خلقت نوری و ظهور صلبی اهل بیت علیهم السلام صفحه 147

1- المیزان/8/ 160.

2- ترجمه مجمع البیان/11/ 741.

وی در جای دیگر می نویسد:

«... واژه عرش در این آیه، آسمان ها و زمین است؛ چرا که آنها بنای اوست و واژه عرش نیز در فرهنگ واژه شناسان به مفهوم بنا آمده است. اما آن عرش پُر شکوه و بزرگی که فرشتگان به گردش، بر گرد آن فرمان یافته و به تکریم آن

موظف شده اند، چیزی جز واژه عرش در آیه مورد بحث است».((1))

«... روز رستاخیز به فرمان خدای عزّوجلّ عرش شکوه بار الهی برپا می گردد و فرشتگان بر گردن آن حلقه زده و به ستایش خدا می پردازند...».((2))

آیا پیش از روز واپسین عرش وجود خارجی ندارد؟! اکنون در جهانی که بسر می بریم و پیش از این آن هنگامی که هستی لباس وجود پوشید، فراتر از این جهان آیا عرش بوده و هست یا آنکه در آینده بوجود می آید؟ چنانکه وجود خارجی عرش را اکنون و پیش از این نپذیریم، چگونه می توانیم فردا آن را بپذیریم؟!.

2- 4- نقد نگاه مفسران شیعه

1- عرش را تنهای تنها به معنی تدبیر، زمامداری و فرمانروایی پروردگار دانستن باصریح آیات قرآن سازگاری و همخوانی ندارد. آیه کریمه {و هو رب العرش العظیم} و {الذین یحملون العرش و من حوله} هر کدام گویای حقایق خارجی و مصداق بیرونی این موجود مجرد و آفریده الهی است. پرورانیدن،