- پیشگفتار 1
- اشاره 4
- صورت برهان لطف محصّل 10
- صورت برهان لطف مقرّب 11
- مشروح برهان لطف و اثبات مهدویّت 11
- تعریف لطف 12
- اقسام لطف 13
- اشاره 13
- اشاره 14
- لطف محصّل 14
- پیش فرض های قاعده لطف محصّل 14
- طرح برهان لطف محصّل در اثبات اصل امامت 20
- اشاره 21
- لطف مقرّب 21
- تفاوت لطف مقرّب و محصّل 22
- پیش فرض های قاعده لطف مقرّب 23
- طرح برهان لطف مقرّب و اثبات اصل امامت 27
- قاعده لطف و اثبات مهدویت 28
- اشاره 33
- صورت برهان امکان اشرف 34
- تفاوت دو قاعده لطف و امکان اشرف 35
- پیشینه بحث 35
- بیان مفردات 38
- اشاره 38
- انگیزه طرح و جایگاه قاعده 40
- براهین قاعده 41
- فرزانگان و قاعده امکان اشرف 43
- اثبات وجود امام از طریق برهان امکان اشرف 45
- کارایی قاعده بر اثبات مدعا 46
- اثبات پیش فرض 47
- نتیجه گفتار در آینه روایات 54
- رد پای قاعده امکان اشرف در کلا م و فلسفه مسیحیت 56
- صورت برهان واسطه فیض 59
- تفصیل برهان واسطه فیض 60
- فیض در متون دینی 61
- فیض در لغت 61
- فیض در اصطلاح 62
- انگیزه طرح مباحث فیض 65
- تاریخچه 67
- برهان لزوم واسطه در فیض 70
- اشاره 70
- پیش فرض های براهینِ اثبات واسطه در فیض 74
- ویژگی های نخستین صادر از منظر حکیمان 77
- تعبیرهای متون دینی از نخستین صادر (واسطه فیض) 80
- اشاره 80
- دو. النور 81
- مرحله یکم: پذیرش اصل نظام اسباب 84
- اشاره 84
- ائمه علیهم السلام و واسطهء در فیض 84
- مرحله دوم: اعتقاد به آفرینش نظام مند و واحد بودن نخستین صادر 86
- مرحله سوم: برتری و شایستگی وجود نوری انبیاء و ائمه علیهم السلام 87
- مرحله چهارم: برخورداری نبی، ولیّ و امام علیه السلام از تصرف تکوینی 89
- مصداق نخستین صادر (واسطه در فیض) از نظر متفکران مسلمان 92
- اشاره 92
- معنای صحیح واسطه در فیض 99
- نتیجه و جمع بندی نهایی 107
- صورت برهان 109
- یادآوری معنا و مقام امام 110
- همخوانی امام شریعت با انسان کامل طریقت 113
- ریشه های اندیشه انسان کامل 115
- اشاره 117
- تعریف و پیشینه اصطلاح انسان کامل 117
- حقیقت انسان و جایگاه او در هستی 120
- ضرورت وجود مستمرّ انسان کامل در پهنه هستی 121
- ضرورت انسان کامل از دیدگاه عرفان 123
- اشاره 123
- اجمال چینش هستی از نظر عارف 124
- مراتب عرفانی یا چینش نظام هستی 124
- مقام اول: مقام ذات 126
- تفصیل چینش هستی از نظر عارف 126
- مقام دوم: تعین اول 128
- مقام سوم: تعین ثانی 130
- مقام چهارم: عالم عقل (ارواح) 133
- مقام پنجم: عالم مثال (برزخ) 133
- اشاره 137
- دلیل اول (مشاهده در آینه تمام نما) 137
- طرح و اثبات پیش فرض های برهان انسان کامل 138
- دلیل دوم ولیّ اسم خدا و مایه بقاء عالم 145
- اشاره 150
- دلیل سوم میوه و غرض خلقت 150
- در هر زمان، تنها یک انسان کامل، قائم است 155
- اشاره 157
- الف. سیما و اوصاف پیشوایان الهی در قرآن 157
- تطبیق انسان کامل بر امام علیه السلام 157
- ج. سیما و اوصاف انسان کامل در فرهنگ عرفانی 170
- نتیجه 178
- اشاره 192
- گونه های دلایل نقلی اثبات مهدویّت 195
- یکم. دستور مطلق و همیشگی بر اطاعت از ولیّ امر 199
- اشاره 199
- دوم. همواره با صادقین باشید 203
- سوم. وعده پیروزی صالحان و حکومت جهانی 210
- چهارم. وجود همیشگی امام؛ لازمه استمرار عهد الهی 214
- پنجم. وجود یک هادی برای هر قوم 215
- ششم. قیامت و امام اختصاصی برای هر قوم 216
- یکم. خبر از امامان دوازده گانه 218
- اشاره 218
- دوم. همراهی همیشگی فردی از عترت با قرآن 226
- سوم. تکلیف همیشگی بر شناخت امام زمان 235
- سخن آخر 238
أَقْواتَها فِی أَرْبَعَهِ أَیَّام»(1).
مرحله سوم: برتری و شایستگی وجود نوری انبیاء و ائمه علیهم السلام
بی تردید، علم، بهترین ملاک برتری به شمار می آید و به استناد آیات قرآنی(2)، خداوند، بی واسطه، همه علم اسماء را به حضرت آدم علیه السلام داد و فیض علم را به واسطه او، به ملائکه رساند.(3)خداوند برتری حضرت آدم علیه السلام را به خاطر علمی که به او داده بود، بر ملائکه ثابت کرد و ملائکه نیز نگفتند که اگر آن علم را در اختیار ما می گذاشتی، ما نیز چنین مقامی را پیدا می کردیم؛ چون سعه و مقام وجودی آن ها توان دریافت فیض را بدون واسطه نداشت. پس چنین موهبتی، به موجودی که نخستین صادر است، تعلق می گیرد.(4)
قرآن مجید از زبان خود فرشتگان به محدودیت آنها تصریح می کند: «وَ ما مِنَّا إِلَّا لَهُ مَقامٌ مَعْلُوم»(5)؛ ولی برای انبیاء، مقامات گوناگونی را ثابت می داند؛ چنان چه از زبان حضرت عیسی علیه السلام می فرماید: «أَنِّی أَخْلُقُ لَکمْ مِنَ الطِّینِ کهَیْئَهِ الطَّیْرِ فَأَنْفُخُ فِیهِ فَیَکونُ طَیْراً بِإِذْنِ اللَّهِ وَ أُبْرِئُ الْأَکمَهَ وَ الْأَبْرَصَ وَ أُحْیِ الْمَوْتی بِإِذْنِ اللَّهِ وَ أُنَبِّئُکمْ بِما تَأْکلُونَ وَ ما تَدَّخِرُونَ فِی بُیُوتِکم».(6)
پس جان و ذات انبیاء و اولیاء الهی برتر از دیگران است؛ اما بر اساس
1- روزی اهل زمین را در چهار روز مقدر کردیم. (سوره فصلت، آیه 10)
2- «وَ عَلَّمَ آدَمَ الْأَسْماءَ کلَّها» . (سوره بقره، آیه 31)
3- «یا آدَمُ أَنْبِئْهُم» . (سوره بقره، آیه33)
4- جوادی آملی، تفسیر موضوعی، ج 6، ص 144.
5- برای هر کدام ما جایگاهی معلوم است. (سوره صافات، آیه 164)
6- برای شما از خاک، هیئت پرنده می آفرینم، سپس در آن می دمم، پس به اذن خدا پرنده می شود و مریضی اکمه و ابرص را شفا می دهم و مردگان را به اذن خدا زنده کنم و از آنچه می خورید و ذخیره می کنید خبر می دهم.(سوره آل عمران، آیه 49)