امام شناسی صفحه 90

رسول او و صاحبان امر اطاعت کنید.

تناسب صدر و ذیل آیه

با نگاه ظاهری به صدر آیه اولی الامر که امر به اطاعت از خدا و رسول و اولی الامر شده و ذیل آیه که هنگام ایجاد اختلاف امر به رجوع به خدا و رسول شده و نامی از اولی الامر نیامده است، عدم تناسب بین صدر و ذیل آیه برداشت می شود؛ اما با دقت و توجه به معنا و مفهوم آیه، علاوه بر تناسب زیبای صدر و ذیل آیه، نوعی فصاحت و بلاغت نیز از آیه برداشت می شود.

برخی مفسرین در جواب گفته اند. با توجه به آن که آیه اولی الامر در زمان رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نازل شده و مرجع اصلی در تنازعات شخصی، رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بوده و از آن طرف اولی الامر کمال ادب را رعایت می نمودند و بدون اذن رسول خدا (صلی الله علیه و آله) کاری انجام نمی داند، بلکه تنها مجری قانون بودند، خداوند متعال نیز اولی الامر را در ذیل آیه اطاعت ذکر نکرده است.(1)

برخی دیگر گفته اند، دلیل عدم ذکر اولی الامر در ذیل آیه، عدم رشد و کمال جامعه اسلامی آن زمان بوده است؛ زیرا در زمانی که اثبات رسالت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) برای عموم مردم به خوبی تبیین نشده، مراجعه به اولی الامر نمی تواند وجهی داشته باشد. و اگر مردم ظرفیت لازم را داشتند به هنگام تنازع می توانستند به امام حسن و امام حسین (علیهم السلام) در سن کودکی مراجعه کنند و رفع تنازع نمایند تا چه رسد به امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) ، چرا که همگی نور واحد هستند (حسین منی و انا من حسین) و این مطلب را سیاق آیه اولی الامر نیز مشخص می کند.