- اشاره 5
- یک _ مفهوم ولایت 5
- الف) مفهوم شناسی 5
- 1. تعریف موضوع 5
- اشاره 5
- اشاره 5
- دو _ انتخاب 7
- سه _ انتصاب 7
- ب) تقریر دقیق «مسئله اصلی» 8
- ج) پرسش های فرعی 8
- 2. پیشینه تاریخی 9
- 3. نگاهی اجمالی به نظریه های طرح شده در پاسخ مسئله اصلی 12
- اشاره 12
- الف) ولایت، به طور مطلق انتصابی است 12
- ج) ولایت رسول خدا صلی الله علیه و آله [و ائمه اطهار علیهم السلام] انتصابی و در غیر آنها انتخابی است 13
- ب) ولایت، به طور مطلق انتخابی است 13
- د) ولایت هم انتصابی و هم انتخابی است 13
- الف) از نظر کلامی 14
- ب) از نظر فقهی 14
- اشاره 14
- ج) از نظر سیاسی 14
- 4. جایگاه موضوع 14
- د) از نظر حقوقی 15
- اشاره 16
- الف) مبادی خداشناختی 16
- یک _ توحید در ذات و فعل حق تعالی 16
- اشاره 16
- دو _ مالکیت حق تعالی 17
- سه _ حق بودن 18
- چهار _ ربوبیت 19
- پنج _ عدالت 20
- شش _ حکمت 20
- اشاره 21
- ب) مبادی انسان شناختی 21
- هفت _ رحمت 21
- یک _ فقر ذاتی انسان 21
- دو _ اختیار انسان 22
- سه _ تکلیف و مسئولیت انسان 23
- چهار _ امکان معرفت دینی برای انسان 23
- پنج _ نیاز به زندگی اجتماعی 24
- 6. ضرورت بررسی مسئله «ولایت» 25
- الف) از نظر اعتقادی 25
- اشاره 25
- ب) از نظر کلامی 26
- ج) از نظر فلسفه سیاسی 27
- د) از نظر فقهی و حقوقی 27
- اشاره 28
- الف) طرح مسئله 28
- اشاره 28
- 1. اثبات انتصابی بودن ولایت 28
- ب) برهان های انتصابی بودن ولایت 29
- اشاره 31
- الف) اسلام 31
- 2. ویژگی های عمومی ولیّ (حق تعالی به چه کسانی «ولایت» را تفویض می کند؟) 31
- ب) توانایی های لازم 32
- 3. شیوه های اعلام ولایت ولیّ 33
- الف) اثبات ولایت رسولان الهی 34
- 4. ولایت رسولان الهی 34
- اشاره 34
- ب) ادله خاص ولایت خاتم رسل، حضرت محمدبن عبداللّه صلی الله علیه و آله 36
- ج) گستره ولایت رسول خدا صلی الله علیه و آله 42
- الف) اثبات ولایت ائمه اطهار علیهم السلام 50
- اشاره 50
- 5. ولایت ائمه اطهار علیهم السلام 50
- ب) گستره ولایت ائمه اطهار علیهم السلام 56
- 6. ولایت فقیه 59
- اشاره 59
- یک _ ادله عقلی (مستقل و غیر مستقل) ولایت فقیه 59
- الف) ادله ولایت فقیه 59
- اشاره 59
- اشاره 65
- اول _ روایت عمربن حنظله 65
- دو _ ادله نقلی ولایت فقیه 65
- دوم _ توقیع شریف 67
- اشاره 71
- ب) منظور از فقیه جامع الشرایط 71
- شرایط رهبری 72
- یک _ گستره ولایت فقیه از نظر موضوع 75
- اشاره 75
- ج) گستره ولایت فقیه و منظور از اطلاق در عنوان «ولایت مطلقه فقیه» 75
- دو _ گستره ولایت فقیه از نظر تصمیم گیری 77
- سه _ گستره ولایت فقیه از نظر مکان 79
- چهار _ گستره ولایت فقیه از حیث زمان 81
- پنج _ گستره ولایت فقیه از نظر مولی علیهم 81
- اشاره 82
- د) برخی از شبهه ها و پاسخ آنها 82
- اشاره 82
- نگاهی اجمالی به انواع شبهه های ولایت فقیه 82
- یک _ شبهه محال بودن نصب عام 83
- سه _ شبهه محجور انگاری مولی علیهم 88
- 7. کارگزاران حکومتی در نظام ولایی انتصابی 88
- الف) کارگزاران منصوب ولی امر 88
- اشاره 88
- ب) کارگزاران منتخب مردم 90
- 1. برابری همه انسان ها و برتر نبودن ذاتی یکی بر دیگری 91
- اشاره 91
- 2. امانت انگاری قدرت 93
- 3. ابزارانگاری قدرت 95
- 4. قانون مندی و قانون مداری 96
- اشاره 98
- الف) اثر شرعی مقبولیت مردمی 98
- ب) مسئولیت همگانی و مشارکت سیاسی عمومی 101
- ج) نقش اساسی آرای مردمی 103
- د) نظارت عامه 105
- اشاره 106
- ه) تکلیف حکومت در برابر حقوق مردم 106
- یک _ گسترش عدالت 107
- دو _ گسترش و توسعه دین مداری و اخلاق و علم 108
- سه _ نظم و امنیت 108
- پنج _ آزادی و حدود آن در نظام ولایت انتصابی فقیه 109
- چهار _ ایجاد رفاه اجتماعی و اقتصادی، تأمین آزادی های مجاز و... 109
- اشاره 112
- و) زمینه های لازم برای تحقق نقش مردم در ایجاد و بقای حکومت ولایی انتصابی 112
- یک _ آگاهی 112
- دو _ آزادی 115
- سه _ امر به معروف و نهی از منکر 116
- چهار _ الگوی فرهنگی تولی و تبری 118
- اشاره 118
- وجوب تراحم بین مؤمنان 119
- وجوب برائت از کفار و منافقین 121
- 1. جایگاه ولایت فقیه در سیاست گذاری های کلان صدا و سیما 123
- اشاره 123
- 3. شیوه آشناسازی جوانان با ولایت الهی 126
- 4. فرهنگ سازی در زمینه ولایت فقیه 127
- 5. پیشنهادهای برنامه ای 130
- 6. پرسش های مردمی 131
- 7. پرسش های کارشناسی 132
تخصیص بخورد؛ زیرا ولایت فقیه دراین حوزه با همان دلیلی ثابت می شود که ولایت رسول و امام ثابت شد و دلایل یکسان نیز نتایج یکسان خواهند داشت. ولایت فقیه بر این اساس، شامل همه امور اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و قضایی خواهد بود و هیچ امری از این امور از حوزه ولایت او خارج نمی شود، مگر اینکه به دلیلی نقلی امری به وی واگذار نشود (مانند جهاد ابتدایی بر اساس نظر امام خمینی رحمه الله).(1)
دو _ گستره ولایت فقیه از نظر تصمیم گیری
دو _ گستره ولایت فقیه از نظر تصمیم گیری
ولی فقیه در همه امور جامعه، همچون رسول و امام، ولایت دارد و حق دارد در همه امور جامعه امر و نهی کند، ولی امر و نهی او و به تعبیر دیگر، حکم او باید مطابق با «ما انزل الله» باشد؛ زیرا در غیر این صورت به نص آیات قرآن (مائده: 44 و 45 و 47) کافر، ظالم و فاسق خواهد بود و ولایتش ساقط می شود. افزون بر این، همچنان که از ادله روایی ولایت فقیه برمی آید، فقیه چون حصن اسلام و امین بر حلال و حرام است، واجد مقام ولایت می شود و در روایت عمربن حنظله نیز آمده است: «فَإِذا حَکَمَ بَحُکْمِنا»؛ پس هرگاه به حکم ما حکم کرد. همچنین ولی فقیه موظف است در فرآیند تصمیم گیری روش هایی را به کار گیرد. برای نمونه، موظف به مشورت است (در مباحث آینده در این باره بحث خواهد شد). همچنین ممکن است در جامعه از روش های عقلایی ای مانند تصویب قانون اساسی برای تشکیل و انسجام حکومت اسلامی استفاده شود.
1- تحریر الوسیله، ج 1، ص 435، م 2.