امامت پژوهی: بررسی دیدگاه امامیه٫ معتزله و اشاعره صفحه 3

مقدمه

متکلمان اسلامی به سه دسته مهم تقسیم می شوند: متکلمان شیعه، معتزله و اشعری مسلک.

1. از قدمای متکلمان شیعه، می توان به افراد زیر اشاره کرد:

ابوجعفر محمد بن علی بن نعمان بن ابی طُرَیْفَی بَجَلی کوفی است که در کوفه دکان صرّافی داشته و از متکلمان اولیّه و شیوخ شیعه(1) و از اصحاب حضرت امام جعفر صادق علیه السلام (متوفی 148 ه . ق) و حضرت موسی بن جعفر علیه السلام (متوفی 183 ه . ق) بوده است.(2) او با ابوحنیفه (متوفی 150 ه . ق) و رؤسای معتزله و خوارج و زیدیه مناظرات بسیار داشته(3) و در تأیید مذهب شیعه و اثبات امامت حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب علیه السلام و ردّ آرای مخالفان و حکم در باب جنگ جمل و طلحه و عایشه، کتابهای متعددی نوشته که از آن جمله است: الاحتجاج فی امامی

1- . ابوالعباس احمد بن علی نجاشی متوفی 450 ه . ق، رجال نجاشی، ص325، جامعه مدرسین، قم، 1416 ه . ق.
2- . محمد بن الحسن الطوسی شیخ طوسی (متوفی 460 ه . ق)، رجال طوسی، ص296 و 343، جامعه مدرسین، قم، 1415 ه . ق.
3- . شیخ طوسی، اختیار معرفی الرجال رجال کشی، ص185-191، دانشکده الهیات، مشهد، 1348 ش.