- 1 - تاریخچه جمع آوری و تدوین حدیث 5
- الف) نقل روایت در زمان پیامبر صلی الله علیه وآله 5
- اشاره 5
- ب) جلوگیری از نقل ونوشتن حدیث در زمان پیامبرصلی الله علیه وآله 6
- د) احادیث ساختگی 7
- ج) ادامه ممنوعیت ها پس از پیامبرصلی الله علیه وآله 7
- و) رفع ممنوعیت تدوین حدیث 8
- ه.) احادیث پیامبرصلی الله علیه وآله واهل بیت علیهم السلام 8
- ز) نقش اصحاب ائمه در تدوین حدیث 9
- ح) نقش ایرانیان در تدوین حدیث 9
- 3 - نگاهی به زندگی شیخ صدوق رحمه الله 11
- 4 - اثر حاضر 12
- ولاده علی "علیه السلام" 14
- علی علیه السلام فی القرآن 22
- ثواب ذکر وکتابه و... فضائل علی "علیه السلام" 76
1- 13. محمد جواد محمودی: ترتیب الامالی، مؤسسه المعارف الاسلامیه، چاپ اول، قم، 1420 ه. ق.
پس از مدتی پاسخ آمد که تو از این زن دارای فرزند نخواهی شد، اما بزودی مالک کنیزی از دیلمیان می شوی واز او صاحب دو فرزند فقیه خواهی شد. (1)
شیخ صدوق رحمه الله خود نیز این ماجرا را در کتاب «کمال الدین» بیان می کند. (2)
وبدین سان به برکت دعای حجّت حق حضرت امام عصرعلیه السلام، کودکی به نام «محمد» متولد شد که بعدها به شیخ صدوق ملقب گردید. او در بیت علم وتقوی رشد کرد. پدر ایشان علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی قدس سره، معروف به صدوق اول - از برجسته ترین علما وفقهای زمان خویش وپرچم دار مرجعیت وفتوی بود.
شیخ صدوق رحمه الله حدود 22 سال از حیات پدر بزرگوارش را درک نمود ودر این مدّت از محضر او کسب علم ودانش کرد. علاوه بر این از خرمن علم ودانش علمای بزرگ دیگر قم نیز خوشه چیده وبهره مند شد. آن گاه برای شنیدن واخذ حدیث به شهرهای متعددی؛ نظیر ری، خراسان، بلخ، سمرقند، بغداد، مکّه ومدینه بار سفر بست و بدین ترتیب، بسیاری از اعاظم وبزرگان شیعه وغیر شیعه را درک کرد.
شیخ صدوق رحمه الله، کتاب های زیادی از خود به یادگار گذاشت. تألیفات او را تا 300 عنوان ذکر کرده اند که کتاب «من لا یحضره الفقیه» از کتاب های چهارگانه شیعه از آن جمله است.
سرانجام شیخ صدوق؛ پس از حدود 75 سال عمر با برکت، در سال 381 ه. ق در شهر ری وفات کرد ودر همان جا به خاک سپرده شد. هم اکنون آرامگاه او در شهر ری معروف وزیارتگاه مردم است.
4 - اثر حاضر
پر واضح است که مهمترین وظیفه جوامع انسانی توجّه صحیح به امر امامت وپیشوایی وولایت وهدایتگری است. اگر پس از رحلت پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه وآله، مردم به این امر حیاتی وحساس توجّه می نمودند، واز جانشین به حق ایشان؛ یعنی أمیرمؤمنان حضرت علی علیه السلام پیروی می نمودند، به یقین در راه راست گام برداشته وبه سوی کمال حرکت می کردند. روی گردانی از آن حضرت، ایجاد انحراف در این امر خطیر بود.