امامت پژوهی: بررسی دیدگاه امامیه٫ معتزله و اشاعره صفحه 86

دست می دهد و مصداق این آیات شریفه خواهد شد: ﴿إِذَا السَّمَاء انشَقَّتْ﴾،(1) ﴿إِذَا السَّمَاء انفَطَرَتْ﴾(2) و ﴿إِذَا الشَّمْسُ کُوِّرَتْ﴾.(3)

بنابراین، تا هنگام رستاخیز، آسمان و زمین از برکت وجود آن بزرگواران که حجج الهی در روی زمین هستند، برپاست و به خاطر ایشان قوای جاذبه در آنها حکمفرماست. این معنی در دعای عدیله در شأن ولی عصر - عجل اللّه تعالی فرجه الشریف - نیز آمده است: «و ببقائه بقیت الدنیا وبیمنه رُزِق الوری بوجوده ثبت الأرض والسماء».(4)

8. امام، قطب امت

امام علی علیه السلام درباره جریانهای سیاسی انحرافی که پس از رحلت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله رخ داد و به تفکیک ویرانگر امامت از امت انجامید، به عنوان یک افشاگری تاریخی، در خطبه سوم نهج البلاغه از خود و سردمداران این جریان انحرافی سخن می گوید. امام علیه السلام نخستین نقش امام را در جامعه اسلامی و هسته مرکزی و مقوّم امامت را در امت، چنین بیان می کند:

قسم به خدا که فلانی(5) خلافت را چون تن پوشی به تن کشید در حالی که نیک می دانست موقعیت و نقش من در خلافت، چون محور سنگ آسیاب است، از وجود من، سیل جریان می یابد و حرکتها در امت سرازیر می گردد و هیچ پرنده اوج گیری، یارای رسیدن به قله این وجود برتر را ندارد.(6)

خلافت به معنای جانشینی و قائم مقامی پیامبر صلی الله علیه و آله و پیشوایی و رهبری ایدئولوژیکی و زمامداری سیاسی و هدایت تکاملی امت در کل جریانات و

1- . انشقاق/ 1.
2- . انفطار/ 1.
3- . تکویر/ 1.
4- . محمدصالح جوهری، ضیاء الصالحین، دعای عدیله، ص544.
5- . ابن ابی قحافی.
6- . فیض الاسلام، نهج البلاغه، خطبه 3، ص46؛ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص48.