امامت پژوهی: بررسی دیدگاه امامیه٫ معتزله و اشاعره صفحه 421

پیش معاویه رفت و از منظور او پرسید. معاویه گفت: «ما و شما به کتاب خدا و آنچه در کتاب خویش فرمان داده، مراجعه می کنیم. شما یکی را که مورد قبولتان باشد، انتخاب می کنید، ما نیز یکی را می فرستیم و از آنها تعهد و پیمان می گیریم که طبق مندرجات کتاب خدا عمل کنند و از آن تجاوز نکنند و همگی از حکم خدا که مورد اتفاق ایشان باشد، اطاعت می کنیم». اشعث گفتار او را درست شمرد و به نزد علی علیه السلام بازگشت و قضیه را به او خبر داد. بیشتر مردم گفتند: «رضایت داریم و می پذیریم و اطاعت می کنیم». مردم شام، عمرو بن عاص را انتخاب کردند. اشعث و کسانی که بعدها عقیده خوارج گرفتند، گفتند: «ما ابوموسی اشعری را انتخاب می کنیم». علی علیه السلام گفت: «در قسمت اوّل با من مخالفت کردید، در این قسمت مخالفت نکنید. من نظر ندارم که ابوموسی اشعری را انتخاب کنم». اشعث و همراهان وی گفتند: «ما جز به ابوموسی رضایت نخواهیم داد». امام علیه السلام فرمود: «وای بر شما! او قابل اعتماد نیست و از من برید و مردم را از کمک من بازداشت... این کار را به عبداللّه بن عباس می سپارم». اشعث و یاران او گفتند: «به خدا نباید دو مضری درباره ما حکمیت کنند». علی علیه السلام فرمود: «پس اشتر را انتخاب می کنم». گفتند: «مگر آتش این اختلاف را کسی جز اشتر دامن زده است»؟

سرانجام امام علیه السلام فرمود: «هرگونه می خواهید، عمل کنید و هرچه به نظرتان می رسد، انجام دهید». آنها نیز کسی را به نزد ابوموسی فرستادند و قصه را برای او نوشتند. وقتی به ابوموسی گفتند مردم صلح کرده اند، گفت: «الحمد للّه» گفتند: «تو را حَکَم کرده اند»، گفت: «إنّا للّه وإنّا إلیه راجعون».(1)

با این وجود، امام علیه السلام اولین راه را برای حل مشکل معاویه، جنگ نمی دانست، بلکه تا آن جا که امکان داشت، سعی کرد مشکل را با مسالمت حل کند؛ البته نه به قیمت تأیید باطل و حکومت دادن به معاویه. از این رو وقتی تلاشهای امام علیه السلام برای