- روش های بحث پیرامون مسئله امامت 2
- مسائل مطرح در روش اول امام شناسی 2
- اشاره 5
- تعریف عصمت 6
- تعریف عصمت در روایات 7
- عصمت در اصطلاح علم کلام 7
- انواع عصمت 9
- تفاوت دو عصمت 10
- مرتبه نازله عصمت 11
- عصمت مطلق، عصمت نسبی 12
- عصمت از لغزش ها 13
- عصمت از تمام گناهان 13
- بهترین عصمت ها 13
- منشأ عصمت 14
- دیدگاه علمای شیعه پیرامون عصمت 17
- جایگاه عصمت نزد علمای اهل سنت 18
- عصمت در امور اختیاری 19
- عصمت مطلق 19
- پیامبر کافر! 20
- نتیجه ی این اشتباه بزرگ! 21
- اشاره 23
- عصمت ملائکه در قرآن 25
- اشاره 25
- عصمت انبیاء الهی در قرآن 26
- عصمت امامان معصوم (علیهم السلام) در قرآن 27
- اشاره 27
- 1. آیه امامت 27
- امامت انتصابی است نه انتخابی 32
- تشخیص ظلم و ظالم 35
- عصمت لازمه ی امامت 36
- اختلاف نظر علمای شیعه با اهل سنت 37
- اطلاق آیه دلیل مهم دیگر 38
- برداشت حداقلی 39
- اشاره 40
- 2. آیه مباهله 40
- جمع بندی این دسته از روایات 43
- کثرت شباهت ها و اشتراکات 44
- امیرالمؤمنین (علیه السلام) برتر از انبیاء 45
- شباهت اهل بیت (علیهم السلام) به رسول خدا (صلی الله علیه و آله) 47
- اشاره 48
- کلمات کلیدی آیه تطهیر 48
- 3. آیه تطهیر 48
- دفع یا رفع 51
- معنای رجس در روایات 54
- نتیجه ی حقیقی 56
- نکات ناب آیه تطهیر 59
- اشاره 60
- معجزه ی قرائت حدیث شریف کساء 61
- نظر مراجع عظام تقلید پیرامون حدیث شریف کساء 62
- اشاره 63
- دلیل اول: سبک و سیاق آیات قبل و بعد 64
- همسران پیامبر (صلی الله علیه و آله) خارج از آیه تطهیر! 64
- اشاره 64
- دلیل دوم: عدم قیاس دیگران با اهل بیت (علیهم السلام) 65
- روایات 66
- شخصیت همسران رسول خدا (صلی الله علیه و آله) 67
- اذیت و آزار عایشه 68
- اشاره 71
- الف) تطبیق آیه تطهیر بر خود 72
- استناد رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به آیه تطهیر 72
- اشاره 72
- سرّ تکرار آیه تطهیر 74
- تطبیق آیه ی تطهیر بر حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) 75
- استناد امیرالمؤمنین (علیه السلام) به آیه تطهیر 75
- استناد امام سجاد (علیه السلام) به آیه تطهیر 76
- استناد امام حسن مجتبی (علیه السلام) به آیه تطهیر 76
- استناد امام محمد باقر (علیه السلام) به آیه تطهیر 77
- تساوی اهل بیت (علیهم السلام) با رسول خدا (صلی الله علیه و آله) 77
- 4. آیه اولی الامر 79
- اشاره 79
- دلالت آیه اطاعت بر عصمت 81
- عصمت لازمه اطاعت مطلق 83
- حدیث جابر 85
- قرار گرفتن در ردیف خدا و رسول خدا (صلی الله علیه و آله) 88
- مصداق اولی الامر در منابع اهل سنت 88
- پرسش سلیم ابن قیس از امیرالمؤمنین (علیه السلام) 89
- تناسب صدر و ذیل آیه 90
- اشاره 92
- 5. آیه صادقین 92
- زمان نزول آیه صادقین 93
- ویژگی های صادقین در قرآن 94
- اعتراف صریح و انحراف عجیب 101
- 6. آیه علم الکتاب 102
- اشاره 102
- ادعای نبودت و امامت 103
- شاهدان رسالت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) 103
- نکات مهم آیه «علم الکتاب» 104
- انواع شهادت خداوند متعال 104
- مدعیان دروغین 105
- علم کتاب چیست و نزد چه کسی است؟ 106
- علمای اهل کتاب 108
- مراجعه به مفسران واقعی قرآن 111
- امیرالمؤمنین (علیه السلام) برتر از انبیاء اولوالعزم 113
- علم آصف در برابر علم امیرالمؤمنین (علیه السلام) 115
- دلالت آیه «علم الکتاب» بر عصمت 116
- 7. آیه اهل ذکر 117
- اشاره 117
- اهل ذکر چه کسانی هستند؟ 118
- دلائل عصمت 120
- بررسی سند روایات باب عصمت 122
- روایات مربوط به عصمت 122
- اشاره 122
- اشاره 123
- روایات دسته اول: دلالت مطابقی عصمت 123
- 1. عصمت خمسه طیبه (علیهم السلام) 123
- 3. اعتراف علمای اهل سنت 124
- 4. عصمت امامان معصوم (علیهم السلام) 124
- اشاره 124
- لزوم عصمت ائمه اثنی عشری 125
- نکات مهم روایت 127
- چرا عصمت با «نص» مشخص می شود؟ 127
- اشاره 128
- روایات دسته دوم: دلالت التزامی از عصمت 128
- اهمیت حدیث ثقلین 129
- اشاره 129
- حدیث ثقلین و عصمت 130
- عمل به حدیث ثقلین در زمان حاضر 131
- تکرار حدیث منزلت در حدیث مؤاخاهً 134
- اشاره 134
- مقام عصمت در حدیث منزلت 136
- شؤونات نبوت در مقام امامت 137
- کلامی زیبا درباره عصمت امام (علیه السلام) 138
- شهوت الهی، شهوت شیطانی 146
- دعای استغاثه به حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه) 148
- اشاره 148
- زیارت مخصوص امیرالمؤمنین (علیه السلام) 148
- عصمت قبل از ولادت 150
- عصمت فاطمیه 150
- عصمت کبری در جامعه کبیره 151
- ثمرات عصمت و طهارت اهل بیت (علیهم السلام) 151
- منزلت و درجات یگانه 153
- نکات قابل توجه 155
- دلائل عقلی بعد از دلائل نقلی 155
- اشاره 155
- اشاره 157
- منابع عقلی عصمت 157
- تفصیل بحث 158
- اشاره 158
- نهی از اطاعت غافلان و معصیت کاران 159
- دلیل دوم: اجتماع ضدین و نقیضین 160
- دلیل سوم: عدم پذیرش شهادت 161
- گواهان خلق 161
- اشاره 161
- نتیجه شاهد خواستن از حضرت فاطمه (علیهم السلام) 162
- دلیل پنجم: استحقاق لعن و توبیخ 164
- تفصیل بحث 164
- اشاره 164
- اشکال دلیل پنجم 165
- دلیل ششم: عدم تطبیق قول با فعل 166
- دلیل هفتم: برتری انبیاء و اوصیاء بر ملائکه و فرشتگان 168
- برتری اهل بیت (علیهم السلام) 169
- اشاره 169
- 1. امام حافظ شریعت است 171
- اشاره 171
- یک مقایسه ساده 172
- 2. امام مورد وثوق و اطمینان است 172
- اشاره 172
- تفصیل بحث 173
- علوم شاگردان اهل بیت (علیهم السلام) 175
- اشاره 177
- اشاره 179
- عظمت معجزات علمی اهل بیت (علیهم السلام) 179
- 1. اخبار غیبی اهل بیت (علیهم السلام) 179
- اشاره 179
- خبر غیبی امام هادی (علیه السلام) و شیعه شدن مرد اصفهانی 182
- اشاره 183
- 2. قضاوت های اهل بیت (علیهم السلام) 183
- قضاوتی زیبا در پرتو عصمت 184
- قضاوت صحیح با استناد بر قرآن 185
- حداکثر دوران بارداری 186
- اشاره 187
- 3. طب الائمه (علیهم السلام) 187
- نیاز مردم به طبیب آگاه 188
- ابتدا تحمل درد سپس درمان 190
- خلاصه علم طب در قرآن 191
- بی نیازی از طبابت 191
- 4. احادیث و کلمات اعجاب انگیز 193
- اشاره 193
- لشکریان عقل، لشکریان جهل 194
- روان شناسی جنود جهل 195
- خانواده و اجتماع 196
- تقسیم کار بین همسران 197
- نتیجه خروج زن از خانه 198
- اشاره 199
- 5. ادعیه و مناجات بی نظیر اهل بیت (علیهم السلام) 199
- مناجات مریدین در کلام زین العابدین (علیه السلام) 200
- تسبیحات دوازده گانه در دعای عرفه امام حسین (علیه السلام) 201
- دعای مکارم الاخلاق امام العارفین زین العابدین (علیه السلام) 202
- عرفان صادق، عرفان کاذب 203
- اشاره 203
- معرفی مدعیان دروغین 204
- نتیجه بحث شهادت تاریخ 208
- اشاره 209
- بحث تکمیلی: عصمت حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) 209
- اشاره 210
- آیات قرآن 210
- اشاره 213
- تناسب شأن صدیق و صدیقه در همه جا 216
- ملازم با صدیق و صدیقه 217
- اشاره 219
- دلیل درخواست اجر و مزد 220
- معنای مودت 221
- قربی چه کسانی هستند؟ 222
- اشاره 223
- عصمت کبری 223
- احادیث و روایات 224
- اشاره 225
- نکات قابل توجه 229
- حضرت فاطمه (سلام الله علیها) پاسخ می دهد 229
- عصمت عصاره روایات 230
- نتیجه ی آزار اولاد حضرت زهرا (سلام الله علیها) 234
- نتیجه خشم و غضب الهی 235
- زیارت حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) 236
- آثار فقهی ایذاء حضرت زهرا (سلام الله علیها) 238
- نکات زیبای زیارت حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) 238
- اشاره 241
- گروه های سه گانه 243
- اشاره 245
- تقسیم بندی آیات متشابه در باب عصمت 246
- عصیان حضرت آدم (علیه السلام) 246
- اشاره 246
- اهتمام حضرت یوسف (علیه السلام) در برابر زلیخا 248
- آزمون حضرت داود (علیه السلام) 249
- نفوذ اسرائیلیات از تورات به تفاسیر اسلامی 250
- تفسیر آیات متشابه توسط امام رضا (علیه السلام) 250
- اشاره 250
- و اما قوله عزّوجلّ فی آدم (علیه السلام) 251
- و اما قوله عزوجلّ فی یوسف (علیه السلام) 252
- و اما قوله عزوجل فی یونس (علیه السلام) 252
- مراجعه به مفسران واقعی قرآن 255
- اشاره 255
- پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و آیات متشابه 257
- استناد امام رضا (علیه السلام) به ضرب المثل معروف 258
- معنای صحیح برخی واژه ها در آیات و روایات 260
- اشاره 260
- معنی ضال برای رسول خدا (صلی الله علیه و آله) 264
- سهو النبی (صلی الله علیه و آله) و ردّ آن 267
- جماع علما در ردّ نظریه اسهاء النبی (صلی الله علیه و آله) 269
- الف) آیاتی که دلالت بر عبد بودن رسول خدا (صلی الله علیه و آله) دارد 270
- اشاره 270
- دلیلی دیگر بر ردّ «اسهاء النبی (صلی الله علیه و آله) » 270
- ب) اعتراف خودشان 271
- دعای امیرالمؤمنین (علیه السلام) 274
- اشاره 274
- استغفار حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) 274
- دعای امام حسین (علیه السلام) 275
- دعای امام سجاد (علیه السلام) 275
- دلیل این تضرع و استغفارها چیست؟ 276
- اشاره 276
- دعای امام موسی بن جعفر (علیه السلام) 276
- 1. تعلیم و آموزش عمومی 277
- 2. استغفار برای امت 278
- دلیل فقهی این نظریه 278
- اشاره 278
- دلیل اعتقادی این نظریه 279
- استغفار امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) برای شیعیان 281
- 3. اظهار عبودیت و شکر نعمت 283
- 4. معنای دفعی استغفار 284
- اشاره 286
- 5. آخرین درجه معرفت الله 286
- پاسخ مناسب و کامل 287
- معرفت حضرت یوسف (علیه السلام) 288
- شیوه ی مردان خدا 289
- اشکال پاسخ های دیگر 290
- اشاره 296
- اشاره 296
- 1. شبهه ی خواستگاری امیرالمؤمنین (علیه السلام) از دختر ابوجهل 296
- الف) سند حدیث 297
- ب) منبع حدیث 297
- تنافی حدیث با فضائل امیرالمؤمنین (علیه السلام) 298
- اشاره 298
- تنافی حدیث با سیره حضرت زهرا (سلام الله علیها) 300
- رضایت مطلق 300
- عدم مخالفت از امر همسر 301
- بهترین یاور در اطاعت خدا 301
- اشاره 302
- 2. حکایت پایان خطبه فدکیه 302
- پاسخ مناسب به سؤال و شبهه 303
- فضائل امیرالمؤمنین (علیه السلام) از لسان حضرت زهرا (سلام الله علیها) 305
- پاسخ مرحوم علامه مجلسی (رحمه الله علیه) 306
- توصیه به روابط سالم و متقابل رهبر و مردم 308
- شبهه عدم عصمت در کلام امیرالمؤمنین (علیه السلام) 308
- مفاخره حضرت زهرا (سلام الله علیها) با امیرالمؤمنین (علیه السلام) 312
- اشاره 312
- مفاخره امام حسین (علیه السلام) با امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) 314
- رابطه عصمت و تبعیض 316
- امتحان قبل از خلقت 318
- حرکت با تمام ظرفیت 319
بنابراین هر شرایط و صفاتی که نبی دارد امام نیز باید دارا باشد. اگر پیامبر انتصابی است امام نیز باید انتصابی باشد. اگر شرایط نبی علم، قدرت، اعجاز، ارتباط با عالم غیب و عصمت است، همین شرایط و ویژگی های برای امام نیز لازم و واجب است.(1)
بنابراین دلائل اثبات عصمت برای انبیاء، همان دلائل اثبات عصمت برای ائمه اطهار (علیهم السلام) است و بالعکس.
منابع عقلی عصمت
اشاره
علمای شیعه (رحمه الله علیه) از گذشته تاکنون پیرامون دلائل عقلی عصمت پیشوایان، مطالب قابل توجه و زیبایی را به رشته تحریر در آورده و بیان نموده اند؛ مرحوم علامه محمد باقر مجلسی (رحمه الله علیه) در کتاب شریف بحارالانوار دوازده دلیل عقلی پیرامون عصمت بیان کرده است و مرحوم علامه حلی (رحمه الله علیه) در کتاب شریف «الفین» دو هزار دلیل در موضوع امامت و مسئله مهم عصمت، اقامه کرده است و همچنین مرحوم خواجه نصیرالدین طوسی (رحمه الله علیه) نیز در کتاب «تجرید الکلام» پیرامون عصمت مباحث مفصل و جامعی دارند که علامه حلی (رحمه الله علیه) نیز بر آن شرح زده اند. و نیز مرحوم قاضی نورالله شوشتری (رحمه الله علیه) در کتاب شریف «احقاق الحق و ازهاق الباطل» پیرامون عصمت امامان معصوم (علیهم السلام) بحث کرده اند. که در این قسمت برخی از ادله عقلی عصمت را مطرح می کنیم.(2)
1- . مراجعه کنید: امام شناسی، ج1، اثر استاد گنجی، ص 101، اشتراکات نبوت و امامت.
2- . مراجعه کنید: بحارالانوار، ج 11، ص 91، استدلالات عقلی بر عصمت انبیاء (علیهم السلام) .