- تذکّر 2
- کتاب حاضر 2
- 1 آیه تبلیغ 5
- اشاره 5
- فصل اول آیات خلافت و زعامت مسلمین 5
- اشاره 6
- دورنمای بحث 6
- شرح و تفسیر 6
- انتخاب جانشین نقطه پایان رسالت 10
- انتخاب جانشین نقطه پایان رسالت 14
- اشاره 14
- تطبیق نشانههای سهگانه بر مسأله ولایت 18
- راه دوم: تفسیر آیه تبلیغ در سایه روایات 20
- اشاره 22
- پیامهای آیه 22
- جریان غدیر 23
- محتوای روایات غدیر 24
- مباحث تکمیلی 29
- 1. تفسیر ولایت و مولی در حدیث غدیر 29
- 2. آیاتی از سوره معارج در تأیید داستان غدیر 32
- 3. ارتباط این آیه با قبل و بعد از آن چگونه است؟ 34
- 3 آیه اکمال دین 36
- اشاره 36
- شرح و تفسیر 37
- روز اکمال دین و اتمام نعمت 37
- دورنمای بحث 37
- آن روز، چه روزی بوده است؟ 38
- راه اوّل: تفسیر آیه بدون قرائن خارجی 39
- منظور از اکمال دین چیست؟ 41
- اعترافی جالب از فخر رازی 43
- راه دوم: تفسیر آیه در سایه روایات 48
- سخنی عجیب از «آلوسی» 51
- 1. ولایت ناامیدکننده دشمنان 52
- پیامهای آیه 52
- 2. اتمام دین و اکمال نعمت در سایه ولایت 53
- مباحث تکمیلی 53
- 1. ولایت، اساسی ترین مسأله اسلام 53
- 2. ولایت دو سو دارد! 55
- اشاره 57
- 3 آیه ولایت 57
- شرح و تفسیر 58
- دورنمای بحث 58
- نشانههای ولیّ 58
- «ولی» در استعمالات قرآن 60
- اشاره 60
- راه اوّل: تفسیر آیه با قطع نظر از احادیث 60
- منظور از ولیّ در آیه مورد بحث 63
- مصداق «الّذین آمنوا ... راکعون» کیست؟ 64
- راه دوم: تفسیر آیه با توجّه به احادیث 65
- اشاره 65
- یادآوری دو نکته 68
- بهانهها و اشکالها! 69
- اشاره 69
- اشکال اوّل: إنّما دلالت بر حصر ندارد! 70
- اشکال دوم: إعطاء خاتم فعل کثیر است! 71
- اشکال سوم: انگشتر بسیار قیمتی بود! 72
- اشکال چهارم: این کار با حضور قلب نمیسازد! 73
- اشکال پنجم: چرا تمام ضمیرهای آیه جمع است؟ 74
- اشکال ششم: ولایت علی علیه السلام در حیات پیامبر صلی الله علیه و آله چه معنی دارد؟ 82
- اشکال هفتم: منظور از زکات چیست؟ 83
- نکتهای بسیار مهم! 86
- پیام آیه ولایت 88
- اشاره 89
- 4 آیه اولی الامر 89
- اولو الامر چه کسانی هستند؟ 90
- دورنمای بحث 90
- شرح و تفسیر 90
- محدوده اطاعت از اولو الامر 91
- نظرات مختلف پیرامون اولو الامر 93
- تفسیر آیه در سایه روایات 97
- اهمّیّت حدیث ثقلین 97
- سؤالات و پاسخها 101
- غزوه تبوک 103
- پیامهای آیه 107
- 5 آیه صادقین 111
- اشاره 111
- دورنمای بحث 112
- آشنائی اجمالی با سوره توبه 112
- شرح و تفسیر 115
- اشاره 115
- صادقین کیانند؟ 116
- نظریه دانشمندان اهل سنّت 117
- تفسیر آیه صادقین با آیهای دیگر از قرآن 119
- صادقین در روایات 124
- پیام آیه صادقین 125
- فصل دوم آیات فضائل اهل البیت علیهم السلام 128
- اشاره 128
- 1 آیه تطهیر 128
- مقدّمه 129
- دورنمای بحث 129
- شرح و تفسیر 130
- آیه تطهیر، برهان روشن عصمت! 130
- «اهل البیت» کیانند؟ 136
- پاسخ به چند سؤال 143
- اشاره 146
- 2 آیه مودّت 146
- سیری در آیات قبل 147
- دورنمای بحث 147
- مودّت اهل بیت، پاداش رسالت 149
- شرح و تفسیر 149
- «قربی» کیانند؟ 150
- تفسیر «قربی» از منظر شیعه 153
- نظرات اهل سنّت پیرامون «قربی» 153
- اعترافی ناخواسته! 155
- تفسیر مودّت در سخن امام صادق علیه السلام 160
- تفسیر آیه مودّت در سایه روایات 161
- چند نکته مهم 165
- پیام آیه مودّت 166
- مراحل و مراتب محبّت 168
- میثم تمّار، عاشقی خالص 169
- اشاره 171
- 3 آیه مباهله 171
- اشاره 172
- مقدّمه 172
- دورنمای بحث 172
- 1. مباهله آخرین حربه 173
- 2. مباهله یعنی چه؟ 173
- شرح و تفسیر 174
- آیا مباهله انجام شد؟ 174
- دعوت به مباهله 174
- «ابنائنا»، «نسائنا» و «انفسنا» کیانند؟ 178
- 4 آیات سوره دهر 181
- اشاره 181
- دورنمای بحث 182
- شأن نزول 183
- شرح و تفسیر 185
- ویژگیهای پنجگانه اهل البیت علیهم السلام 185
- اشاره 185
- 1. وفای به عهد و پیمان 186
- 2. ترس از قیامت 187
- 3. رسیدگی به نیازمندان 187
- 5. خوف از خداوند! 189
- 4. اخلاص 189
- اشاره 190
- آیات پاداش 190
- مقایسه پاداشهای دنیا و آخرت! 190
- نعمتهای دوازدهگانه بهشتی! 191
- شراب طهور چیست؟ 195
- بهانهجوییها! و پاسخ آن 196
- 1. سوره انسان مکّی است! 196
- اشاره 196
- 2. چراغی که بر خانه واجب است، بر مسجد حرام است! 199
- 3. آیات سوره دهر عامّ است، یا خاصّ؟ 201
- پیامهای آیه 202
- اشاره 202
- 1. اهمّیّت کمک به نیازمندان 205
- 2. کمّیّت معیار عمل نیست! 206
- 3. انعکاس آیات سوره دهر در اشعار شعرا 207
- اشاره 208
- 5 آیه توبه آدم 208
- دورنمای بحث 209
- شرح و تفسیر 209
- بازگشت به سوی خدا 209
- درسهایی از داستان حضرت آدم و حوّا! 210
- توسّل حضرت آدم! 212
- «کلمات» چه بوده است؟ 214
- آیا توسّل مشروع است؟ 216
- اقسام توسّل 217
- اقسام توحید 219
- تفسیر توحید و جایگاه والای آن 219
- اشاعره و تفسیری غلط از توحید افعالی! 221
- آیا توسّل با توحید سازگار است؟ 223
- توسّل در قرآن 225
- توسّل به بزرگان بعد از مرگشان 227
- توسّل در روایات 228
- فصل سوم آیات فضائل مخصوص حضرت علی علیه السلام 231
- پرستش غیر خدا جایز نیست 231
- اشاره 231
- 1 آیه لیلة المبیت 231
- شأن نزول 232
- دورنمای بحث 232
- اعترافات دانشمندان اهل سنّت! 234
- شرح و تفسیر 236
- معاملهای بینظیر! 236
- معامله با خداوند 236
- مقایسه این سه معامله با یکدیگر 238
- مقایسهای دیگر! 239
- ظرافت تعبیر در آیه لیلة المبیت 239
- ارتباط آیه لیلة المبیت با آیات قبل 240
- ارتباط آیه لیلة المبیت با ولایت امیر المؤمنین علیه السلام 242
- پاسخ برخی ایرادهای بیاساس! 243
- 1. آیه لیلة المبیت مربوط به آمرین به معروف است! 243
- اشاره 243
- 2. آیه مورد بحث در مورد ابو ذر است! 243
- 3. این آیه درباره همه مهاجران و انصار است! 244
- 4. علی علیه السلام میدانست زنده میماند، یا نه؟ 244
- 5. مخاطب پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم چه کسانی بودهاند؟ 246
- 1. اشعار حسّان بن ثابت در توصیف فداکاری علی علیه السلام 247
- مباحث تکمیلی 247
- 2. سرانجام علی علیه السلام در آن شب پرمخاطره! 248
- همه چیز در مسیر رضایت خداوند 250
- پیام آیه 250
- 3. خداوند به فداکاری علی علیه السلام مباهات میکند! 250
- اشاره 252
- 3 آیه سقایة الحاج 252
- دورنمای بحث 253
- شأن نزول 254
- نکتهای مهمّ! 256
- ایمان به خدا، برتر از هر چیز! 257
- شرح و تفسیر 257
- اعترافی از یکی از علماء اهل سنّت! 259
- ارتباط آیه سقایة الحاج با ولایت 259
- پیام آیه 260
- پیروی عملی از بزرگان دین 260
- مباحث تکمیلی 262
- 1. چرا نام علی علیه السلام در قرآن نیامده است؟ 262
- 2. چرا پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم منافقین را نابود نکرد؟ 264
- اشاره 265
- 3 آیه نصرت 265
- دورنمای بحث 266
- آمادگی با تمام قوا 267
- شرح و تفسیر 267
- مؤمنین کیانند؟ 270
- دفاع از اسلام با تمام توان 273
- مؤمنین کیانند؟ 273
- 4 آیه علم الکتاب 274
- اشاره 274
- هیچ چیز را بدون دلیل نپذیرید! 275
- اشاره 275
- دورنمای بحث 275
- شرح و تفسیر 277
- شاهدان نبوّت 277
- «من عنده علم الکتاب» کیست؟ 278
- چگونگی شهادت خداوند! 278
- چگونگی شاهد بودن علی علیه السلام! 280
- مقایسهای بین آصف بن برخیا و علیّ بن أبی طالب علیه السلام 282
- آیات فضائل مخصوص حضرت علی علیه السلام 283
- اشاره 283
- گفتگوی بهشتیان و جهنّمیان 285
- شرح و تفسیر آیه 44 اعراف 285
- دورنمای بحث 285
- مؤذّن کیست؟ 288
- آیا مؤذّن بودن افتخاری محسوب میشود؟ 289
- شرح و تفسیر آیه 3 سوره توبه 290
- اشاره 290
- اختلاف در جزئیّات 293
- شرح و تفسیر 293
- هشداری جدّی به مشرکان 293
- آیا این مأموریّت فضیلت است؟ 294
- ارتباط آیه «اذان» و «مؤذّن» 295
- حکمت تغییر مأموریّت ابلاغ آیات سوره برائت 297
- آیه محسنین 299
- دورنمای بحث 299
- شرح و تفسیر 300
- ظالمترین انسانها! 300
- «آورنده کلام صدق» و «تصدیقکننده آن» کیست؟ 302
- فخر رازی، تنها مخالف! 304
- 8 آیه پیشگامان نخستین 305
- اشاره 305
- پیشگامان اسلام 306
- شرح و تفسیر 306
- دورنمای بحث 306
- نخستین مرد مسلمان 310
- ارزش ایمان قبل از بلوغ! 313
- «اوّل المؤمنین» امتیازی بزرگ! 317
- شناخت فضایل، مقدّمهای برای عمل! 320
- پیام آیه 320
- اشاره 322
- 9 آیه محبّت 322
- دورنمای بحث 323
- اشاره 323
- نفوذ در دلها، مهمترین سرمایه رهبران 323
- ارتباط ایمان و عمل صالح با نفوذ در دلها 325
- شرح و تفسیر 325
- شأن نزول آیه محبّت 326
- تفسیرهای دیگری برای آیه مورد بحث 329
- شیعه چراغی پرفروغ 330
- پیام آیه شریفه 330
- مباحث تکمیلی 331
- 1. نفوذ در دل همگان 331
- 2. گستره عمل صالح 333
- 10 آیه سابقون 334
- اشاره 334
- دورنمای بحث 335
- محتوای سوره واقعه 335
- اشاره 335
- شرح و تفسیر 337
- سابقون کیانند؟ 337
- علی علیه السلام مصداق أتمّ و أکمل سابقون! 338
- تفسیر سابقون از زبان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 338
- 11 آیه اذُن واعیه 341
- اشاره 341
- شرح و تفسیر 342
- دورنمای بحث 342
- داستان پیامبران 342
- صاحب «اذُن واعیه» کیست؟ 344
- تناقض در کلام شیخ روزبهان! 346
- نکتهای ظریف از فخر رازی 347
- علی با حق و حق با علی است! 348
- دعای پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در حقّ علی علیه السلام 349
- علی علیه السلام بهترین قاضی! 349
- اشاره 352
- 12 آیه صالح المؤمنین 352
- دورنمای بحث 353
- شأن نزول 353
- یاوران پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 355
- شرح و تفسیر 355
- صالح المؤمنین کیست؟ 358
- پیام آیه 360
- اشاره 361
- 13 آیه انذار و هدایت 361
- دورنمای بحث 362
- شرح و تفسیر 362
- بازهم بهانهجوئی! 362
- تناسب صدر و ذیل آیه 363
- «منذر» و «هادی» کیست؟ 366
- راه اوّل: تفسیر آیه با قطع نظر از روایات 366
- راه دوم: تفسیر آیه در سایه روایات 368
- پیامهای آیه ولایت و انذار 371
- 1. تعصّب و لجاجت دو مانع بزرگ! 371
- اشاره 371
- 2. اقتداء هدایت شونده به هادی 373
- 14 آیه خیر البریّه 376
- اشاره 376
- دورنمای بحث 377
- بهترین و بدترین مخلوقات! 378
- شرح و تفسیر 378
- خیر البریّه در روایات 381
- 1. نظام ارزشی اسلام 385
- پیامهای آیه خیر البریّه 385
- اشاره 385
- 2. تاریخ پیدایش شیعه 388
- 3. شیعه یعنی چه؟ 389
- 15 آیه حکمت 393
- اشاره 393
- شرح و تفسیر 394
- حکمت، خیری کثیر! 394
- دورنمای بحث 394
- علی علیه السلام صاحب حکمت! 396
- اشاره 397
- 1. مرجعیّت علمی امام علی علیه السلام 397
- گستره علم و دانش حضرت علی علیه السلام 397
- 3. امام علی علیه السلام و علم تفسیر 398
- 2. امام علی علیه السلام دروازه شهر علم پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 398
- 5. امام علی علیه السلام و علم کلام 399
- 6. امام علی علیه السلام و علم فقه 399
- 4. امام علی علیه السلام واضع علم نحو 399
- 7. امام علی علیه السلام و علم حقیقت (علم باطن) 400
- 8. امام علی علیه السلام و جانشینی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 400
چه بد جایگاهی است.
خلاصه این که، در این سه آیه تصویری روشن از سرسختترین دشمنان اسلام و منفورترین انسانها ارائه شد، هنگامی که این آیات سهگانه را در کنار آیه لیلة المبیت میگذاریم، لا بد در آیه لیلة المبیت سخن از محبوبترین و علاقهمندترین افراد با ایمان نسبت به اسلام و مسلمانان میباشد، بنابراین علی علیه السلام که آیه لیلة المبیت درباره او نازل شده و جان خویش را در این ماجرا بر طبق اخلاص نهاده، محبوبترین افراد در نزد پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم بوده است. و بدون شک علاقه پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم به افراد بر اساس ایمان و عشق آنها به خداوند است، نه مسائل دیگر.
ارتباط آیه لیلة المبیت با ولایت امیر المؤمنین علیه السلام
ارتباط آیه لیلة المبیت با ولایت امیر المؤمنین علیه السلام
سؤال: این آیه شریفه چه ارتباطی با ولایت و خلافت حضرت علی علیه السلام به عنوان اوّلین خلیفه و امام مسلمین دارد؟ به تعبیر دیگر، بر فرض اهل سنّت بپذیرند که آیه فوق در شأن علی بن أبی طالب علیه السلام نازل شده است، ولی چگونه میتوان به وسیله این آیه، ثابت کرد که علی علیه السلام جانشین بلافصل پیامبر اسلام علیه السلام است؟
پاسخ: از بحثهای گذشته روشن شد که علی علیه السلام فداکارترین، شجاعترین، ایثارگرترین و خالصترین بندگان خداوند منّان بعد از پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم است و از سوی دیگر میدانیم که امام و خلیفه پس از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم باید آگاهترین، شجاعترین، فداکارترین، و ایثارگرترین فرد مسلمانان باشد. بنابراین، اگر مسأله امامت و خلافت انتصابی باشد، یعنی خداوند خلیفه پیامبر را همچون خود پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نصب کند، با وجود علی علیه السلام که واجد شرایط فوق است حکمت خداوند اجازه نمیدهد که شخص دیگری به عنوان جانشین منصوب انتخاب شود. و اگر این مسأله انتخابی باشد (همان گونه که برادران اهل سنّت معتقد هستند) عقل اقتضاء میکند که با وجود شخصی که صفات فوق را داراست به سراغ دیگران نرویم؛ بنابراین، انتخاب غیر علی علیه السلام، با توجّه به آنچه گذشت، بر خلاف عقل و شرع است.