امام شناسی صفحه 108

نظریه مردود زمخشری

زمخشری از علمای معتزلی در کتاب خود می نویسد: «من عنده علم الکتاب» خداوند متعال است و تنها اوست که عالم به لوح محفوظ است.(1)

مرحوم علامه طباطبایی (رحمه الله علیه) در ردّ نظریه زمخشری می نویسند:

اگر منظور از «من موصوله» خدای سبحان باشد، خلاف ظاهر عطف است. چرا که اولین شاهد خود خداوند است و دیگر معنا ندارد با واو عطف تکرار شود و این حقیقتی است که دانشمندان ادبیات عرب در مورد آن بحث کرده اند که عطف تفسیری نیاز به دلیل متقن دارد. گذشته از آن، بنابراین نظریه ذات و صفت خداوند متعال بر ذات خدا عطف می شود که این قبیح و غیر فصیح است.(2)

و این در حالی است که همه علمای اهل سنت از جمله فخر رازی این نظریه را رد می کنند.

علمای اهل کتاب

برخی دیگر از علمای اهل سنت در جهت انحراف اذهان پیروان خود از فضائل اهل بیت (علیهم السلام) ، مصداق «من عنده علم الکتاب» را علمای یهود و نصاری که عالم به تورات و انجیل هستند معرفی می کنند و «الکتاب» را همان تورات یا انجیل معنا می کنند. و در توجیه نظر خود می نویسند: چون در تورات و