- مقدّمه ناشر 1
- فصل اوّل: نبوت عامه 3
- اشاره 3
- درس اول: معنای نبوّت و رسالت 4
- اشاره 4
- 1. تعریف نبی و رسول 5
- 2. فرق رسول و نبی 7
- 3. تجزیه پذیری نبوّت 11
- چکیده درس اوّل 12
- سؤالات 13
- درس دوم: معرفت نبی و ایمان به او 14
- اشاره 14
- 1. ایمان و اقرار به انبیا و رسل 15
- 2. نفاق یا اقرار زبانی بدون اقرار قلبی 20
- 3. مراد از شناخت نبی و رسول 21
- چکیده درس دوم 22
- سؤالات 22
- اشاره 23
- درس سوم: ضرورت وجود نبیّ و رسول 23
- 1. مراد از ضرورت وجود نبی یا رسول 24
- 2. معنای وجوب ارسال رسل از نظر فلاسفه 25
- 3. معنای وجوب ارسال رسول از نظر متکلّمان 26
- اشاره 26
- 3_1. وجوب ارسال رسل از باب حسن و قبح عقلی 27
- 3_2. معنای صحیح وجوب لطف در کلام شیخ مفید 31
- چکیده درس سوم 35
- سؤالات 35
- اشاره 36
- درس چهارم: وجوب لطف بر خدای تعالی و اشکالات آن 36
- 1. اشکال وجوب فلسفی لطف 37
- 2_1. اشکال قول به وجوب ارسال رسل از باب حکمت الهی 38
- 2. اشکال نظر متکلمان 38
- 2_2. اشکال قول به وجوب ارسال رسل از باب عدل الهی 41
- 3. نظر مرحوم آیت الله خویی در عدم وجوب لطف 43
- چکیده درس چهارم 44
- سؤالات 45
- درس پنجم: حکمت بعثت (1) 46
- اشاره 46
- 1. اختلاف درجات پیامبران و رابطه آن با حکمت بعثت 47
- 2. حکمت بعثت 52
- 2_1. بیدارگری و بازخواست پیمان فطری 52
- 2_2. شناساندن طریق عبادت و بندگی 54
- چکیده درس پنجم 59
- سؤالات 60
- درس ششم: حکمت بعثت (2) 61
- اشاره 61
- 2_3. اثاره گنج های عقول 62
- 2_4. بیان حق از باطل 65
- سؤالات 70
- چکیده درس ششم 70
- اشاره 71
- درس هفتم: حکمت بعثت (3) 71
- 2_5. بیان مصالح و مفاسد 72
- 2_6. اتمام حجّت 74
- 2_7. بشارت و انذار 77
- 2_8. بر قراری عدل و داد 78
- چکیده درس هفتم 81
- سؤالات 82
- درس هشتم: حکمت بعثت (4) 83
- اشاره 83
- 2_9. تعلیم و تربیت 84
- اشاره 84
- تلاش جدّی پیامبران در تعلیم و تربیت انسان ها 87
- 2_10. یاد آوری آیات و نعمتهای الهی و بقای عالم 90
- چکیده درس هشتم 92
- سؤالات 93
- درس نهم: ویژگیهای پیامبران (عصمت) 94
- اشاره 94
- 1. معنای لغوی عصمت 95
- 2. معنای اصطلاحی عصمت 96
- 3. عصمت و اختیار 96
- 4_1. معرفت 97
- 4. مقدّمات عصمت 97
- 4_2. تقوا و پارسایی 98
- 4_3. دوری از شیطان 99
- 4_4. طینت پاک و اصلاب و ارحام پاکیزه و تغذیه مناسب 99
- 5. انواع عصمت 102
- 6. لزوم عصمت پیامبران 102
- چکیده درس نهم 104
- سؤالات 105
- اشاره 106
- درس دهم: ویژگی های پیامبران (علم) 106
- 1. راه عالم شدن پیامبران 108
- 2. حدود علم پیامبران 111
- چکیده درس دهم 115
- سؤالات 115
- درس یازدهم: سایر ویژگیها 117
- اشاره 117
- 1. امامت و وجوب طاعت پیامبران 118
- 2. پیامبران گواهان امّتها 120
- 3. مردانی از جنس بشر 122
- 4. ابتلای پیامبران 124
- 5. صدق رؤیا 125
- 6. اخلاق خوب 126
- چکیده درس یازدهم 129
- سؤالات 129
- درس دوازدهم: راههای شناخت پیامبران 131
- اشاره 131
- 1. عقل و خرد 132
- 2. تنصیص و معرّفی پیامبران سابق 135
- 3. آیه بیّنه (معجزه) 136
- 4. معجزات پیامبران و علم 142
- چکیده درس دوازدهم 145
- سؤالات 146
- اشاره 147
- فصل دوم: نبوت خاصه 147
- اشاره 148
- درس سیزدهم: پیامبران پیشین 148
- 1. منبع صحیح شناخت پیامبران پیشین 149
- 2. تعداد پیامبران 150
- 3. پیامبران اولوالعزم 151
- 4. سخن و زبان پیامبران 152
- 5. کتابهای پیامبران 153
- چکیده درس سیزدهم 154
- سؤالات 155
- اشاره 156
- درس چهاردهم: پیامبر اسلام 156
- 1. زمان بعثت پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) 157
- 2. جهانی بودن بعثت پیامبر 158
- 3. افضلیّت پیامبر اسلام بر پیامبران دیگر 159
- 4. امّی بودن پیامبر 161
- 5. راههای شناخت پیامبر اسلام 163
- 6. ختم نبوّت و جاودانگی شریعت 167
- چکیده درس چهاردهم 170
- سؤالات 171
- اشاره 172
- درس پانزدهم: وح__ی (1) 172
- 1. حقیقت وحی 173
- 2. اقسام وحی 178
- 3. روح الامین و روح القدس 180
- سؤالات 182
- چکیده درس پانزدهم 182
- اشاره 183
- درس شانزدهم: وح__ی (2) 183
- 1. مصونیت وحی 184
- 2. عصمت پیامبران در دریافت وحی 185
- 3. عصمت پیامبران در حفظ وحی 188
- 4. ابلاغ وحی 189
- 5. انقطاع وحی 190
- 6. ابعاد وحی 191
- چکیده درس شانزدهم 191
- سؤالات 192
- اشاره 193
- درس هفدهم: شریعت 193
- 1. ماهیّت شریعت 194
- 2. حدود قلمرو شریعت 195
- 3. حجّیّت و اعتبار شریعت 199
- چکیده درس هفدهم 200
- سؤالات 200
- فهرست منابع 202
بسم الله الرحمن الرحیم
مقدّمه ناشر
تفقّه در دین، یعنی به دست آوردن شناخت عمیق از آن، به حکم عقل، آیات قرآن و احادیث معصومان، بر زن و مرد مسلمان واجب است. اساسا «شناخت» پیش نیازِ ایمان و اعتقاد است. آیا ممکن است بدون شناخت امری، بدان ایمان آورد یا به آن معتقد شد؟ از سوی دیگر، در دین مبین اسلام، ایمان و اعتقادی ارزشمند و پذیرفته است که مبتنی بر شناخت باشد. راه دستیابی به شناخت و آگاهی، تحقیق و پژوهش و دوری از تقلید است؛ کاری که در تمام مراحل مختلف زندگی، بر آدمیان واجب است.
مؤسسه فرهنگی نبأ، بر اساس آنچه یاد شد و در راستای رسالت فرهنگی خود، یعنی تقویت و ارتقاء مبانی اصیل اعتقادی مخاطبانش، به استاد پژوهنده و محقق فرهیخته، آقای محمّد بیابانی اسکوئی، پیشنهاد کرد تا در اصول عقاید اسلامی، به روش آموزشی، کتاب هایی را بنگارد و دروس منظمی را تألیف و تدوین کند. خوشبختانه، استاد بیابانی، با همه مشاغل علمی و تحقیقی، پیشنهاد یادشده را پذیرفت و درس هایی را در موضوعات توحید و عدل و نبوت و امامت و معاد، به رشته نوشته در آورد. شکر الله مساعیه.
خاطرنشان می شود که نوشته های استاد بیابانی پس از نگارش، به دست برادران فاضل و گرامی، آقایان دکتر اسماعیل تاجبخش و دکتر مهدی دشتی دانشیاران دانشکده ادبیات دانشگاه علامه طباطبایی، اصغر غلامی، محقق و پژوهشگر معارف دینی و حجّت