- مقدمه مؤلف 5
- اشاره 7
- بخش اول :خلقت نوری اهلبیت علیهم السلام 7
- فصل اول: کلیات و مفاهیم 8
- اشاره 8
- معانی کلید واژگان 9
- 1- خلق: 9
- 3- نور: 10
- 2- ماهیت آفرینش: 10
- 4- انواع نور: 11
- 5- ویژگی های نور وجودی ائمه(ع) 12
- 6- نور اهل البیت(ع) در قرآن 14
- فصل دوم : یافته های انسانی از آغاز آفرینش 17
- اشاره 17
- اشاره 18
- واکنش و بی تفاوتی: 18
- الف- تفسیر های نارسا و خام 19
- 1- نگاه احتمالی به آغاز خلقت 19
- 2- تفسیر مادی گرایان 22
- 3- تصویر افسانه سرایان 26
- 1- حکمت مشّاء 31
- ب- تحلیل خردمندان از آغاز خلقت 31
- 2- حکمت اشراق: 39
- 3- حکمت متعالیه 44
- اشاره 47
- ج- فیض نخست در عرفان 47
- حقیقت محمدیه (ص) : 51
- نقد فلسفه و عرفان 52
- اشاره 55
- فصل سوم: داده های وحیانی از آغاز خلقت نوری 55
- 1- خلقت نوری در عهدین : 56
- مقدمه: 56
- 2- قرائن واژگان بر موضوع: 58
- 3- اصل زیر بنای موضوع: 62
- 4- خلقت نوری در احادیث شیعه و سنی 64
- 5- دشواری فهم خلقت نوریه 69
- جهت بررسی سندی خلقت نوریه 70
- اشاره 70
- 1- تنوع اسنادی 70
- 2- جبران ضعف سند با قوت متن: 73
- 3- شهرت خلقت نوریه: 74
- 4- نقد نگاه ذاتی و موضوعی به اسناد : 75
- انواع دلالت روایات 76
- مدلول قطعی: 78
- تعدد اسما و وحدت مسما: 79
- دلایل قطعی یقین 80
- اصول باز یافتی 82
- نفی دروغ پردازی ها 87
- اشاره 93
- فصل چهارم : نخستین نور پردازی در چینش نظام آفرینش 93
- مقدمه: 94
- 1 - توحید، اصل زیر بنای خلقت نوریه 94
- اشاره 94
- 2- نفی غیر خدا، اصل دیگر 97
- اشاره 97
- داده های ناب وحیانی: 100
- گزیده استدلال به آفرینش و ابداع و ایجاد: 100
- نفی نظریه صدور: 101
- 3- هدفمندی اهل البیت (ع) اصل آفرینش 103
- 4 – چگونگی آفرینش نخستین نور 108
- اشاره 108
- سمت و سوی خلقت برای مجود: 110
- اشاره 111
- 5- امتداد نور 111
- دلایل خلقت نور علی (ع) پس از نور پیامبر (ص) 114
- اشاره 116
- 6- آفرینش انوار چهارده گانه : 116
- تحلیل: 117
- 7- گستره آفرینش نور 119
- 8 - ژرفنای نور 126
- اشاره 126
- حقایق عالم نوری 127
- نقد یک نگاه: 129
- نقد و بررسی: 131
- اشاره 134
- فصل پنجم:نور افشانی حقیقت محمدیه(ص) در عالم جبروت 134
- 1- ریزش نور از نور 135
- 2- نور ائمه حلقه فیض رسانی 137
- اشاره 139
- 3- خلقت عرش از نور محمد(ص) 139
- 3-1- نمونه صریح خلقت عرش از نور پیامبر (ص) 140
- 3-2- نمونه وجود ائمه(ع) در عرش 141
- 4-1- مفسران شیعه 144
- 4- چیستی عرش 144
- 2- 4- نقد نگاه مفسران شیعه 147
- 4-3- مفسران اهل سنت و عرش 149
- 4-4- نقد تفسیر اهل سنت 151
- 4-5- حقیقت عرش در خلقت نوری 152
- اشاره 155
- 5- کرسی پدید آمده از نور محمد(ص) 155
- 5-1- چیستی کرسی از نظر مفسران شیعه 157
- 5-2- نقد کرسی با علم 159
- 5-3- کرسی از دیدگاه اهل سنت 160
- 5-4- نقد نگاه مفسران اهل سنت از کرسی 163
- 5-5-چیستی کرسی درخلقت نوریه 165
- 6- آفرینش لوح از نور محمد (ص) 166
- اشاره 166
- 6-1-ماهیت لوح میان مفسران 168
- اشاره 170
- 7- آفرینش قلم از نور محمد (ص) 170
- 7-1- چیستی قلم میان مفسران 172
- 7-2- ماهیت لوح و قلم در پرتو روایات 174
- اشاره 178
- فصل ششم: نور افشانی ولایت علویه در عالم ملکوت 178
- 1- شبنم نور بر گونه فرشتگان 179
- 2- فروچکیدن نور: 181
- 3- ناتوانی انسان از معرفت فرشتگان: 185
- 4- فرشته از منظر وجودی: 188
- 5- چیستی و ماهیت ملائکه: 190
- 6- وظایف و کردار فرشتگان: 194
- 7- آموزش علی (ع) به فرشتگان: 196
- 8- ولایت مداری فرشتگان: 199
- 9- فلسفه نگهبانی بشر: 201
- 10- نوع تکلیف فرشتگان: 202
- اشاره 202
- 1- آفرینش طینت اهل البیت (ع): 203
- 2- نور وجودی شیعه از ائمه (ع): 207
- 3- تناسب نوری شیعه و... ائمه (ع): 211
- 4- خلقت سرشت شیعه از نور اهلبیت (ع): 213
- 5- آفرینش بهشت از نور امام حسین (ع): 214
- اشاره 219
- فصل هفتم: پرتو افکنی نور فاطمیّه در عالم ناسوت 219
- 1- تابیدن آسمان و زمین از نور فاطمه (ع) 220
- 2- هفت آسمان از نور زهرا (ع): 223
- 3- ویژگی های پرتو نوری فاطمه (ع): 224
- 4- ادله نقلی بر تابش نور فاطمه ÷: 226
- 5- وجود یابی ماه و خورشید از نور امام حسن (ع): 228
- 6- ولایت مداری عالم ماده: 230
- اشاره 231
- 7- آموزش ائمه به زمینیان: 231
- عالم ذر تجلی گاه ولایت اهل البیت (ع): 232
- اشاره 232
- 1- هستی عالم ذر: 233
- 2- چیستی و چگونگی وقوع عالم ذر: 234
- 1- انطباق کبیر بر صغیر: 235
- اشاره 235
- 3- مخالف نص: 236
- 2- خلاف عقل: 236
- 3- مادی بودن عالم ذر: 236
- 1- خلاف نص: 238
- 2- ناسازگاری خطاب با ظرف: 238
- اشاره 238
- 3- مخالفت با عقل: 239
- 4- وجود آغازین، عالم ذر: 241
- 1- وجود عوالم گوناگون بشری: 242
- الف- تفسیر واقع بینانه مفسران: 242
- 2- گونه های آفرینش: 243
- 3- تقدم ذر بر ماده: 246
- ب- متن روایات بر تقدم عالم ذر: 247
- ج- اهل البیت اولین بندگان عالم ذر: 248
- الف- سیر نزولی وجودی ائمه^ در عالم هستی: 251
- ب- سیر صعودی پیامبر | در جهان ماده: 252
- ج- فرمانروایی اهل البیت ^ در هستی: 255
- فصل هشتم: دستامد های علمی وعملی 258
- اشاره 258
- مقدمه: 259
- الف- دستامد های فلسفی 260
- ب- دستامد کلامی 264
- ج- دستامدها عرفانی، اخلاقی 266
- د- دستامد اجتماعی 269
- ه-- دستامد روایی و خبری 272
- و- دستامد های تفسیری 275
- ز- دستامدهای تاریخی 277
- ح- دستامدهای فقهی 281
- بخش دوم :ظهور صلبی اهلبیت علیهم السلام 284
- اشاره 284
- فصل اول:اصل هستی نور صلبی 285
- اشاره 285
- اشاره 286
- هستی نور 286
- الف) معنای کتاب 287
- اول: متن نگری شیعیان 287
- دوم: ظاهرگرایی اهل تسنن 296
- اشاره 296
- 1. نص کتاب: حقیقت محمد(ص) 297
- 2. تقدم وجود پیامبر(ص) 298
- 3. وجود اهلبیت(ع) 299
- 4. شفاعت محمد(ص) 300
- 5. مقامات نبوی(ص) 301
- 6.هاله ای پر نور 302
- ب) مصداق سنت 303
- اول: عناصر ظهوری 303
- دوم: عناصر مشترک مفهومی 313
- اشاره 318
- فصل دوم :چیستی نور 318
- اشاره 319
- چیستی نور 319
- 1. بی اهمیتی نوع کلمه 320
- 1-2. توجه مفسران به نوع کلمه: 320
- 2. نقد این برداشت 320
- اشاره 321
- 2-2. تناسب مقدمه و ذی المقدمه: 321
- الف) اشکال کلی 322
- اشاره 322
- 1. نص قرآنی 322
- 1.اثرگذاری اندک 322
- 3. مخالف روایات متضافر 323
- 2. سطحی نگری 323
- 1. نا سازگاری سیاقی 324
- ب) اشکال جزئی 324
- 2 - 3. بیگانگی با جایگاه آدم 324
- 3 - 4. ترجیح بدون مرجح 325
- 2. نصوص روایی 326
- 4 - 5. سازگاری اسم با حقایق خارجی 326
- 3. گفتگو: 327
- اشاره 327
- 2. سبوح قدوس: 327
- الف) اشکال ویژه 329
- 3. برتری حقایق خارجی: 329
- 2. تقدم کتاب بر سنت: 329
- 4. جمع مراتب وجودی آدم: 330
- دو: اطلاق کلمه بر کردار 330
- اشاره 330
- 1. حج گزاردن: 330
- 2. عدم شهرت: 332
- الف) اشکال کرداری شمردن کلمه 332
- 1. ناسازگاری با سیاق: 332
- 3. مخالفت با ظهور عرفی: 332
- 1. تصریح آیات 333
- سه. اطلاق کلمه بر شیء خارجی 333
- 1. اطلاق کلمه بر شخص: 333
- اشاره 333
- 2. نقد و پاسخ: 334
- 3. بی شماری حقایق عینی: 335
- اشاره 336
- 2. روایت متواتر 336
- 1. اطلاق کلمه بر پیامبر اعظم| 337
- اشاره 337
- 1-4. همیشگی بودن اسم و مسما: 338
- 1-2. همزمانی اسم و مسما: 338
- 1-3. مسما پیش از اسم: 338
- 1-1. مسما بعد از اسم: 338
- 2. خمسه طیبه 339
- 3. اهلبیت(ع) 340
- 4. همگونی و ناهمگونی دو آیه 341
- اشاره 341
- الف) این همانی کلمات دو آیه: 341
- ب) این نه آنی کلمات: 342
- اشاره 342
- اشاره 342
- اول: دلائل همسانی 342
- 1. ذوق عرفانی 342
- 1-2. وحدت نور پذیر: 343
- 1-1. وحدت نورپرداز: 343
- 2-1. عینیت کلمات آدم و ابراهیم 344
- 2. نقل متضافر 344
- اشاره 344
- 1-3. وحدت نور: 344
- 2-2. توبه پذیری آن دو 345
- اشاره 345
- 1. امام عصر (ع) 347
- مصادیق آیه 347
- 2. پیشوایان معصوم^ 349
- 3. اتحاد مطلقه امام و امامت 350
- دوم: دلیل ناهمگونی 351
- 1. روایت 351
- 2. مصادیق 352
- 2-1. اوامر و نواهی 352
- 1-1. نقد مصداق اوامر و نواهی 353
- 3. واژگان معجزنما 354
- 3-1. رد و مؤید 354
- اشاره 354
- 4. جایگاه برین امامت 355
- فصل سوم :نورپذیری 357
- اشاره 357
- اشاره 358
- نورپذیری 358
- الف) تقدم کلمات 359
- 1. قرائن سیاقی 359
- 2. مقایسه آدم و کلمات 359
- 3. روایات 360
- ب) نفوذ کلمات 363
- ج) منبع کلمات 364
- د) گیرنده ی نخستین 365
- ه-) چگونگی دریافت 367
- 1. دریافت جسمانی 367
- 2. دریافت روحانی 369
- و) زمان دریافت 370
- اشاره 370
- 1. آغاز خلقت 371
- 2. مفهوم روایات: 372
- 1. بهشت برین 374
- ز) مکان دریافت 374
- 2. گهواره ی زمین 375
- 3. همیشگی 377
- ح) مراحل دریافت 379
- ط) ظهور نص بر همراهی 381
- اشاره 381
- اشکال 385
- فصل چهارم:انتقال نور 388
- اشاره 388
- اشاره 389
- انتقال نور 389
- امتداد ذاتی 389
- 1. دلائل انتقال 390
- 1. واژه تقلب 390
- 1-1. تقلب در شیء: 390
- 1-2. تقلب در امور: 390
- اشاره 390
- 2. عناصر مشترک واژه 391
- 2-1. عنصر تغییر: 391
- 1-4. تقلب در قرآن: 391
- 1-3. تقلب در حکومت: 391
- 2-2. تصرف: 392
- 3-2ایجاد: 392
- اشاره 393
- 2-1. مفسران سنی 393
- 2-2. مفسران شیعی 395
- اشاره 396
- 3-1. مأخذ سنیان 397
- 3-2. مأخذ شیعیان 398
- 2. گستره انتقال 402
- اشاره 404
- 2-1. اتفاق اصحاب 405
- 2-2. تواتر معنوی روایات 405
- ج. عوامل انتقال 407
- 1. اراده الهی 408
- 2. مرگ 409
- 3. رسالت 411
- 4. الهام 412
- اشاره 414
- 1. اسلام 414
- 1-1. اطلاق: 415
- 1-2. صراحت مفسران: 416
- 2. ایمان 416
- 3. خداپرستی 419
- 4. نجابت 420
- د. لوازم انتقال 421
- اشاره 423
- 2-1. خواستگاری 425
- 2-2. رضایت دختر 427
- اشاره 434
- 1. سفارش به واگذاری 436
- 2. پیمان گیری 437
- 3. ارث الهی 438
- 4. امانت 440
- اشاره 440
- اشکال بر انتقال نوری 441
- ادعا 442
- 3. اتفاقی بودن: 443
- 1. جواز اشتراک لفظی: 443
- 2. اشتراک معنوی: 443
- پاسخ 443
- 4.ترجیح بلا مرجح: 444
- 5. خروج موضوعی: 445
- 6. نجاست مشرک: 445
- 7. اشکال عقلی: 445
- 8. خبر متواتر: 446
- اشاره 447
- فصل پنجم :ویژگی های نور 447
- اشاره 448
- 1. ابزار معرفتی 448
- الف. معرفت نوریه 448
- ویژگی های نور 448
- 2. چیستی نور منتقل شده 452
- ب. انتقال 460
- 1. تجرد 460
- 2. تعلق 462
- 3. حرکت در صلب ها 463
- 4. انتقال به عوالم 465
- 5. تمام زمان ها 466
- 6. برترین قرن 470
- 7. از نقطه به نقطه ای 471
- ج. فرمان برداری 472
- 1. ستایش 472
- 2. بندگی 474
- 3. ایمان 475
- 4. معیار بندگی دیگران 476
- 5. جامع نبوت و امامت 478
- 6. فراخوان بندگی 479
- د. حالات نوریه 481
- 1. وحدت نوریه 481
- 2. کثرت نوریه 484
- 3. تابش همیشگی 485
- 4. نورپردازی فیزیکی 487
- 5. حلقه ی فیض 487
- 6. تجلی نور 488
- 7. پنهانی نور 489
- 8. باور نخبگان به نور 491
- 9. توسل به نور 493
- اشاره 494
- فصل ششم :تأثیر نور بر نیاکان 494
- تأثیر نور بر نیاکان 495
- اشاره 495
- الف) تقرب به خدا 496
- 1. هستی بخشی 496
- 2. وصل پس از فصل 499
- 4. حاجت روایی 500
- 3. اتصال برین 500
- 5. معرفت دهی 501
- 6. اعجاز برین 504
- 7. خلیفه ی زمین 506
- 1. آمرزش 507
- ب) تحول ژرفنا 507
- 2. آبروداری 509
- 3. شهود درونی 510
- 4. تعمیق فضیلت 511
- 5. امتداد رسالت 512
- 6. اصالت نیاکان 514
- 7. مسجودیت فرشتگان 515
- ج) برتری بر انسان ها 516
- 1. شفاعت 516
- 2. ارجمندی 518
- 3. وضع قانون 520
- 4. برگزیدگی 522
- 5. بنیان های اصیل 524
- 6. گره گشایی 526
- 7. واقع بینی 528
- 8. بندگی واقعی 529
- 9. دین گستری 530
- اشاره 533
- فصل هفتم :فلسفه نورپردازی 533
- فلسفه نورپردازی 534
- اشاره 534
- 1. وانهادن روح متعبدانه 535
- الف)رهنمونی دین داران 535
- 2. سطحی نگری نابخردانه 536
- 1. اقتضأ ذات مراتب نوریه 540
- ب) دستگیری ناآشنا 540
- اشاره 546
- نتیجه: 546
- ج) گونه های هدایت گری 547
- 1. راهنمایی پیامبران 547
- 2. بی تناسبی فرشتگان 548
- 3. تنگی ظرفیت انسان 549
- 1.قلمروفردی 550
- د) علل ریزش نور صلبی 550
- 2. حوزه اجتماعی 554
- 1. قلمرو فردی 561
- ه-) ر ه آورد 561
- 2. در حوزه ی اجتماع 563
- کتابنامه 567
روایات بی شماری، کلمات را به انوار مقدس اهلبیت علیهم السلام تفسیر کرده اند چه با عناصر ظهوری که ویژه مدلول آنهاست و چه با عناصر مفهومی که قدر مشترک میان مدلول بازبینی شده ی آنان وجود دارد.
الف) معنای کتاب
اول: متن نگری شیعیان
1. ژرف نگری متن
مفسران شیعه پیشینیان و پسینیان، مصداق
«کلمات« را حقایق عینی و وجود نوری اهلبیت علیهم السلام دانسته اند و بر این برداشت استوار و متقن، پای فشرده اند. ژرف نگری درآیه و رسیدن به کنه معنا و مدلولش با گذشتن از سطحی نگری را از دلایل خود شمرده اند. آنان نظر برخی از مفسرانی که در حل معنی آیه بر ظاهر بسنده کرده و یا یکسویه بدان نگریسته و از ساختار کلان درونی آیات چشم پوشیده اند، ناکارآمد و دور از انصاف می دانند.
ژرف نگری در کشف معنی واقعی و برداشت حقیقی از مفاهیم قرآن با تکیه بر آموزه های تفسیری خود آیات مانند تدبر، تعقل و تفکر صورت می گیرد؛ بگونه ای که هر چه ژرف تر به آیات نگریسته شود، معانی ناب تر و دقیق تری به دست می آید. همان گونه که سطحی نگری، معنای قشری و ابتدایی را بیرون می دهد. این معنی که مراد از «کلمات«، در آیه، اهلبیت علیهم السلام باشند، در آغاز نگاه از ظاهر آیات دور به نظر می رسد اما نگاه ژرف، پیوسته و همه جانبه در آیه چه بسا که این معنی را به ذهن نزدیک می سازد؛ {فتَلَقَّی آدَمُ مِن رَّبِّهِ کَلِمَاتٍ فَتَابَ عَلَیْهِ} زیراسخن خدای بلند مرتبه معنی دریافت کردن را با پیشواز رفتن یک جا در برمی گیرد. معنی برگرفتن آدم چنین کلماتی را از پروردگارش (ما را به نور