امام شناسی صفحه 279

که در سن پیش از بلوغ مال مردم را تلف کنند والدین آن ها ضامن هستند.(1)

دلیل اعتقادی این نظریه

از نظر اعتقادی نیز پیامبر و امام (علیه السلام) پدر معنوی امت خویش محسوب می شوند. خداوند متعال در قرآن نیز می فرماید:

{یَومَ نَدعُوا کُلّ أُنَاسٍ بِإِمَامِهِم}؛(2) یاد آر روزی را که هر گروه از مردم را با امامشان فرا می خوانیم.

وقال رسول الله’: انا وعلی ابوا هذه الأمه؛ من و علی پدران این امت هستیم.(3)

1- . استفتائات حضرت آیت الله بهجت (رحمه الله علیه) ، ج 4، ص 232.
2- . اسراء / 4071.
3- . معانی الاخبار، ص 52. «علی ابن فضال عن ابیه قال: سألت الرضا ابا الحسن (علیه السلام) ، فقلت له لم کنی النبی’ بأبی القاسم فقال (علیه السلام) لانه کان له ابن یقال له قاسم فکنی به قال فقلت له یابن رسول الله فهل ترانی اهلاً للزیاده فقال (علیه السلام) نعم اما علمت ان رسول الله’ قال: انا وعلی ابوا هذه الأمّه؟ قلت: بلی. قال (علیه السلام) اما علمت ان رسول الله’ اب لجمیع امته وعلی (علیه السلام) فیهم بمنزلته؟ قلت: بلی! قال (علیه السلام) اما علمت ان علیا قاسم الجنه والنار؟ قلت: بلی! قال (علیه السلام) فقیل له ابوالقاسم لانه ابو قاسم الجنه والنار! فقلت له: وما معنی ذلک فقال (علیه السلام) : ان شفقه النبی’ علی امّته شفقه الآباء علی الأولاد وافضل امّته علی بن أبی طالب (علیه السلام) ومن بعده شفقه علی (علیه السلام) علیهم کشفقته’ لانه وصیه وخلیفته والامام بعده ...». از امام رضا (علیه السلام) در خصوص علت کنیه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) (ابوالقاسم) سؤال شد؟ حضرت رضا (علیه السلام) فرمودند: نبی مکرم (صلی الله علیه و آله) فرزندی داشتند به نام قاسم پس به نام او به رسول خدا (صلی الله علیه و آله) کنیه داده شد! راوی سؤال کرد: آیا مرا قابل می دانید که مطلبی دیگر نیز در این باره بفرمائید؟ حضرت (علیه السلام) فرمودند: آری! آیا نمی دانی که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمودند: من و علی پدران این امت هستیم؟ گفتم: آری! فرمودند: آیا نمی دانی که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) پدر تمام امت بودند و علی (علیه السلام) نیز همین مقام را داشتند؟ گفتم: آری! فرمودند: آیا نمی دانی که علی (علیه السلام) تقسیم کننده بهشت و جهنم است؟ گفتم: آری! فرمودند: پس به رسول خدا (صلی الله علیه و آله) «ابوالقاسم» گفته می شود، چرا که ایشان پدر علی تقسیم کننده بهشت و جهنم (علیه السلام) هستند. پرسیدم: معنای این فرمایش شما چیست؟ حضرت (علیه السلام) فرمودند: مهربانی رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نسبت به امت خویش، همانند مهربانی پدر به فرزندانش است و برترین امت، علی ابن ابی طالب (علیه السلام) است و پس از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) مهربانی حضرت علی (علیه السلام) بر امت همانند مهربانی رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بر امت خویش است، چرا که امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) وصی و خلیفه رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و امام بعد از ایشان می باشد.