- اشاره 5
- اشاره 5
- یک _ مفهوم ولایت 5
- 1. تعریف موضوع 5
- الف) مفهوم شناسی 5
- اشاره 5
- دو _ انتخاب 7
- سه _ انتصاب 7
- ب) تقریر دقیق «مسئله اصلی» 8
- ج) پرسش های فرعی 8
- 2. پیشینه تاریخی 9
- الف) ولایت، به طور مطلق انتصابی است 12
- 3. نگاهی اجمالی به نظریه های طرح شده در پاسخ مسئله اصلی 12
- اشاره 12
- ب) ولایت، به طور مطلق انتخابی است 13
- ج) ولایت رسول خدا صلی الله علیه و آله [و ائمه اطهار علیهم السلام] انتصابی و در غیر آنها انتخابی است 13
- د) ولایت هم انتصابی و هم انتخابی است 13
- ج) از نظر سیاسی 14
- الف) از نظر کلامی 14
- ب) از نظر فقهی 14
- 4. جایگاه موضوع 14
- اشاره 14
- د) از نظر حقوقی 15
- یک _ توحید در ذات و فعل حق تعالی 16
- اشاره 16
- اشاره 16
- الف) مبادی خداشناختی 16
- دو _ مالکیت حق تعالی 17
- سه _ حق بودن 18
- چهار _ ربوبیت 19
- پنج _ عدالت 20
- شش _ حکمت 20
- اشاره 21
- هفت _ رحمت 21
- ب) مبادی انسان شناختی 21
- یک _ فقر ذاتی انسان 21
- دو _ اختیار انسان 22
- سه _ تکلیف و مسئولیت انسان 23
- چهار _ امکان معرفت دینی برای انسان 23
- پنج _ نیاز به زندگی اجتماعی 24
- الف) از نظر اعتقادی 25
- 6. ضرورت بررسی مسئله «ولایت» 25
- اشاره 25
- ب) از نظر کلامی 26
- ج) از نظر فلسفه سیاسی 27
- د) از نظر فقهی و حقوقی 27
- اشاره 28
- 1. اثبات انتصابی بودن ولایت 28
- اشاره 28
- الف) طرح مسئله 28
- ب) برهان های انتصابی بودن ولایت 29
- الف) اسلام 31
- 2. ویژگی های عمومی ولیّ (حق تعالی به چه کسانی «ولایت» را تفویض می کند؟) 31
- اشاره 31
- ب) توانایی های لازم 32
- 3. شیوه های اعلام ولایت ولیّ 33
- اشاره 34
- 4. ولایت رسولان الهی 34
- الف) اثبات ولایت رسولان الهی 34
- ب) ادله خاص ولایت خاتم رسل، حضرت محمدبن عبداللّه صلی الله علیه و آله 36
- ج) گستره ولایت رسول خدا صلی الله علیه و آله 42
- 5. ولایت ائمه اطهار علیهم السلام 50
- اشاره 50
- الف) اثبات ولایت ائمه اطهار علیهم السلام 50
- ب) گستره ولایت ائمه اطهار علیهم السلام 56
- 6. ولایت فقیه 59
- الف) ادله ولایت فقیه 59
- اشاره 59
- یک _ ادله عقلی (مستقل و غیر مستقل) ولایت فقیه 59
- اشاره 59
- دو _ ادله نقلی ولایت فقیه 65
- اول _ روایت عمربن حنظله 65
- اشاره 65
- دوم _ توقیع شریف 67
- اشاره 71
- ب) منظور از فقیه جامع الشرایط 71
- شرایط رهبری 72
- یک _ گستره ولایت فقیه از نظر موضوع 75
- ج) گستره ولایت فقیه و منظور از اطلاق در عنوان «ولایت مطلقه فقیه» 75
- اشاره 75
- دو _ گستره ولایت فقیه از نظر تصمیم گیری 77
- سه _ گستره ولایت فقیه از نظر مکان 79
- پنج _ گستره ولایت فقیه از نظر مولی علیهم 81
- چهار _ گستره ولایت فقیه از حیث زمان 81
- اشاره 82
- د) برخی از شبهه ها و پاسخ آنها 82
- نگاهی اجمالی به انواع شبهه های ولایت فقیه 82
- اشاره 82
- یک _ شبهه محال بودن نصب عام 83
- سه _ شبهه محجور انگاری مولی علیهم 88
- الف) کارگزاران منصوب ولی امر 88
- اشاره 88
- 7. کارگزاران حکومتی در نظام ولایی انتصابی 88
- ب) کارگزاران منتخب مردم 90
- اشاره 91
- 1. برابری همه انسان ها و برتر نبودن ذاتی یکی بر دیگری 91
- 2. امانت انگاری قدرت 93
- 3. ابزارانگاری قدرت 95
- 4. قانون مندی و قانون مداری 96
- الف) اثر شرعی مقبولیت مردمی 98
- اشاره 98
- ب) مسئولیت همگانی و مشارکت سیاسی عمومی 101
- ج) نقش اساسی آرای مردمی 103
- د) نظارت عامه 105
- ه) تکلیف حکومت در برابر حقوق مردم 106
- اشاره 106
- یک _ گسترش عدالت 107
- سه _ نظم و امنیت 108
- دو _ گسترش و توسعه دین مداری و اخلاق و علم 108
- چهار _ ایجاد رفاه اجتماعی و اقتصادی، تأمین آزادی های مجاز و... 109
- پنج _ آزادی و حدود آن در نظام ولایت انتصابی فقیه 109
- یک _ آگاهی 112
- اشاره 112
- و) زمینه های لازم برای تحقق نقش مردم در ایجاد و بقای حکومت ولایی انتصابی 112
- دو _ آزادی 115
- سه _ امر به معروف و نهی از منکر 116
- چهار _ الگوی فرهنگی تولی و تبری 118
- اشاره 118
- وجوب تراحم بین مؤمنان 119
- وجوب برائت از کفار و منافقین 121
- 1. جایگاه ولایت فقیه در سیاست گذاری های کلان صدا و سیما 123
- اشاره 123
- 3. شیوه آشناسازی جوانان با ولایت الهی 126
- 4. فرهنگ سازی در زمینه ولایت فقیه 127
- 5. پیشنهادهای برنامه ای 130
- 6. پرسش های مردمی 131
- 7. پرسش های کارشناسی 132
بهترین رهبر»،(1) «إمام المتقین؛ امام پرهیزگاران»،(2) «مولی المؤمنین؛ مولای مؤمنان»،(3) «ولیّ مسلمین؛ ولی مسلمانان».(4) چنان که در این اوصاف آمده است (و البته به دلایل متقن دیگر که در اینجا از ذکر آنها پرهیز می شود)، رسول خدا صلی الله علیه و آلهواجد مقام امامت بود که ولایت بر مردم یکی از شئون آن (و البته معروف ترین شأن این مقام) است.
ج) گستره ولایت رسول خدا صلی الله علیه و آله
ج) گستره ولایت رسول خدا صلی الله علیه و آله
با توجه به اینکه رسول خدا صلی الله علیه و آله واجد مقام امامت است، ولایت ایشان گستره وسیعی دارد. ایشان بر مَلَک و جن و انسان، بر کاینات، در دنیا و برزخ و عقبی ولایت دارد و شفاعت، یکی از شئون ولایت ایشان در صحنه محشر است. رسول خدا صلی الله علیه و آله ولایت تکوینی بر عالم دارد. به عبارت دیگر، به اذن حق تعالی می تواند در موجودات عالم امکان بی آنکه آنان اختیاری داشته باشند، تصرف کند.
در این نوشتار، موضوع بحث، ولایت تشریعی (حق امر و نهی) بر انسان در همین دنیاست و ابعاد دیگر ولایت ایشان بررسی نخواهد شد. مسئله این است که رسول خدا صلی الله علیه و آله تا چه اندازه می تواند در شئون مختلف زندگی انسان ها دخالت و به آنان امر و نهی کند؟
آیات و روایاتی که ولایت رسول خدا صلی الله علیه و آله بر اساس آنها اثبات شد،
1- همان.
2- همان، صص 199 _ 367.
3- همان، ص 367.
4- همان.