امامت پژوهی: بررسی دیدگاه امامیه٫ معتزله و اشاعره صفحه 301

5. علی اکبر قرشی در قاموس قرآن می گوید: «زکو» و «زکاء» مصدر است. «زکای» اسم مصدر است و 32 بار در قرآن به کار رفته است. مراد از «زکای»، تنها زکات واجب که به 9 چیز تعلّق می گیرد نیست، بلکه مراد، مطلق انفاق در راه خدا؛ اعم از واجب و مستحب است.(1)

آنچه از کتب اهل لغت استفاده شد، این است که «زکای» به معانی زیر به کار رفته است: 1. زیادت؛ 2. پاکی؛ 3. صدقه؛ 4. انفاق در راه خدا.

با دقت و تأمل، به این نتیجه می رسیم که تنها معنای اصلی «زکای»، «نمو و زیادت» است و طهارت و پاکی، به همین معنی برمی گردد؛ زیرا پاکیزگی نفس، همان نمو و ارتقای نفس است. صدقه و انفاق در راه خدا نیز مناسب با همین معنی است؛ زیرا صدقه و انفاق در راه خدا باعث زیادی اموال و پاکیزگی آن می شود؛ بنابراین، وقتی که واژه «زکای» به زکات واجب یا مطلق انفاق به کار می رود، به مناسبت همین معنی است؛ زیرا پرداختن زکات واجب نیز باعث زیادی اموال می شود؛ همان طور که مطلق انفاق در راه خدا در زیادی اموال، مؤثّر است.

4. «رکوع»

لغویان اتفاق نظر دارند که لفظ «رکوع» به معنای «انحنا و خم شدن» است.(2)

گفتار دوم: دیدگاههای مفسّران و بررسی ادلّه آنان

اشاره

در این که مراد آیه چیست، سه دیدگاه وجود دارد:

1. مراد آیه، عامه مؤمنان است و این آیه، امامت شخص خاص را اثبات نمی کند،