- اشاره 5
- یک _ مفهوم ولایت 5
- الف) مفهوم شناسی 5
- اشاره 5
- 1. تعریف موضوع 5
- اشاره 5
- دو _ انتخاب 7
- سه _ انتصاب 7
- ب) تقریر دقیق «مسئله اصلی» 8
- ج) پرسش های فرعی 8
- 2. پیشینه تاریخی 9
- الف) ولایت، به طور مطلق انتصابی است 12
- اشاره 12
- 3. نگاهی اجمالی به نظریه های طرح شده در پاسخ مسئله اصلی 12
- ج) ولایت رسول خدا صلی الله علیه و آله [و ائمه اطهار علیهم السلام] انتصابی و در غیر آنها انتخابی است 13
- ب) ولایت، به طور مطلق انتخابی است 13
- د) ولایت هم انتصابی و هم انتخابی است 13
- ج) از نظر سیاسی 14
- الف) از نظر کلامی 14
- ب) از نظر فقهی 14
- اشاره 14
- 4. جایگاه موضوع 14
- د) از نظر حقوقی 15
- یک _ توحید در ذات و فعل حق تعالی 16
- الف) مبادی خداشناختی 16
- اشاره 16
- اشاره 16
- دو _ مالکیت حق تعالی 17
- سه _ حق بودن 18
- چهار _ ربوبیت 19
- شش _ حکمت 20
- پنج _ عدالت 20
- هفت _ رحمت 21
- اشاره 21
- یک _ فقر ذاتی انسان 21
- ب) مبادی انسان شناختی 21
- دو _ اختیار انسان 22
- سه _ تکلیف و مسئولیت انسان 23
- چهار _ امکان معرفت دینی برای انسان 23
- پنج _ نیاز به زندگی اجتماعی 24
- الف) از نظر اعتقادی 25
- اشاره 25
- 6. ضرورت بررسی مسئله «ولایت» 25
- ب) از نظر کلامی 26
- ج) از نظر فلسفه سیاسی 27
- د) از نظر فقهی و حقوقی 27
- 1. اثبات انتصابی بودن ولایت 28
- اشاره 28
- اشاره 28
- الف) طرح مسئله 28
- ب) برهان های انتصابی بودن ولایت 29
- الف) اسلام 31
- 2. ویژگی های عمومی ولیّ (حق تعالی به چه کسانی «ولایت» را تفویض می کند؟) 31
- اشاره 31
- ب) توانایی های لازم 32
- 3. شیوه های اعلام ولایت ولیّ 33
- اشاره 34
- 4. ولایت رسولان الهی 34
- الف) اثبات ولایت رسولان الهی 34
- ب) ادله خاص ولایت خاتم رسل، حضرت محمدبن عبداللّه صلی الله علیه و آله 36
- ج) گستره ولایت رسول خدا صلی الله علیه و آله 42
- 5. ولایت ائمه اطهار علیهم السلام 50
- اشاره 50
- الف) اثبات ولایت ائمه اطهار علیهم السلام 50
- ب) گستره ولایت ائمه اطهار علیهم السلام 56
- اشاره 59
- الف) ادله ولایت فقیه 59
- یک _ ادله عقلی (مستقل و غیر مستقل) ولایت فقیه 59
- 6. ولایت فقیه 59
- اشاره 59
- اشاره 65
- اول _ روایت عمربن حنظله 65
- دو _ ادله نقلی ولایت فقیه 65
- دوم _ توقیع شریف 67
- اشاره 71
- ب) منظور از فقیه جامع الشرایط 71
- شرایط رهبری 72
- یک _ گستره ولایت فقیه از نظر موضوع 75
- ج) گستره ولایت فقیه و منظور از اطلاق در عنوان «ولایت مطلقه فقیه» 75
- اشاره 75
- دو _ گستره ولایت فقیه از نظر تصمیم گیری 77
- سه _ گستره ولایت فقیه از نظر مکان 79
- پنج _ گستره ولایت فقیه از نظر مولی علیهم 81
- چهار _ گستره ولایت فقیه از حیث زمان 81
- اشاره 82
- نگاهی اجمالی به انواع شبهه های ولایت فقیه 82
- اشاره 82
- د) برخی از شبهه ها و پاسخ آنها 82
- یک _ شبهه محال بودن نصب عام 83
- سه _ شبهه محجور انگاری مولی علیهم 88
- الف) کارگزاران منصوب ولی امر 88
- اشاره 88
- 7. کارگزاران حکومتی در نظام ولایی انتصابی 88
- ب) کارگزاران منتخب مردم 90
- 1. برابری همه انسان ها و برتر نبودن ذاتی یکی بر دیگری 91
- اشاره 91
- 2. امانت انگاری قدرت 93
- 3. ابزارانگاری قدرت 95
- 4. قانون مندی و قانون مداری 96
- الف) اثر شرعی مقبولیت مردمی 98
- اشاره 98
- ب) مسئولیت همگانی و مشارکت سیاسی عمومی 101
- ج) نقش اساسی آرای مردمی 103
- د) نظارت عامه 105
- اشاره 106
- ه) تکلیف حکومت در برابر حقوق مردم 106
- یک _ گسترش عدالت 107
- سه _ نظم و امنیت 108
- دو _ گسترش و توسعه دین مداری و اخلاق و علم 108
- چهار _ ایجاد رفاه اجتماعی و اقتصادی، تأمین آزادی های مجاز و... 109
- پنج _ آزادی و حدود آن در نظام ولایت انتصابی فقیه 109
- اشاره 112
- یک _ آگاهی 112
- و) زمینه های لازم برای تحقق نقش مردم در ایجاد و بقای حکومت ولایی انتصابی 112
- دو _ آزادی 115
- سه _ امر به معروف و نهی از منکر 116
- چهار _ الگوی فرهنگی تولی و تبری 118
- اشاره 118
- وجوب تراحم بین مؤمنان 119
- وجوب برائت از کفار و منافقین 121
- اشاره 123
- 1. جایگاه ولایت فقیه در سیاست گذاری های کلان صدا و سیما 123
- 3. شیوه آشناسازی جوانان با ولایت الهی 126
- 4. فرهنگ سازی در زمینه ولایت فقیه 127
- 5. پیشنهادهای برنامه ای 130
- 6. پرسش های مردمی 131
- 7. پرسش های کارشناسی 132
اساسا هر نظری در باب حاکمیت و تعیین هر ملاکی برای حق حاکمیت ملازم است با نظریه ای در باب غصب حاکمیت و جای این پرسش است که چه طور نظریه فارابی در باب رییس مدینه [فاضله] نظریه ای است سیاسی، اما نظریه امامت که بزرگانی از قبیل سید مرتضی، شیخ طوسی و شیخ مفید در توجیه عقلانی آن تلاش وافر داشته اند، نظریه ای سیاسی نیست. اساسا آیا شرط داشتن یک اندیشه سیاسی آن است که مستند به کتاب و سنت نباشد؟ آیا نمی توان بر قواعدی که مستند به منابع دینی است یک نظریه سیاسی بنا نهاد؟(1)
این بیان، پاسخ دکتر مهدی حائری نیز هست که می خواهد مفهوم امامت را از سیاست تهی کند، ولی درباره استناد وی به ذیل «خطبه غدیریه» باید گفت که مفهوم «ولایت از صدر خطبه استفاده می شود نه از ذیل آن؛ زیرا رسول خدا صلی الله علیه و آله قبل از بیان جمله «من کنت مولاه فعلی مولاه»، براساس آیه 6 از سوره احزاب فرمود: «ألست اولی بکم من انفسکم» (آیا من از خود شما به شما سزاوارتر نیستم؟) و از همگان اقرار به ولایت خویش گرفت؛ آن گاه آن جمله را بیان فرمود».(2)
6. ولایت فقیه
اشاره
6. ولایت فقیه
زیر فصل ها
الف) ادله ولایت فقیه
ب) منظور از فقیه جامع الشرایط
ج) گستره ولایت فقیه و منظور از اطلاق در عنوان «ولایت مطلقه فقیه»
د) برخی از شبهه ها و پاسخ آنها
الف) ادله ولایت فقیه
اشاره
الف) ادله ولایت فقیه
زیر فصل ها
یک _ ادله عقلی (مستقل و غیر مستقل) ولایت فقیه
دو _ ادله نقلی ولایت فقیه
یک _ ادله عقلی (مستقل و غیر مستقل) ولایت فقیه
یک _ ادله عقلی (مستقل و غیر مستقل) ولایت فقیه
اول _ آیت الله جوادی آملی در استدلال عقلی بر ولایت فقیه می نویسد:
«حیات اجتماعی انسان و نیز کمال فردی و معنوی او، از سویی نیازمند
1- همان، صص 12 و 13.
2- عبداللّه جوادی آملی، نقد نقد، حکومت اسلامی، ش 2، ص 250.