- تشکر و سپاس 1
- تقدیم 1
- اشاره 6
- اشاره 7
- الف - عصمت در لغت 10
- واژه شناسی 10
- اصطلاح کلامی 14
- ب - عصمت در اصطلاح 14
- جمع بندی کلی 21
- اشاره 21
- 1. مخلَص 22
- 2. تنزیه 24
- 3. توفیق 25
- 1. عِصیان 27
- 2. ذنب 27
- 4. خطا 28
- 3.قبیح 28
- برخی از آثار اهل سنّت درباره عصمت (از قرن اول تا سیزدهم) 34
- اشاره 41
- اشاره 42
- عصمت در یهودیت 43
- عصمت در مسیحیت 46
- عصمت در دین اسلام 47
- عصمت در آیات و روایات 48
- عصمت در بین مسلمانان صدر اسلام 52
- صلح حدیبیه 52
- نکته ها 53
- ذوالشهادتین 54
- خطبه خلیفه اول 56
- آیا شیعه مبتکر اندیشه عصمت است؟ 57
- نکته ها 57
- حقیقت عصمت 59
- فرق عصمت با عدالت 65
- اشاره 66
- منشأ عصمت 66
- نقد و بررسی 67
- اشاره 67
- الف - نیافریدن گناه 67
- نقد و بررسی 69
- ب - آفرینش طاعت 69
- اشاره 69
- اشاره 70
- ج - علم معصوم به عواقب گناه 70
- نقد و بررسی 72
- اشاره 75
- د - شناخت جمال و عظمت خدا 75
- نقد و بررسی 76
- و - اراده و انتخاب 77
- اشاره 77
- اشاره 77
- نقد و بررسی 77
- ﻫ - تقویت قوه عاقله 77
- نقد و بررسی 78
- ز - تسدید روح القدس 78
- ح - نظریه مختار 88
- عصمت موهوبی است یا اکتسابی؟ 90
- امکان عصمت 95
- عصمت و اختیار 102
- اشاره 110
- اشاره 110
- 1. فرشتگان 110
- الف - عصمت از منظر معصومان (اقسام معصوم) 110
- الف - قول به نداشتن عصمت 111
- اشاره 111
- ب - قول به توقف 112
- ج - قول به تفصیل 112
- د - قول به عصمت مطلق 113
- عصمت در سنت 115
- شبهه نخست 117
- شبهه مخالفان 117
- شبهه دوّم 119
- ادله عصمت انبیا 130
- اشاره 130
- 1. دلیل لطف 130
- اشاره 130
- 3. امر به اطاعت مطلق از انبیا 132
- 6. لزوم تسلسل 138
- 8. تزکیه و تربیت مردم 141
- 9. ریاست نبی بر امت 142
- 3. امامان 143
- اشاره 143
- ادله موافقین 148
- اشاره 148
- 2. آیات قرآن 153
- اشاره 153
- لغات آیه: 153
- تقریب دلالت آیه بر عصمت امام: 156
- اشاره 158
- صادقین چه کسانی هستند؟ 160
- 1. مؤمنان: 160
- 2. معصومین: 161
- اشاره 163
- استدلال فخر رازی بر آیه صادقین: 166
- اشاره 167
- دلایل فخر رازی: 167
- پاسخ: 168
- اشاره 169
- 1. علمای اهل کتاب 171
- 3. خداوند متعال 173
- 4. حضرت امام علی بن ابی طالب علیه السّلام 174
- شأن نزول: 177
- اشاره 177
- دلالت آیه بر عصمت امامان علیهم السّلام 179
- اشاره 180
- اولی الامر چه کسانی هستند؟ 181
- اشاره 181
- اشاره 182
- اشاره 183
- جواب حَلّی: 183
- جواب نقضی: 183
- اشاره 185
- دلایل: 185
- پاسخ: 187
- اشاره 191
- مقدمه: 192
- معنی رجس: 194
- مراد از اهل بیت: 196
- راویان: 200
- دلالت آیه تطهیر بر عصمت سایر أئمه علیهم السّلام 204
- جواب: 209
- اشاره 209
- چند اشکال: 209
- دلالت آیه بر عصمت امام از سهو و اشتباه: 211
- اشاره 216
- چند نکته: 216
- عصمت در آیه مبارکه 218
- 3. روایات نبوی صلی الله علیه وآله 221
- 4. حضرت زهراعلیهاالسّلام 233
- اشاره 233
- ادلّه عصمت حضرت زهرا علیهاالسّلام 234
- 5. انسان های دیگر 239
- اشاره 239
- الف - تفاوت عصمت معصومان و انسان های دیگر 241
- اشاره 250
- 1. عصمت در دریافت و ابلاغ وحی 250
- اشاره 251
- ادله نقلی 254
- اشاره 254
- تردید در تلقی وحی 259
- اشاره 261
- اشاره 262
- الف - عصمت از گناه 262
- 1. دیدگاه معتزله 262
- 2. دیدگاه اشاعره 264
- 3. دیدگاه امامیه 266
- اشاره 267
- ب - عصمت از سهو 267
- ادله عقلی 271
- 3. عصمت در اعتقادات 276
- اشاره 297
- پاسخ شبهه یکم: 298
- ادله عصمت حضرت زهراعلیهاالسّلام 306
- دلایل شیعه بر عصمت انبیا و ائمه علیهم السّلام 307
- دلایل عقلی و نقلی عصمت انبیا در دریافت و ابلاغ وحی 308
- اشاره 314
- نکته1: 315
- اشاره 315
- نکته 2: 316
- نکته 3: 316
- الف - در دریافت و ابلاغ وحی 321
- آیاتی که در عصمت پیامبران نیاز به توضیح دارد 321
- 1. آیه 41 آل عمران 321
- اشاره 326
- نقد و بررسی 331
- اشاره 338
- نقد و بررسی 339
- اشاره 341
- نقد و بررسی 342
- اشاره 344
- 5. آیه 68 انعام 344
- نقد و بررسی 345
- 7. آیه 49 مائده 347
- 1. آیات 115 و 121 طه 349
- ب - در مقام عمل از گناه و اشتباه 349
- اشاره 349
- نقد و بررسی 350
- اشاره 357
- اشاره 361
- پاسخ: 361
- 4. آیات 88 و 89 صافات 362
- پاسخ: 362
- اشاره 362
- 5. آیه 82 شعراء 364
- 6. آیه 76 انعام 365
- اشاره 371
- 9. آیه 70 یوسف 371
- 10. آیات 21-24 ص 375
- اشاره 375
- اشاره 385
- لغات آیه: 385
- 11. آیات 34 و 35 ص 385
- چند پرسش: 386
- بیان شبهه: 386
- اشاره 392
- 12. آیه41 ص 392
- سؤال: 393
- اشاره 399
- 13. آیه 87 انبیاء 399
- سرگذشت کوتاهی از حضرت یونس علیه السّلام 399
- بیان شبهه: 400
- اشاره 408
- 14. آیات 1و2 سوره فتح 408
- نکته ها 410
- 15. آیه 43 توبه 411
- اشاره 415
- 17. آیات5 10 و 106 نساء 415
- طرح شبهه: 415
- پاسخ: 416
- 19. آ یه 120 و 145 بقره 422
- 20. آیات 23 و 24 کهف 423
- 1. آیه 143 اعراف 424
- ج - در اعتقادات 424
- 2. آیه 87 انبیاء 428
- 3. آیه 7 الضحی 431
- اشاره 431
- الف - نبود هدایت 434
- ج - گمنام 435
- ﻫ- - متحیر 437
- 4. آیه 52 شوری 438
- اشاره 442
- 5. آیه 5 مدثر 442
- روایات سهو النبی صلی الله علیه وآله 445
- شیخ صدوق (وفات: 381 ﻫ.ق) 447
- اشاره 447
- آراء علما درباره سهو النبی 447
- شیخ مفید (وفات: 413ﻫ.ق) 448
- علاّمه حلّی (وفات: 726- 648 ﻫ.ق) 450
- خواجه نصیر طوسی (وفات: 672ﻫ.ق) 450
- شهید اول (وفات: 786ﻫ.ق) 452
- علامه مجلسی (وفات: 1070ﻫ.ق) 453
- عضد الدین الایجی (وفات: 756ﻫ) 455
- ابن حزم 456
- خلاصه و نتیجه 456
- کتب 459
- نرم افزار 496
- سایت 497
و از هرچه در تضاد با خشنودی اوست، نفرت دارد و چون این علم در نهایت شدت است، حُب به خداوند نیز در بالاترین درجه است؛ در نتیجه هرگز میل به گناه در او پدید نمی آید. پس ارتکاب گناه از معصوم امکان وقوعی نخواهد داشت.(1)
حضرت علی علیه السّلام در مناجات خود با خدای تعالی عرض می کند:
«ما عبدتک خوفاً من نارک و لا طمعاً فی جنتک، انما وجدتک اهلاً للعباده فعبدتک»(2).
نقد و بررسی
اشکال نظریه قبل در این جا نیز وارد است؛ زیرا علم بدون گرایش، زمینه ساز انجام عمل نمی شود. علاوه بر اینکه به ریشه این عامل - توجه به عظمت خدا - اشاره نکرده است که چگونه این توجه به عظمت خداوند و عشق و علاقه به ذات او برای برخی حاصل می شود و برای برخی دیگر نه. بنابراین، این نظریه گرچه به سؤال نخست پاسخ داده است اما سؤال دوم همچنان بدون پاسخ باقی است.(3)
1- ر.ک: علی ربانی گلپایگانی (عصمت امام از دیدگاه خرد)، مجله انتظار، ش 12-11، ص77.
2- بحارالأنوار، ج 67، ص 186، بیروت. (محقق کتاب)
3- ر.ک: پژوهشی در عصمت معصومان، ص59.