امامت پژوهی: بررسی دیدگاه امامیه٫ معتزله و اشاعره صفحه 228

که ایمان آوردید! کافران را به عنوان اولیا، از غیرمؤمنان اتخاذ نکنید.

مضمون این آیه، در آیات 89 سوره نساء و 51 سوره مائده نیز آمده است و اصولاً قرآن می فرماید: داشتن ایمان و اعتقاد به خداوند و پیامبر صلی الله علیه و آله و آنچه بر پیامبر فرود آمده، مشروط به عدم پذیرش ولایت کفار است: ﴿وَلَوْ کَانُوا یُؤْمِنُونَ بِالله والنَّبِیِّ وَمَا أُنزِلَ إِلَیْهِ مَا اتَّخَذُوهُمْ أَوْلِیَاء﴾(1)

الف. سرّ نهی مؤمنان از پذیرش ولایت کفار

سرّ این که قرآن کریم از پذیرش ولایت کفار نهی می کند، این است که اوّلاً، کفار و طاغوتها با مؤمنان، عداوت و دشمنی دارند و هیچ عاقلی، سلطه دشمن را نمی پذیرد. عدم پذیرش ولایت دشمن، یک امر عقلایی است. قرآن، مسلمانها را به این امر، ارشاد می کند و می فرماید: آنها دشمن هستند و از غفلت شما بهره برداری می کنند. ﴿یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا عَدُوِّی وَعَدُوَّکُمْ أَوْلِیَاء﴾(2)

ثانیا، کفاری که دین و طریق شما را به بازی و شوخی می گیرند، نمی توانند بر مؤمنان ولایت داشته باشند: ﴿یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ لاَ تَتَّخِذُواْ الَّذِینَ اتَّخَذُواْ دِینَکُمْ هُزُواً وَلَعِباً مِّنَ الَّذِینَ أُوتُواْ الْکِتَابَ مِن قَبْلِکُمْ وَالْکُفَّارَ أَوْلِیَاء﴾(3) و به تعبیر فخر رازی: نمی توان مسخره گران را به عنوان اولیا، انصار و احباب اتخاذ کرد.(4)

شهید مطهری رحمه الله سرّ اجتناب از پذیرش ولایت کفار را در قرآن، این گونه بیان می کند:

قرآن سرّ لزوم اجتناب و احتیاط از بیگانه را این می داند که دوست دارند دیگران نیز به کیش و آیین آنها درآیند... همه اینها ایجاب می کند که روابط مسلم با غیرمسلم، محتاطانه باشد. مسلمان از خطر غافل نماند و فراموش نکند

1- . مائده/ 81؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ج12، ص65.
2- . ممتحنه/ 1.
3- . مائده/ 57؛ رشید رضا، المنار، ج6، ص444.
4- . فخر رازی، التفسیر الکبیر، ج12، ص32؛ علامه طباطبایی، المیزان، ج5، ص27- 28.