الهی می گردند که جز خدا در روح و روانشان جا نداشته باشد؛ چنان که پیامبر اکرم فرموده اند: تا وقتی که دوستی و دشمنی، فقط برای خدا نباشد، ایمان خالص تحقق نمی یابد و هر گاه برای خدا دوست و دشمن داشته باشد، شایسته ولایت است.(7) اگر چنین شد، مصداق آیه مبارکه ﴿أَلا إِنَّ أَوْلِیَاء اللّهِ لاَ خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلاَ هُمْ یَحْزَنُونَ﴾(8) خواهد شد.

از حضرت امیر علیه السلام درباره این آیه سؤال کردند، فرمود: مردمی هستند که به طور

1- . ممتحنه/ 1؛ مائده/ 57؛ عنکبوت/ 41.
2- . انفال/ 72؛ توبه/ 23.
3- . مائده/ 81.
4- . نساء/ 139؛ هود/ 13 و 20؛ اسراء/ 97؛ فرقان/ 18؛ شوری/ 9.
5- . یونس/ 62؛ انفال/ 34؛ فصلت/ 31؛ جمعه/ 6.
6- . عنکبوت/ 41.
7- . سیوطی، الدرّ المنثور، ج3، چاپ قدیم، مؤسسی الرساله، ص310.
8- . یونس/ 62.