امامت پژوهی: بررسی دیدگاه امامیه٫ معتزله و اشاعره صفحه 345

سپس عمر با نوشته ابوبکر به میان مردم رفت و آنها را نسبت به آن آگاه کرد. مردم گفتند: سمعا و طاعی. مردی به او گفت: ای اباحفص! چه چیزی در آن نوشته است؟ عمر گفت: نمی دانم، ولی من اولین کسی هستم که آن را شنیدم و اطاعتش کردم. آن مرد گفت: امّا به خدا سوگند که من می دانم چه چیزی در آن نوشته است. یک سالی ابتدا تو او را امارت دادی و امیرش کردی و امسال، او تو را امیر کرد.(1)

درباره گزارش یاد شده، دو سؤال مطرح است: اوّل این که چرا ابوبکر، عمر بن خطاب را به عنوان خلیفه بعد از خود انتخاب کرد؟ دیگر این که چرا خلیفه اوّل در امر خلافت بعد از خود، به رسول خدا صلی الله علیه و آله اقتدا و امر خلافت را به مردم، واگذار نکرد؟

1. چرا ابوبکر، عمر بن خطّاب را انتخاب کرد؟

اگر به چگونگی به خلافت رسیدن خلیفه اوّل توجّه شود، جواب این سؤال را به درستی درمی یابیم. همین سؤال در ماجرای انتخاب خلیفه اوّل نیز مطرح است که به چه دلیل، عمر بن خطّاب، ابوبکر را از میان همه اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و آله به عنوان خلیفه مطرح کرد، نه غیر او را؟

جواب هر دو سؤال را مولای متقیان علی علیه السلام به روشنی بیان فرموده است؛ آن جا که در ماجرای اصرار عمر به خلافت ابوبکر، آن حضرت خطاب به عمر فرمود: «شیری بدوش که سهمی از آن برای توست و امروز مرکب خلافت را محکم ببند تا فردا برای توبازگرداند».(2)

بنابراین، امام علیه السلام علت پیشنهادعمر به ابوبکر برای خلافت را این می داند که خلیفه اوّل، خلافت را برای او حفظ کند و فردا که زمانش رسید، زمام امرخلافت را به دست گیرد.