- تشکر و سپاس 1
- تقدیم 1
- اشاره 6
- اشاره 7
- الف - عصمت در لغت 10
- واژه شناسی 10
- اصطلاح کلامی 14
- ب - عصمت در اصطلاح 14
- اشاره 21
- جمع بندی کلی 21
- 1. مخلَص 22
- 2. تنزیه 24
- 3. توفیق 25
- 1. عِصیان 27
- 2. ذنب 27
- 4. خطا 28
- 3.قبیح 28
- برخی از آثار اهل سنّت درباره عصمت (از قرن اول تا سیزدهم) 34
- اشاره 41
- اشاره 42
- عصمت در یهودیت 43
- عصمت در مسیحیت 46
- عصمت در دین اسلام 47
- عصمت در آیات و روایات 48
- عصمت در بین مسلمانان صدر اسلام 52
- صلح حدیبیه 52
- نکته ها 53
- ذوالشهادتین 54
- خطبه خلیفه اول 56
- آیا شیعه مبتکر اندیشه عصمت است؟ 57
- نکته ها 57
- حقیقت عصمت 59
- فرق عصمت با عدالت 65
- منشأ عصمت 66
- اشاره 66
- اشاره 67
- نقد و بررسی 67
- الف - نیافریدن گناه 67
- نقد و بررسی 69
- ب - آفرینش طاعت 69
- اشاره 69
- اشاره 70
- ج - علم معصوم به عواقب گناه 70
- نقد و بررسی 72
- اشاره 75
- د - شناخت جمال و عظمت خدا 75
- نقد و بررسی 76
- اشاره 77
- نقد و بررسی 77
- و - اراده و انتخاب 77
- اشاره 77
- ﻫ - تقویت قوه عاقله 77
- نقد و بررسی 78
- ز - تسدید روح القدس 78
- ح - نظریه مختار 88
- عصمت موهوبی است یا اکتسابی؟ 90
- امکان عصمت 95
- عصمت و اختیار 102
- الف - عصمت از منظر معصومان (اقسام معصوم) 110
- اشاره 110
- 1. فرشتگان 110
- اشاره 110
- اشاره 111
- الف - قول به نداشتن عصمت 111
- ج - قول به تفصیل 112
- ب - قول به توقف 112
- د - قول به عصمت مطلق 113
- عصمت در سنت 115
- شبهه مخالفان 117
- شبهه نخست 117
- شبهه دوّم 119
- ادله عصمت انبیا 130
- اشاره 130
- 1. دلیل لطف 130
- اشاره 130
- 3. امر به اطاعت مطلق از انبیا 132
- 6. لزوم تسلسل 138
- 8. تزکیه و تربیت مردم 141
- 9. ریاست نبی بر امت 142
- 3. امامان 143
- اشاره 143
- اشاره 148
- ادله موافقین 148
- لغات آیه: 153
- اشاره 153
- 2. آیات قرآن 153
- تقریب دلالت آیه بر عصمت امام: 156
- اشاره 158
- 1. مؤمنان: 160
- صادقین چه کسانی هستند؟ 160
- 2. معصومین: 161
- اشاره 163
- استدلال فخر رازی بر آیه صادقین: 166
- اشاره 167
- دلایل فخر رازی: 167
- پاسخ: 168
- اشاره 169
- 1. علمای اهل کتاب 171
- 3. خداوند متعال 173
- 4. حضرت امام علی بن ابی طالب علیه السّلام 174
- شأن نزول: 177
- اشاره 177
- دلالت آیه بر عصمت امامان علیهم السّلام 179
- اشاره 180
- اولی الامر چه کسانی هستند؟ 181
- اشاره 181
- اشاره 182
- اشاره 183
- جواب نقضی: 183
- جواب حَلّی: 183
- دلایل: 185
- اشاره 185
- پاسخ: 187
- اشاره 191
- مقدمه: 192
- معنی رجس: 194
- مراد از اهل بیت: 196
- راویان: 200
- دلالت آیه تطهیر بر عصمت سایر أئمه علیهم السّلام 204
- اشاره 209
- چند اشکال: 209
- جواب: 209
- دلالت آیه بر عصمت امام از سهو و اشتباه: 211
- اشاره 216
- چند نکته: 216
- عصمت در آیه مبارکه 218
- 3. روایات نبوی صلی الله علیه وآله 221
- 4. حضرت زهراعلیهاالسّلام 233
- اشاره 233
- ادلّه عصمت حضرت زهرا علیهاالسّلام 234
- 5. انسان های دیگر 239
- اشاره 239
- الف - تفاوت عصمت معصومان و انسان های دیگر 241
- اشاره 250
- 1. عصمت در دریافت و ابلاغ وحی 250
- اشاره 251
- اشاره 254
- ادله نقلی 254
- تردید در تلقی وحی 259
- اشاره 261
- الف - عصمت از گناه 262
- 1. دیدگاه معتزله 262
- اشاره 262
- 2. دیدگاه اشاعره 264
- 3. دیدگاه امامیه 266
- اشاره 267
- ب - عصمت از سهو 267
- ادله عقلی 271
- 3. عصمت در اعتقادات 276
- اشاره 297
- پاسخ شبهه یکم: 298
- ادله عصمت حضرت زهراعلیهاالسّلام 306
- دلایل شیعه بر عصمت انبیا و ائمه علیهم السّلام 307
- دلایل عقلی و نقلی عصمت انبیا در دریافت و ابلاغ وحی 308
- اشاره 314
- اشاره 315
- نکته1: 315
- نکته 3: 316
- نکته 2: 316
- الف - در دریافت و ابلاغ وحی 321
- 1. آیه 41 آل عمران 321
- آیاتی که در عصمت پیامبران نیاز به توضیح دارد 321
- اشاره 326
- نقد و بررسی 331
- اشاره 338
- نقد و بررسی 339
- اشاره 341
- نقد و بررسی 342
- اشاره 344
- 5. آیه 68 انعام 344
- نقد و بررسی 345
- 7. آیه 49 مائده 347
- ب - در مقام عمل از گناه و اشتباه 349
- 1. آیات 115 و 121 طه 349
- اشاره 349
- نقد و بررسی 350
- اشاره 357
- اشاره 361
- پاسخ: 361
- پاسخ: 362
- 4. آیات 88 و 89 صافات 362
- اشاره 362
- 5. آیه 82 شعراء 364
- 6. آیه 76 انعام 365
- اشاره 371
- 9. آیه 70 یوسف 371
- 10. آیات 21-24 ص 375
- اشاره 375
- اشاره 385
- لغات آیه: 385
- 11. آیات 34 و 35 ص 385
- چند پرسش: 386
- بیان شبهه: 386
- 12. آیه41 ص 392
- اشاره 392
- سؤال: 393
- 13. آیه 87 انبیاء 399
- سرگذشت کوتاهی از حضرت یونس علیه السّلام 399
- اشاره 399
- بیان شبهه: 400
- اشاره 408
- 14. آیات 1و2 سوره فتح 408
- نکته ها 410
- 15. آیه 43 توبه 411
- اشاره 415
- 17. آیات5 10 و 106 نساء 415
- طرح شبهه: 415
- پاسخ: 416
- 19. آ یه 120 و 145 بقره 422
- 20. آیات 23 و 24 کهف 423
- 1. آیه 143 اعراف 424
- ج - در اعتقادات 424
- 2. آیه 87 انبیاء 428
- 3. آیه 7 الضحی 431
- اشاره 431
- الف - نبود هدایت 434
- ج - گمنام 435
- ﻫ- - متحیر 437
- 4. آیه 52 شوری 438
- اشاره 442
- 5. آیه 5 مدثر 442
- روایات سهو النبی صلی الله علیه وآله 445
- شیخ صدوق (وفات: 381 ﻫ.ق) 447
- اشاره 447
- آراء علما درباره سهو النبی 447
- شیخ مفید (وفات: 413ﻫ.ق) 448
- علاّمه حلّی (وفات: 726- 648 ﻫ.ق) 450
- خواجه نصیر طوسی (وفات: 672ﻫ.ق) 450
- شهید اول (وفات: 786ﻫ.ق) 452
- علامه مجلسی (وفات: 1070ﻫ.ق) 453
- عضد الدین الایجی (وفات: 756ﻫ) 455
- ابن حزم 456
- خلاصه و نتیجه 456
- کتب 459
- نرم افزار 496
- سایت 497
کلیات
اشاره
هدف از نوشتار حاضر بررسی دیدگاه شیعه امامیه و دو فرقه کلامی اهل سنت یعنی اشاعره و معتزله درباره عصمت انبیا و أئمه علیهم السّلام، از منظر زمان عصمت و هم چنین عصمت آنان در دریافت و تبلیغ و تبیین وحی و در امور فردی و اجتماعی و در اعتقادات است.
نوشتار حاضر درصدد است تا به این سؤال اصلی پاسخ دهد که عصمت از نظر شیعه و اهل سنت چه جایگاهی دارد؟ و به تبع آن به چند سؤال فرعی زیر که از آن منشعب می شود، پاسخ دهد:
- حقیقت عصمت از دیدگاه شیعه و اهل سنت (اشاعره و معتزله) چیست؟
- آیا ممکن است کسی در عمرش مرتکب معصیت نشود و از گناه، معصوم باشد؟
- بر فرض امکان، عصمت اختیاری است یا جبری؟
- آیا عصمت موهبت الهی است یا اکتسابی؟
- منشأ و علت عصمت از دیدگاه شیعه و اهل سنت (اشاعره و معتزله) چیست؟