امامت پژوهی: بررسی دیدگاه امامیه٫ معتزله و اشاعره صفحه 428

عقاید و روحیه ویژه خوارج سبب شد که شخصیت والای امام علی علیه السلام آنان را دفع کند و در صف دشمنان امام علیه السلام قرار گیرند. آنان افرادی عبادت پیشه بودند و از سجده های طولانی، پیشانیهایشان پینه بسته بود و چون روی خاکهای سخت و داغ، در مقابل معبود به خاک افتاده بودند، دستهایشان مانند پاهای شتر، سفت و محکم شده بود. دارای روحیه مبارزه و فداکاری بودند و فداکاریهای آنها در راه عقیده، بی نظیر بود. آنان افرادی حق جو بودند، اما به خاطر جهالت، نتوانستند ملاک حق را دریابند. بدین خاطر دچار افراط و تفریط شدند و سرانجام بدان گونه در زمان امام علیه السلام به کام مرگ کشیده شدند و امام علیه السلام بعد از ماجرای نهروان فرمود: «خوارج را پس از من نکشید؛ زیرا کسی که حق را بجوید و خطا رود، مانند کسی نیست که باطل را بجوید و آن را بیابد».(1)

امّا خوارج از روش باطل خود دست برنداشتند و سرانجام تصمیم گرفتند سه تن را که به زعم خود، از عوامل ایجاد مشکلات مسلمانان بودند؛ یعنی معاویه، عمروعاص و علی علیه السلام ترور کنند. عبدالرحمن بن ملجم مرادی مأمور ترور علی علیه السلام شد. او بعد از قبول مأموریت، به کوفه آمد. او در نتیجه ملامتهای نفس ملامتگر خویش، از تصمیم خود منصرف شد، امّا آنگاه که با قطام، زن زیباروی عرب مواجه شد، دلباخته او گشت. قطام کینه علی علیه السلام را در دل داشت. او ابن ملجم را طعمه خوبی برای انتقام از علی علیه السلام یافت. ابن ملجم، فریفته قطام شد و سرانجام در سحرگاه شب نوزدهم رمضان سال چهلم هجری، در محراب مسجد کوفه، ضربه ای بر سر مبارک پیشوای مؤمنان زد که در بیست و یکم رمضان به شهادت رسید.(2)

گفتار پنجم: پیام وداع

امام علیه السلام در آخرین دقایق حیات نورانی خویش، سفارشهایی کردند و فرزندان و