امامت پژوهی: بررسی دیدگاه امامیه٫ معتزله و اشاعره صفحه 353

حضرت شدند.(1)

بعد از وفات پیامبر صلی الله علیه و آله ابوبکر، اولین شخصی بود که مانع از نقل احادیث پیامبر صلی الله علیه و آله شد. دلیل او در این باره این بود که در نقل احادیث، اختلاف ایجاد شده است. قطعا مردم بعد از شما در این امر، به اختلاف بیشتری خواهند افتاد. از این رو از رسول خدا صلی الله علیه و آله حدیث نقل نکنید و هر کس از شما از امری پرسید، در پاسخش بگویید: بین ما و شما کتاب خدا وجود دارد، حلالش را حلال و حرامش را حرام بدانید.(2)

خلیفه دوم نیز روش ابوبکر را با شدت بیشتری ادامه داد و در واقع، مبارزه ای را آغاز کرد. عمر از مردم خواست احادیث را جمع آوری کرده، به نزدش ببرند. سپس فرمان داد که همه آنها را بسوزانند. او به صحابه گفته بود که روایت از رسول خدا صلی الله علیه و آله را کم کنید و فقط به مواردی که بدانها عمل می کنید، اکتفا نمایید. خلیفه دوم در این باره، سخت گیری را به آن جا رساند که افرادی را به خاطر نقل احادیث زیاد از پیامبر صلی الله علیه و آله به زندان افکند. سه تن از آنان عبارت بودند از: ابن مسعود، ابوالدرداء و ابومسعود انصاری. عمر، خطاب به آنها گفته بود: شما از رسول خدا زیاد حدیث روایت کردید.(3)

خلیفه سوم، عثمان بن عفّان نیز راه خلفای قبلی را ادامه داد. او در بالای منبر گفت: بر کسی جایز نیست که حدیثی را روایت کند که در دوران ابوبکر و عمر شنیده نشده است.(4)

در دوران معاویه، این روند، با شکلی جدید ادامه یافت، او بعد از سال جماعت،(5) در نامه ای به همه کارگزارانش نوشت: هر کس در فضل ابوتراب و اهل بیتش

1- . ر.ک: سیدمرتضی عسکری، معالم المدرستین، ج1، ص419.
2- . شمس الدین ذهبی، تذکری الحفاظ، ج1، ص2-3.
3- . ذهبی، تذکری الحفاظ، ج1، ص7.
4- . متقی هندی، منتخب الکنز در حاشیه مسند احمد، ج4، ص64.
5- . معاویه سال استقرار و فراگیر شدن حکومت خود را سال جماعت نامید.