ولایت در اندیشه سیاسی اسلام صفحه 26

تلازم ولایت اهل بیت علیهم السلام و حتی ولایت فقیه با ولایت الهی، در روایت های بسیاری آمده است که در بحث های آینده، برخی از آنها بیان خواهد شد. برای نمونه، یک روایت از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل می کنیم که خطاب به ابن عباس فرمود:

ای ابن عباس، ولایت آنان] ائمه علیهم السلام]، ولایت من است و ولایت من، ولایت خداست.(1)

ب) از نظر کلامی

ب) از نظر کلامی

هر چند مسئله ولایت، از دید برخی فرقه های مسلمانان، جزو فروع دین است، ولی همین مسئله منشأ اصلی پیدایش نخستین انشعاب های فرقه ای و مذهبی در میان مسلمانان است. مهم ترین مسئله ای که شیعیان را از دیگر فرقه های مسلمانان جدا می کند، اعتقاد به انتصاب امیرالمؤمنین علی علیه السلام از سوی خداوند به مقام ولایت بر مسلمانان و از اصول دین بودن این اعتقاد است. هر چند بعدها اختلاف های دیگری در اصول و فروع دین میان شیعه و فرقه های دیگر اسلامی پیدا شد، اختلاف اصلی و عَلَم همان مسئله ولایت باقی ماند.

منشأ پیدایش فرقه خوارج نیز همین مسئله بود. شعار اصلی خوارج «لا حکم إلاّ للّه»، به معنای بی نیازی از حکومت و ولایت، چه انتصابی و چه انتخابی بود. به نظر آنان، خداوند، خود، به طور مستقیم، حکومت و ولایت را در دست دارد. همچنین فرقه مرجئه که برای توجیه خلافت اموی ایجاد شد، به مشروعیت ولایت برای فاسقان و گناهکاران باور دارد.