- مقدمه مؤلف 5
- بخش اول :خلقت نوری اهلبیت علیهم السلام 7
- اشاره 7
- فصل اول: کلیات و مفاهیم 8
- اشاره 8
- معانی کلید واژگان 9
- 1- خلق: 9
- 2- ماهیت آفرینش: 10
- 3- نور: 10
- 4- انواع نور: 11
- 5- ویژگی های نور وجودی ائمه(ع) 12
- 6- نور اهل البیت(ع) در قرآن 14
- اشاره 17
- فصل دوم : یافته های انسانی از آغاز آفرینش 17
- اشاره 18
- واکنش و بی تفاوتی: 18
- الف- تفسیر های نارسا و خام 19
- 1- نگاه احتمالی به آغاز خلقت 19
- 2- تفسیر مادی گرایان 22
- 3- تصویر افسانه سرایان 26
- 1- حکمت مشّاء 31
- ب- تحلیل خردمندان از آغاز خلقت 31
- 2- حکمت اشراق: 39
- 3- حکمت متعالیه 44
- ج- فیض نخست در عرفان 47
- اشاره 47
- حقیقت محمدیه (ص) : 51
- نقد فلسفه و عرفان 52
- فصل سوم: داده های وحیانی از آغاز خلقت نوری 55
- اشاره 55
- مقدمه: 56
- 1- خلقت نوری در عهدین : 56
- 2- قرائن واژگان بر موضوع: 58
- 3- اصل زیر بنای موضوع: 62
- 4- خلقت نوری در احادیث شیعه و سنی 64
- 5- دشواری فهم خلقت نوریه 69
- 1- تنوع اسنادی 70
- اشاره 70
- جهت بررسی سندی خلقت نوریه 70
- 2- جبران ضعف سند با قوت متن: 73
- 3- شهرت خلقت نوریه: 74
- 4- نقد نگاه ذاتی و موضوعی به اسناد : 75
- انواع دلالت روایات 76
- مدلول قطعی: 78
- تعدد اسما و وحدت مسما: 79
- دلایل قطعی یقین 80
- اصول باز یافتی 82
- نفی دروغ پردازی ها 87
- اشاره 93
- فصل چهارم : نخستین نور پردازی در چینش نظام آفرینش 93
- اشاره 94
- 1 - توحید، اصل زیر بنای خلقت نوریه 94
- مقدمه: 94
- 2- نفی غیر خدا، اصل دیگر 97
- اشاره 97
- گزیده استدلال به آفرینش و ابداع و ایجاد: 100
- داده های ناب وحیانی: 100
- نفی نظریه صدور: 101
- 3- هدفمندی اهل البیت (ع) اصل آفرینش 103
- 4 – چگونگی آفرینش نخستین نور 108
- اشاره 108
- سمت و سوی خلقت برای مجود: 110
- اشاره 111
- 5- امتداد نور 111
- دلایل خلقت نور علی (ع) پس از نور پیامبر (ص) 114
- 6- آفرینش انوار چهارده گانه : 116
- اشاره 116
- تحلیل: 117
- 7- گستره آفرینش نور 119
- 8 - ژرفنای نور 126
- اشاره 126
- حقایق عالم نوری 127
- نقد یک نگاه: 129
- نقد و بررسی: 131
- اشاره 134
- فصل پنجم:نور افشانی حقیقت محمدیه(ص) در عالم جبروت 134
- 1- ریزش نور از نور 135
- 2- نور ائمه حلقه فیض رسانی 137
- اشاره 139
- 3- خلقت عرش از نور محمد(ص) 139
- 3-1- نمونه صریح خلقت عرش از نور پیامبر (ص) 140
- 3-2- نمونه وجود ائمه(ع) در عرش 141
- 4-1- مفسران شیعه 144
- 4- چیستی عرش 144
- 2- 4- نقد نگاه مفسران شیعه 147
- 4-3- مفسران اهل سنت و عرش 149
- 4-4- نقد تفسیر اهل سنت 151
- 4-5- حقیقت عرش در خلقت نوری 152
- اشاره 155
- 5- کرسی پدید آمده از نور محمد(ص) 155
- 5-1- چیستی کرسی از نظر مفسران شیعه 157
- 5-2- نقد کرسی با علم 159
- 5-3- کرسی از دیدگاه اهل سنت 160
- 5-4- نقد نگاه مفسران اهل سنت از کرسی 163
- 5-5-چیستی کرسی درخلقت نوریه 165
- 6- آفرینش لوح از نور محمد (ص) 166
- اشاره 166
- 6-1-ماهیت لوح میان مفسران 168
- اشاره 170
- 7- آفرینش قلم از نور محمد (ص) 170
- 7-1- چیستی قلم میان مفسران 172
- 7-2- ماهیت لوح و قلم در پرتو روایات 174
- فصل ششم: نور افشانی ولایت علویه در عالم ملکوت 178
- اشاره 178
- 1- شبنم نور بر گونه فرشتگان 179
- 2- فروچکیدن نور: 181
- 3- ناتوانی انسان از معرفت فرشتگان: 185
- 4- فرشته از منظر وجودی: 188
- 5- چیستی و ماهیت ملائکه: 190
- 6- وظایف و کردار فرشتگان: 194
- 7- آموزش علی (ع) به فرشتگان: 196
- 8- ولایت مداری فرشتگان: 199
- 9- فلسفه نگهبانی بشر: 201
- 10- نوع تکلیف فرشتگان: 202
- اشاره 202
- 1- آفرینش طینت اهل البیت (ع): 203
- 2- نور وجودی شیعه از ائمه (ع): 207
- 3- تناسب نوری شیعه و... ائمه (ع): 211
- 4- خلقت سرشت شیعه از نور اهلبیت (ع): 213
- 5- آفرینش بهشت از نور امام حسین (ع): 214
- اشاره 219
- فصل هفتم: پرتو افکنی نور فاطمیّه در عالم ناسوت 219
- 1- تابیدن آسمان و زمین از نور فاطمه (ع) 220
- 2- هفت آسمان از نور زهرا (ع): 223
- 3- ویژگی های پرتو نوری فاطمه (ع): 224
- 4- ادله نقلی بر تابش نور فاطمه ÷: 226
- 5- وجود یابی ماه و خورشید از نور امام حسن (ع): 228
- 6- ولایت مداری عالم ماده: 230
- 7- آموزش ائمه به زمینیان: 231
- اشاره 231
- اشاره 232
- عالم ذر تجلی گاه ولایت اهل البیت (ع): 232
- 1- هستی عالم ذر: 233
- 2- چیستی و چگونگی وقوع عالم ذر: 234
- اشاره 235
- 1- انطباق کبیر بر صغیر: 235
- 3- مخالف نص: 236
- 2- خلاف عقل: 236
- 3- مادی بودن عالم ذر: 236
- 1- خلاف نص: 238
- 2- ناسازگاری خطاب با ظرف: 238
- اشاره 238
- 3- مخالفت با عقل: 239
- 4- وجود آغازین، عالم ذر: 241
- الف- تفسیر واقع بینانه مفسران: 242
- 1- وجود عوالم گوناگون بشری: 242
- 2- گونه های آفرینش: 243
- 3- تقدم ذر بر ماده: 246
- ب- متن روایات بر تقدم عالم ذر: 247
- ج- اهل البیت اولین بندگان عالم ذر: 248
- الف- سیر نزولی وجودی ائمه^ در عالم هستی: 251
- ب- سیر صعودی پیامبر | در جهان ماده: 252
- ج- فرمانروایی اهل البیت ^ در هستی: 255
- فصل هشتم: دستامد های علمی وعملی 258
- اشاره 258
- مقدمه: 259
- الف- دستامد های فلسفی 260
- ب- دستامد کلامی 264
- ج- دستامدها عرفانی، اخلاقی 266
- د- دستامد اجتماعی 269
- ه-- دستامد روایی و خبری 272
- و- دستامد های تفسیری 275
- ز- دستامدهای تاریخی 277
- ح- دستامدهای فقهی 281
- اشاره 284
- بخش دوم :ظهور صلبی اهلبیت علیهم السلام 284
- فصل اول:اصل هستی نور صلبی 285
- اشاره 285
- اشاره 286
- هستی نور 286
- اول: متن نگری شیعیان 287
- الف) معنای کتاب 287
- دوم: ظاهرگرایی اهل تسنن 296
- اشاره 296
- 1. نص کتاب: حقیقت محمد(ص) 297
- 2. تقدم وجود پیامبر(ص) 298
- 3. وجود اهلبیت(ع) 299
- 4. شفاعت محمد(ص) 300
- 5. مقامات نبوی(ص) 301
- 6.هاله ای پر نور 302
- ب) مصداق سنت 303
- اول: عناصر ظهوری 303
- دوم: عناصر مشترک مفهومی 313
- فصل دوم :چیستی نور 318
- اشاره 318
- اشاره 319
- چیستی نور 319
- 1-2. توجه مفسران به نوع کلمه: 320
- 2. نقد این برداشت 320
- 1. بی اهمیتی نوع کلمه 320
- اشاره 321
- 2-2. تناسب مقدمه و ذی المقدمه: 321
- الف) اشکال کلی 322
- 1. نص قرآنی 322
- 1.اثرگذاری اندک 322
- اشاره 322
- 3. مخالف روایات متضافر 323
- 2. سطحی نگری 323
- 1. نا سازگاری سیاقی 324
- ب) اشکال جزئی 324
- 2 - 3. بیگانگی با جایگاه آدم 324
- 3 - 4. ترجیح بدون مرجح 325
- 4 - 5. سازگاری اسم با حقایق خارجی 326
- 2. نصوص روایی 326
- 3. گفتگو: 327
- 2. سبوح قدوس: 327
- اشاره 327
- 2. تقدم کتاب بر سنت: 329
- الف) اشکال ویژه 329
- 3. برتری حقایق خارجی: 329
- 4. جمع مراتب وجودی آدم: 330
- 1. حج گزاردن: 330
- اشاره 330
- دو: اطلاق کلمه بر کردار 330
- الف) اشکال کرداری شمردن کلمه 332
- 2. عدم شهرت: 332
- 3. مخالفت با ظهور عرفی: 332
- 1. ناسازگاری با سیاق: 332
- 1. اطلاق کلمه بر شخص: 333
- سه. اطلاق کلمه بر شیء خارجی 333
- 1. تصریح آیات 333
- اشاره 333
- 2. نقد و پاسخ: 334
- 3. بی شماری حقایق عینی: 335
- 2. روایت متواتر 336
- اشاره 336
- 1. اطلاق کلمه بر پیامبر اعظم| 337
- اشاره 337
- 1-2. همزمانی اسم و مسما: 338
- 1-4. همیشگی بودن اسم و مسما: 338
- 1-3. مسما پیش از اسم: 338
- 1-1. مسما بعد از اسم: 338
- 2. خمسه طیبه 339
- 3. اهلبیت(ع) 340
- 4. همگونی و ناهمگونی دو آیه 341
- اشاره 341
- الف) این همانی کلمات دو آیه: 341
- اول: دلائل همسانی 342
- اشاره 342
- 1. ذوق عرفانی 342
- ب) این نه آنی کلمات: 342
- اشاره 342
- 1-2. وحدت نور پذیر: 343
- 1-1. وحدت نورپرداز: 343
- 2. نقل متضافر 344
- 1-3. وحدت نور: 344
- 2-1. عینیت کلمات آدم و ابراهیم 344
- اشاره 344
- اشاره 345
- 2-2. توبه پذیری آن دو 345
- مصادیق آیه 347
- 1. امام عصر (ع) 347
- 2. پیشوایان معصوم^ 349
- 3. اتحاد مطلقه امام و امامت 350
- دوم: دلیل ناهمگونی 351
- 1. روایت 351
- 2. مصادیق 352
- 2-1. اوامر و نواهی 352
- 1-1. نقد مصداق اوامر و نواهی 353
- اشاره 354
- 3-1. رد و مؤید 354
- 3. واژگان معجزنما 354
- 4. جایگاه برین امامت 355
- فصل سوم :نورپذیری 357
- اشاره 357
- اشاره 358
- نورپذیری 358
- 1. قرائن سیاقی 359
- 2. مقایسه آدم و کلمات 359
- الف) تقدم کلمات 359
- 3. روایات 360
- ب) نفوذ کلمات 363
- ج) منبع کلمات 364
- د) گیرنده ی نخستین 365
- ه-) چگونگی دریافت 367
- 1. دریافت جسمانی 367
- 2. دریافت روحانی 369
- و) زمان دریافت 370
- اشاره 370
- 1. آغاز خلقت 371
- 2. مفهوم روایات: 372
- ز) مکان دریافت 374
- 1. بهشت برین 374
- 2. گهواره ی زمین 375
- 3. همیشگی 377
- ح) مراحل دریافت 379
- ط) ظهور نص بر همراهی 381
- اشاره 381
- اشکال 385
- اشاره 388
- فصل چهارم:انتقال نور 388
- امتداد ذاتی 389
- اشاره 389
- انتقال نور 389
- 1. واژه تقلب 390
- 1-2. تقلب در امور: 390
- 1. دلائل انتقال 390
- 1-1. تقلب در شیء: 390
- اشاره 390
- 2-1. عنصر تغییر: 391
- 2. عناصر مشترک واژه 391
- 1-4. تقلب در قرآن: 391
- 1-3. تقلب در حکومت: 391
- 3-2ایجاد: 392
- 2-2. تصرف: 392
- اشاره 393
- 2-1. مفسران سنی 393
- 2-2. مفسران شیعی 395
- اشاره 396
- 3-1. مأخذ سنیان 397
- 3-2. مأخذ شیعیان 398
- 2. گستره انتقال 402
- اشاره 404
- 2-1. اتفاق اصحاب 405
- 2-2. تواتر معنوی روایات 405
- ج. عوامل انتقال 407
- 1. اراده الهی 408
- 2. مرگ 409
- 3. رسالت 411
- 4. الهام 412
- 1. اسلام 414
- اشاره 414
- 1-1. اطلاق: 415
- 1-2. صراحت مفسران: 416
- 2. ایمان 416
- 3. خداپرستی 419
- 4. نجابت 420
- د. لوازم انتقال 421
- اشاره 423
- 2-1. خواستگاری 425
- 2-2. رضایت دختر 427
- اشاره 434
- 1. سفارش به واگذاری 436
- 2. پیمان گیری 437
- 3. ارث الهی 438
- اشاره 440
- 4. امانت 440
- اشکال بر انتقال نوری 441
- ادعا 442
- 3. اتفاقی بودن: 443
- 1. جواز اشتراک لفظی: 443
- 2. اشتراک معنوی: 443
- پاسخ 443
- 4.ترجیح بلا مرجح: 444
- 5. خروج موضوعی: 445
- 6. نجاست مشرک: 445
- 7. اشکال عقلی: 445
- 8. خبر متواتر: 446
- فصل پنجم :ویژگی های نور 447
- اشاره 447
- 1. ابزار معرفتی 448
- الف. معرفت نوریه 448
- اشاره 448
- ویژگی های نور 448
- 2. چیستی نور منتقل شده 452
- ب. انتقال 460
- 1. تجرد 460
- 2. تعلق 462
- 3. حرکت در صلب ها 463
- 4. انتقال به عوالم 465
- 5. تمام زمان ها 466
- 6. برترین قرن 470
- 7. از نقطه به نقطه ای 471
- 1. ستایش 472
- ج. فرمان برداری 472
- 2. بندگی 474
- 3. ایمان 475
- 4. معیار بندگی دیگران 476
- 5. جامع نبوت و امامت 478
- 6. فراخوان بندگی 479
- 1. وحدت نوریه 481
- د. حالات نوریه 481
- 2. کثرت نوریه 484
- 3. تابش همیشگی 485
- 4. نورپردازی فیزیکی 487
- 5. حلقه ی فیض 487
- 6. تجلی نور 488
- 7. پنهانی نور 489
- 8. باور نخبگان به نور 491
- 9. توسل به نور 493
- فصل ششم :تأثیر نور بر نیاکان 494
- اشاره 494
- اشاره 495
- تأثیر نور بر نیاکان 495
- 1. هستی بخشی 496
- الف) تقرب به خدا 496
- 2. وصل پس از فصل 499
- 3. اتصال برین 500
- 4. حاجت روایی 500
- 5. معرفت دهی 501
- 6. اعجاز برین 504
- 7. خلیفه ی زمین 506
- ب) تحول ژرفنا 507
- 1. آمرزش 507
- 2. آبروداری 509
- 3. شهود درونی 510
- 4. تعمیق فضیلت 511
- 5. امتداد رسالت 512
- 6. اصالت نیاکان 514
- 7. مسجودیت فرشتگان 515
- 1. شفاعت 516
- ج) برتری بر انسان ها 516
- 2. ارجمندی 518
- 3. وضع قانون 520
- 4. برگزیدگی 522
- 5. بنیان های اصیل 524
- 6. گره گشایی 526
- 7. واقع بینی 528
- 8. بندگی واقعی 529
- 9. دین گستری 530
- اشاره 533
- فصل هفتم :فلسفه نورپردازی 533
- اشاره 534
- فلسفه نورپردازی 534
- 1. وانهادن روح متعبدانه 535
- الف)رهنمونی دین داران 535
- 2. سطحی نگری نابخردانه 536
- 1. اقتضأ ذات مراتب نوریه 540
- ب) دستگیری ناآشنا 540
- اشاره 546
- نتیجه: 546
- ج) گونه های هدایت گری 547
- 1. راهنمایی پیامبران 547
- 2. بی تناسبی فرشتگان 548
- 3. تنگی ظرفیت انسان 549
- د) علل ریزش نور صلبی 550
- 1.قلمروفردی 550
- 2. حوزه اجتماعی 554
- ه-) ر ه آورد 561
- 1. قلمرو فردی 561
- 2. در حوزه ی اجتماع 563
- کتابنامه 567
1- مصباح المنیر/ 1/ 218.
2- لسان العرب/ 4 /193. و لغت نامه دهخدا/ 19/ 696.
3- همان.
آفرینش آمیخته با یکدیگر به معنی خلقت در این مقاله به کار برده می شود.
2- ماهیت آفرینش:
نوع خلقت نوری ائمه علیهم السلام برای ما کاملاً روشن نیست. در واقع به دلیل فرودستی هستی و فقر شدید وجودی و محدودیت بُرد عقلانی از یکسو، سعه وجودی ارجمندی و بلندی مقام آنان از سوی دیگر از دست یابی و احاطه به تمام هویت و کیفیت این تقدیر نوریه بی خبریم. تنها روایات منقول و فهم صحیح آن می تواندما را به این اسرار رهنمون گردد.
3- نور:
«نور، همان حقیقتی است که اشیا را روشن می سازد، به گونه ای که اندام بینایی حقیقت آن را می بیند»((1))، «نور مرکب از «النون» و «الواو» و «الراء» در اصل صحیح است و برای روشنایی دلالت می کند».((2))
«نور، همان آشکاری است که با او همه چیز آشکارمی شود؛ حقیقتی که در ذات و ماهیت خود نمایان است و نمایانگر غیر خود است. به همین دلیل نور یکی از صفات خداوند و از اسماء او به شمار می رود؛ نور را ضد تاریکی نیز معنی کرده اند.((3)) و روشنایی که شعاع و پرتوهایش بتابند».((4))