- اشاره 5
- اشاره 5
- 1. تعریف موضوع 5
- اشاره 5
- الف) مفهوم شناسی 5
- یک _ مفهوم ولایت 5
- سه _ انتصاب 7
- دو _ انتخاب 7
- ب) تقریر دقیق «مسئله اصلی» 8
- ج) پرسش های فرعی 8
- 2. پیشینه تاریخی 9
- الف) ولایت، به طور مطلق انتصابی است 12
- اشاره 12
- 3. نگاهی اجمالی به نظریه های طرح شده در پاسخ مسئله اصلی 12
- ج) ولایت رسول خدا صلی الله علیه و آله [و ائمه اطهار علیهم السلام] انتصابی و در غیر آنها انتخابی است 13
- ب) ولایت، به طور مطلق انتخابی است 13
- د) ولایت هم انتصابی و هم انتخابی است 13
- ج) از نظر سیاسی 14
- الف) از نظر کلامی 14
- 4. جایگاه موضوع 14
- ب) از نظر فقهی 14
- اشاره 14
- د) از نظر حقوقی 15
- یک _ توحید در ذات و فعل حق تعالی 16
- الف) مبادی خداشناختی 16
- اشاره 16
- اشاره 16
- دو _ مالکیت حق تعالی 17
- سه _ حق بودن 18
- چهار _ ربوبیت 19
- شش _ حکمت 20
- پنج _ عدالت 20
- هفت _ رحمت 21
- اشاره 21
- یک _ فقر ذاتی انسان 21
- ب) مبادی انسان شناختی 21
- دو _ اختیار انسان 22
- سه _ تکلیف و مسئولیت انسان 23
- چهار _ امکان معرفت دینی برای انسان 23
- پنج _ نیاز به زندگی اجتماعی 24
- الف) از نظر اعتقادی 25
- 6. ضرورت بررسی مسئله «ولایت» 25
- اشاره 25
- ب) از نظر کلامی 26
- ج) از نظر فلسفه سیاسی 27
- د) از نظر فقهی و حقوقی 27
- 1. اثبات انتصابی بودن ولایت 28
- اشاره 28
- اشاره 28
- الف) طرح مسئله 28
- ب) برهان های انتصابی بودن ولایت 29
- الف) اسلام 31
- 2. ویژگی های عمومی ولیّ (حق تعالی به چه کسانی «ولایت» را تفویض می کند؟) 31
- اشاره 31
- ب) توانایی های لازم 32
- 3. شیوه های اعلام ولایت ولیّ 33
- اشاره 34
- 4. ولایت رسولان الهی 34
- الف) اثبات ولایت رسولان الهی 34
- ب) ادله خاص ولایت خاتم رسل، حضرت محمدبن عبداللّه صلی الله علیه و آله 36
- ج) گستره ولایت رسول خدا صلی الله علیه و آله 42
- 5. ولایت ائمه اطهار علیهم السلام 50
- اشاره 50
- الف) اثبات ولایت ائمه اطهار علیهم السلام 50
- ب) گستره ولایت ائمه اطهار علیهم السلام 56
- اشاره 59
- 6. ولایت فقیه 59
- یک _ ادله عقلی (مستقل و غیر مستقل) ولایت فقیه 59
- الف) ادله ولایت فقیه 59
- اشاره 59
- اشاره 65
- اول _ روایت عمربن حنظله 65
- دو _ ادله نقلی ولایت فقیه 65
- دوم _ توقیع شریف 67
- ب) منظور از فقیه جامع الشرایط 71
- اشاره 71
- شرایط رهبری 72
- یک _ گستره ولایت فقیه از نظر موضوع 75
- ج) گستره ولایت فقیه و منظور از اطلاق در عنوان «ولایت مطلقه فقیه» 75
- اشاره 75
- دو _ گستره ولایت فقیه از نظر تصمیم گیری 77
- سه _ گستره ولایت فقیه از نظر مکان 79
- پنج _ گستره ولایت فقیه از نظر مولی علیهم 81
- چهار _ گستره ولایت فقیه از حیث زمان 81
- اشاره 82
- نگاهی اجمالی به انواع شبهه های ولایت فقیه 82
- اشاره 82
- د) برخی از شبهه ها و پاسخ آنها 82
- یک _ شبهه محال بودن نصب عام 83
- سه _ شبهه محجور انگاری مولی علیهم 88
- الف) کارگزاران منصوب ولی امر 88
- اشاره 88
- 7. کارگزاران حکومتی در نظام ولایی انتصابی 88
- ب) کارگزاران منتخب مردم 90
- 1. برابری همه انسان ها و برتر نبودن ذاتی یکی بر دیگری 91
- اشاره 91
- 2. امانت انگاری قدرت 93
- 3. ابزارانگاری قدرت 95
- 4. قانون مندی و قانون مداری 96
- الف) اثر شرعی مقبولیت مردمی 98
- اشاره 98
- ب) مسئولیت همگانی و مشارکت سیاسی عمومی 101
- ج) نقش اساسی آرای مردمی 103
- د) نظارت عامه 105
- ه) تکلیف حکومت در برابر حقوق مردم 106
- اشاره 106
- یک _ گسترش عدالت 107
- سه _ نظم و امنیت 108
- دو _ گسترش و توسعه دین مداری و اخلاق و علم 108
- چهار _ ایجاد رفاه اجتماعی و اقتصادی، تأمین آزادی های مجاز و... 109
- پنج _ آزادی و حدود آن در نظام ولایت انتصابی فقیه 109
- اشاره 112
- یک _ آگاهی 112
- و) زمینه های لازم برای تحقق نقش مردم در ایجاد و بقای حکومت ولایی انتصابی 112
- دو _ آزادی 115
- سه _ امر به معروف و نهی از منکر 116
- چهار _ الگوی فرهنگی تولی و تبری 118
- اشاره 118
- وجوب تراحم بین مؤمنان 119
- وجوب برائت از کفار و منافقین 121
- اشاره 123
- 1. جایگاه ولایت فقیه در سیاست گذاری های کلان صدا و سیما 123
- 3. شیوه آشناسازی جوانان با ولایت الهی 126
- 4. فرهنگ سازی در زمینه ولایت فقیه 127
- 5. پیشنهادهای برنامه ای 130
- 6. پرسش های مردمی 131
- 7. پرسش های کارشناسی 132
سرچشمه این نیاز، نظریه واحدی وجود ندارد، ولی در اصل مسئله نیاز به زندگی اجتماعی شکی نیست؛ حتی اگر به لحاظ نظری کسی (مانند روسو) در این مسئله شک کند، باید بداند نوع بشر از زمانی که جمعیت کافی بر روی زمین یافته، همواره زندگی اجتماعی را بر زندگی فردی ترجیح داده است.
6. ضرورت بررسی مسئله «ولایت»
اشاره
6. ضرورت بررسی مسئله «ولایت»
زیر فصل ها
الف) از نظر اعتقادی
ب) از نظر کلامی
ج) از نظر فلسفه سیاسی
د) از نظر فقهی و حقوقی
الف) از نظر اعتقادی
الف) از نظر اعتقادی
ولایت یکی از ارکان مذهب شیعه و بلکه پس از اقرار به توحید و رسالت، برترین رکن آن به شمار می آید. امام صادق علیه السلام در روایتی، ولایت اهل بیت علیهم السلامرا بزرگ ترین نعمت خدا بر آفریدگانش می خواند(1) و در روایتی دیگر، مقصد هدایت را ولایت آنان برمی شمارد.(2) در روایت های فراوانی که می توان تواتر آنها را ادعا کرد، آمده است که از همه انبیا، بر ولایت رسول خدا صلی الله علیه و آله و اهل بیت علیهم السلام پیمان گرفته شده و پیامبران به ولایت آنان اقرار کرده اند.(3) قبول ولایت آنان باعث کمال دین، نجات از آتش دوزخ و ورود به فردوس برین، بیان شده است.(4) ولایت به اندازه ای در روایات، مهم به شمار آمده که رد آن، در حکم رد خداوند خوانده شده است.
1- ابی جعفر محمدبن الحسن الصفّارالقمی، بصائر الدرجات، الجزء الثانی، باب 12، ج 3، ص 81.
2- همان، الجزء الثانی، باب 1، ج 6، ص 78.
3- همان، الجزء الثانی، باب 8 و 9.
4- محمد محمدی ری شهری، اهل البیت فی الکتاب و السنه، باب 3/3، صص 367 _ 371.