امام شناسی صفحه 287

حرام، در ذهن ایشان خطور نمی کند تا چه برسد به انجام دادن آن و عمل مباح آنان نیز همگی برای خداست. بنابراین تنها به تکلیف واجب خویش اهتمام دارند.

مرحوم علامه مجلسی (رحمه الله علیه) در رابطه با این موضوع می نویسند:

لما کانوا فی غایه المعرفه لمعبودهم فکل ما أتوا به من الاعمال بغایه جهدهم ثم نظروا إلی قصورها عن ان یلیق بجناب ربهم عدوا طاعتهم من المعاصی واستغفروا منها کما یستغفر المذنب العاصی؛(1)

به دلیل آن که اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) در نهایت درجه معرفت نسبت به معبود خویش بودند. پس هر آن چه که در اعمال و طاعات و عبادات خویش تلاش می کردند، آن را در برابر عظمت پروردگار خویش بسیار ناچیز می شمردند و لذا طاعات و عبادات خویش را در زمره معصیت به حساب می آوردند و از کمی طاعات خویش طلب بخشش و آمرزش می نمودند همان گونه که یک شخص گناه کار از معصیت خود آمرزش می خواهد.

پاسخ مناسب و کامل

به نظر ما این پاسخ بهترین و مناسب ترین پاسخ است. اهل بیت (علیهم السلام) هیچ گونه خطایی اعم از مکروه، ترک اولی، غفلت و سهوی مرتکب نشده اند، هرچه انجام می دهند به فرمان خداست و به دلیل آن که معرفتشان به حد کمال رسیده و خداوند متعال را در نهایت عظمت، شناخته اند، همواره خود را در برابر او مقصر می بینند و مقصر می دانند، نه این که در واقع مقصر باشند، بلکه مقصر می بینند و این