خلقت نوری و ظهور صلبی اهل بیت علیهم السلام صفحه 163

1- تفسیر کبیر/4/ 14.

2- الجامع الاحکام القرآن/3/ 274.

3- الجواهر/1/ 236.

4- تفسیر المنار/3/ 33.

10- «برخی کرسی را به معنی قلب و دل عارف دانسته و آن را معدن علوم الهیه و دانش لدنّی تلقی کرده اند که پایان و تنگنایی برای آن وجود ندارد. در همین مورد ابو یزید بسطامی می گوید:

«اگر هستی و میزان حد و حجم آن هزار هزار بار در گوشه دل عارف قرار گیرد، عارف هرگز توجهی به آن نخواهد کرد. گفته شده است کرسی عالم ملکوت و محل بازگشت ارواح عارفان به مقام جلال و جبروت است».((1))

5-4- نقد نگاه مفسران اهل سنت از کرسی

1- «اگر بگوییم کرسی جسم است، خداوند بدور از جسمانیت شناخته می شود که ملائکه او را بر دوش گیرند. کرسی آفریده نشده تاخداوند روی آن بنشیند همان گونه که مجسمه می گویند؛ زیرا خداوند فراتر از جسمانیت، خالق جسم است. چنانچه به نشستن نیازی داشته باشد، بی گمان ماهیت جسمی بخود می گیرد و هر جسمی مُحَدِث است (پس خداوند محدث می شود)».((2))

2- قرآن برای فهم و تدبر ما نازل شده است نه تعبد تنها و بسنده کردن به ظواهر آیات. چنانچه بحث از ماهیت و چیستی آیات صورت نگیرد، غرض خداوند که همان تعقُّل و تدبّر در آیات باشد برآورده نشده است و این با اهداف نزول سازگاری ندارد.

3- در این که کرسی موجودیت و حقیقت خارجی دارد ما با برادران اهل