- اشاره 1
- حدیث ثقلین با قرائت مشهور و مقبول 5
- 1 . صحیح مسلم 5
- 2 . سنن ترمذی 6
- 3 _ طبقات ابن سعد 7
- 4 _ المصنَّف ابن أبی شیبه 8
- 5 _ مسند احمد حنبل 8
- 6 _ سنن دارمی 9
- 8 _ الذّریه الطّاهره 10
- 7 _ خصائص نسائی 10
- 9 _ معجم طبرانی 11
- اشاره 18
- 1 . امام مالک 19
- 2 . ابن هشام 21
- 3 . دار قطنی 22
- 4 . حاکم نیشابوری 23
- 5 . بیهقی 26
- 6 . ابن عبدالبرّ 27
- 10 . متقی هندی 31
- 9 . سیوطی 31
- نقد و بررسی قرائت : کتاب اللّه و سنتی 33
اشاره
1 ) قرائتی مشهور و مقبول
2 ) قرائتی مجعول و مردود
یکی از حساس ترین فرازهای خطبه ی غدیر به بیان حدیث شریف ثقلین
اختصاص دارد .
رسول اکرم صلی الله علیه و آله به هنگام بازگشت از حجه الوداع ، در سرزمین غدیرخم به فرمان
پروردگار ، طی مراسم باشکوهی مولای متقیان امیرمؤمنان علیه السلام را به خلافت و امامت
نصب کرد و نغمه ی روح بخش : « من کنت مولاه فهذا علی مولاه » را با بانگ رسای
خود در یک اجتماع یکصد و بیست هزار نفری در خیمه ی تاریخ نواخت .
افتخار صفحات تاریخ ، علامه ی امینی قدس سره ، متن گفتار پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله را در
دائره المعارف بزرگ « الغدیر » از یکصد و ده تن از اصحاب ، منحصراً از منابع اهل
سنت روایت کرده است .(1)
خطبه ی رسول گرامی اسلام در روز غدیر بسیار طولانی است ، و در حدود
1- [1] . الغدیر ، علامه امینی ، ج 1 ، صص 41 _ 144 ، تحقیق مرکز دائره المعارف فقه اسلامی ، قم ، 1416 ق .
30 صفحه می باشد ، علاقمندان به منابعی که خطبه های پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله را گرد آورده
مراجعه فرمایند .(1)
علامه ی امینی در این اثر ماندگار خود تنها فرازهایی از سخنان صحابه را نقل
کرده ، که در تعدادی از آنها حدیث ثقلین نیز مطابق قرائت مشهور : « کتاب اللّه
وعترتی » آمده است ، که به چند مورد در پاورقی اشاره می کنیم .(2)
در کتاب « حدیث الولایه » که بازآفرینی کتاب « الموالاه » ابن عقده می باشد ، تعداد
142 مورد از طرق حدیث غدیر از صحابه به نقل ابن عقده بازیابی شده است .(3)
ابن مغازلی در کتاب مناقب خود پس از نقل خطبه ی غدیر از طرق مختلف می نویسد :
در حدود یکصد تن از صحابه این حدیث را از رسول اکرم صلی الله علیه و آله روایت کرده اند که
ده تن ( عشره مبشّره) نیز در میان آنهاست و این حدیثی صحیح و ثابت است که هیچ
ضعفی در آن من سراغ ندارم و این از فضایل ویژه علی علیه السلام است که احدی در این
فضیلت با او شریک نمی باشد .(4)
در طول تاریخ رسالت ، رسول اکرم صلی الله علیه و آله فقط دو سخنرانی داشتند که بیش از
یکصد هزار مستمع داشتند ، یکی در روز عرفه ، در عرفات ، در حجّه الوداع ( نهم
ذیحجه الحرام سال 10 ق) دیگری در سرزمین غدیرخم روز عید غدیر
( 18 ذیحجه الحرام سال 10 ق) که در هر دو مورد خطبه ی بسیار حسّاس و باعظمتی
ایراد کرده ، در هر یک « حدیث ثقلین » را مطابق قرائت مشهور آن بیان فرمودند .
صدور حدیث ثقلین از زبان دُرر بار پیامبر گرانقدر به دو مورد یاد شده اختصاص
ندارد ، بلکه حداقل در شش مورد این حدیث از بیان آن حضرت ثبت شده است :
1- [1] . مدینه البلاغه ، شیخ موسی زنجانی ، ج 1 ، صص 213 _ 241 ، تحقیق ابراهیم انصاری ، انتشارات کعبه ، تهران ، 1405 ق .
2- [2] . الغدیر ، ج 1 ، صص 48 ، 58 ، 68 ، 78 ، 114 و 130 به نقل از : ام سلمه ، جابر ، حذیفه ، زید بن ارقم ، عامر بن لیلی و امیر مؤمنان علیه السلام .
3- [3] . حدیث الولایه ، حافظ ابن عقده ، تحقیق امیر تقدمی ، دلیل ما ، قم ، 1422 ق ، صص 39 _ 147 .
4- [4] . مناقب اهل البیت ، ابن مغازلی ، تحقیق محمّدکاظم محمودی ، مجمع جهانی ، قم ، 1427 ق ، ص 84 .