- مقدّمه ناشر 1
- اشاره 3
- درس اول: معنای امامت و ولایت 3
- 1_1. معنای لغوی امامت و ولایت 4
- 1_2. معنای امامت و ولایت در اصطلاح 10
- چکیده درس اوّل 12
- اشاره 13
- درس دوم: انواع ولایت 13
- 2_1. ولایت حقیقی (ولایت خدا) 14
- 2_2_1. ولایت تشریعی امام 16
- اشاره 16
- 2_2. ولایت اعطایی (ولایت امامان الاهی) 16
- 2_2_2. ولایت تکوینی امام 22
- چکیده درس دوم 30
- درس سوم: ضرورت وجود امام و فلسفه ولایت (1) 32
- اشاره 32
- 3_1. رفع اختلاف و نظام امور مردم 33
- 3_2. بیان دین الهی و صیانت از آن 36
- چکیده درس سوم 41
- اشاره 42
- درس چهارم: ضرورت وجود امام و حکمت ولایت (2) 42
- 4_1. معرفت و عبادت خدای سبحانه 43
- 4_2. تداوم فیض الهی 48
- چکیده درس چهارم 51
- اشاره 52
- درس پنجم: وظایف مردم در برابر امام 52
- 5 _ 1. معرفت و اعتقاد به امامت امامان معصوم (علیهم السلام) 53
- 5 _ 2. محبّت و مودّت اهل بیت (علیهم السلام) 57
- 5 _ 3. وجوب طاعت و پیروی 58
- چکیده درس پنجم 60
- درس ششم: ویژگیهای امام (1) 62
- اشاره 62
- 6 _ 1. امام خلیفه خداست 63
- 6 _ 2. امام حجّت خداست 69
- چکیده درس ششم 75
- اشاره 77
- درس هفتم: ویژگیهای امام (2) 77
- 7 _ 1. امام حافظ و نگهبان دین الهی 78
- 7 _ 2. امام شاهد بر خلق 80
- چکیده درس هفتم 84
- درس هشتم: ویژگیهای امام (عصمت) 85
- اشاره 85
- 8 _1. معنای عصمت امام 86
- 8 _ 2. ادله لزوم عصمت 89
- 8 _ 2 _ 1. وجوب اطاعت مطلق 89
- 8 _ 2 _ 2. حجّت و شاهد بودن امام 91
- 8 _ 2 _ 4. نفی امامت ظالم 92
- 8 _ 2 _ 3. حفظ دین و بیان احکام الهی بعد از پیامبر 92
- 8 _ 3. عصمت امام پیش از امامت 95
- 8 _ 4. رابطه علم و عصمت 95
- چکیده درس هشتم 96
- اشاره 97
- درس نهم: ویژگیهای امام (علم «1») 97
- 9 _ 1. امام اعلم خلق است 98
- 9 _ 2. الهام و إسماع 102
- چکیده درس نهم 106
- اشاره 107
- درس دهم: ویژگیهای امام (علم «2») 107
- 10 _ 1. علم قرآن 108
- 10 _ 2. روح القدس 112
- چکیده درس دهم 116
- اشاره 117
- درس یازدهم: ویژگیهای امام (علم «3») 117
- 11 _ 1. اسم اعظم 118
- 11 _ 2. مصحف حضرت فاطمه (علیها السلام) 120
- 11 _ 3. جفر و جامعه 121
- 11 _ 4. اصول و کلیات علم 122
- 11 _ 5. مواریث پیامبران 123
- 11 _ 6. علم مبذول 124
- چکیده درس یازدهم 125
- درس دوازدهم: ویژگیهای امام ( علم «4» ) 126
- اشاره 126
- 12 _ 1. ازدیاد علم امام 127
- 12 _ 2. علم غیب امام 132
- 12 _ 3. علم امام در طفولیّت 133
- چکیده درس دوازدهم 134
- درس سیزدهم: راههای تعیین امام 136
- اشاره 136
- 13 _ 1 _ 1. وجوب اطاعت به طور مطلق 137
- 13_1. راه تعیین امام از نظر مکتب اهل بیت 137
- اشاره 137
- 13 _ 1 _ 3. دانش و عصمت و حجّیّت 138
- 13 _ 1 _ 2. جانشینی و خلیفه خدا 138
- 13 _ 1 _ 4. تعیین امام در کلمات امام رضا (علیه السلام) 139
- اشاره 140
- 13 _ 2. از نظر اهل سنّت 140
- 13 _ 2 _ 2. تعیین توسط خلیفه پیشین 141
- 13 _ 2 _ 1. انتخاب اهل حلّ و عقد 141
- 13 _ 2 _ 3. تعیین به زور شمشیر و کودتا 142
- چکیده درس سیزدهم 144
- درس چهاردهم: نصوص امامت 145
- اشاره 145
- 14 _ 1. آیات قرآن کریم 146
- اشاره 151
- 14 _ 2 _ 1. معرّفی دوازده امام 151
- 14 _ 2. روایات معصومان 151
- 14 _ 2 _ 2. حدیث غدیر 153
- 14 _ 2 _ 3. حدیث ثقلین 153
- چکیده درس چهاردهم 154
- اشاره 156
- درس پانزدهم: امامت حضرت امام عصر (علیه السلام) 156
- 15 _ 1. نصوص امامت حضرت مهدی (علیه السلام) 158
- 15 _ 2. توّلد حضرت مهدی (علیه السلام) 159
- 15 _ 3. غیبت امام مهدی (علیه السلام) 160
- 15 _ 4. غیبت صغری و کبری 160
- 15 _ 5. علّت و حکمت غیبت 162
- 15 _ 6 _ 1. انتظار فرج 163
- 15 _ 6. وظایف مؤمنان در عصر غیبت 163
- اشاره 163
- 15 _ 6 _ 4. اهتمام به دین و حفظ آن 164
- 15 _ 6 _ 2. دعا برای تعجیل ظهور 164
- 15 _ 6 _ 3. آمادگی برای یاری آن حضرت 164
- چکیده درس پانزدهم 165
- درس شانزدهم: امامت حضرت ولی عصر (علیه السلام) (رجعت) 167
- اشاره 167
- 16 _ 1. معنا و مفهوم رجعت 168
- 16 _ 2. امکان رجعت 169
- 16 _ 3 _ 1. آیات قرآنی 171
- 16 _ 3. ادله رجعت 171
- 16 _ 3 _ 2. روایات 173
- 16 _ 4. رجعت امامان (علیهم السلام) 174
- 16 _ 5. اقرار به رجعت 175
- چکیده درس شانزدهم 176
- فهرست منابع 178
بسم الله الرحمن الرحیم
مقدّمه ناشر
تفقّه در دین، یعنی به دست آوردن شناخت عمیق از آن، به حکم عقل، آیات قرآن و احادیث معصومان، بر زن و مرد مسلمان واجب است. اساسا «شناخت» پیش نیازِ ایمان و اعتقاد است. آیا ممکن است بدون شناخت امری، بدان ایمان آورد یا به آن معتقد شد؟ از سوی دیگر، در دین مبین اسلام، ایمان و اعتقادی ارزشمند و پذیرفته است که مبتنی بر شناخت باشد. راه دستیابی به شناخت و آگاهی، تحقیق و پژوهش و دوری از تقلید است؛ کاری که در تمام مراحل مختلف زندگی، بر آدمیان واجب است.
مؤسسه فرهنگی نبأ، بر اساس آنچه یاد شد و در راستای رسالت فرهنگی خود، یعنی تقویت و ارتقاء مبانی اصیل اعتقادی مخاطبانش، به استاد پژوهنده و محقق فرهیخته، آقای محمّد بیابانی اسکوئی، پیشنهاد کرد تا در اصول عقاید اسلامی، به روش آموزشی، کتاب هایی را بنگارد و دروس منظمی را تألیف و تدوین کند. خوشبختانه، استاد بیابانی، با همه مشاغل علمی و تحقیقی، پیشنهاد یادشده را پذیرفت و درس هایی را در موضوعات توحید و عدل و نبوت و امامت و معاد، به رشته نوشته در آورد. شکر الله مساعیه.
خاطرنشان می شود که نوشته های استاد بیابانی پس از نگارش، به دست برادران فاضل و گرامی، آقایان دکتر اسماعیل تاجبخش و دکتر مهدی دشتی دانشیاران دانشکده ادبیات دانشگاه علامه طباطبایی، اصغر غلامی، محقق و پژوهشگر معارف دینی ، مرتضی نادری