- مقدمه مؤلف 5
- بخش اول :خلقت نوری اهلبیت علیهم السلام 7
- اشاره 7
- اشاره 8
- فصل اول: کلیات و مفاهیم 8
- معانی کلید واژگان 9
- 1- خلق: 9
- 2- ماهیت آفرینش: 10
- 3- نور: 10
- 4- انواع نور: 11
- 5- ویژگی های نور وجودی ائمه(ع) 12
- 6- نور اهل البیت(ع) در قرآن 14
- اشاره 17
- فصل دوم : یافته های انسانی از آغاز آفرینش 17
- واکنش و بی تفاوتی: 18
- اشاره 18
- الف- تفسیر های نارسا و خام 19
- 1- نگاه احتمالی به آغاز خلقت 19
- 2- تفسیر مادی گرایان 22
- 3- تصویر افسانه سرایان 26
- 1- حکمت مشّاء 31
- ب- تحلیل خردمندان از آغاز خلقت 31
- 2- حکمت اشراق: 39
- 3- حکمت متعالیه 44
- اشاره 47
- ج- فیض نخست در عرفان 47
- حقیقت محمدیه (ص) : 51
- نقد فلسفه و عرفان 52
- فصل سوم: داده های وحیانی از آغاز خلقت نوری 55
- اشاره 55
- 1- خلقت نوری در عهدین : 56
- مقدمه: 56
- 2- قرائن واژگان بر موضوع: 58
- 3- اصل زیر بنای موضوع: 62
- 4- خلقت نوری در احادیث شیعه و سنی 64
- 5- دشواری فهم خلقت نوریه 69
- اشاره 70
- 1- تنوع اسنادی 70
- جهت بررسی سندی خلقت نوریه 70
- 2- جبران ضعف سند با قوت متن: 73
- 3- شهرت خلقت نوریه: 74
- 4- نقد نگاه ذاتی و موضوعی به اسناد : 75
- انواع دلالت روایات 76
- مدلول قطعی: 78
- تعدد اسما و وحدت مسما: 79
- دلایل قطعی یقین 80
- اصول باز یافتی 82
- نفی دروغ پردازی ها 87
- فصل چهارم : نخستین نور پردازی در چینش نظام آفرینش 93
- اشاره 93
- 1 - توحید، اصل زیر بنای خلقت نوریه 94
- مقدمه: 94
- اشاره 94
- اشاره 97
- 2- نفی غیر خدا، اصل دیگر 97
- گزیده استدلال به آفرینش و ابداع و ایجاد: 100
- داده های ناب وحیانی: 100
- نفی نظریه صدور: 101
- 3- هدفمندی اهل البیت (ع) اصل آفرینش 103
- 4 – چگونگی آفرینش نخستین نور 108
- اشاره 108
- سمت و سوی خلقت برای مجود: 110
- اشاره 111
- 5- امتداد نور 111
- دلایل خلقت نور علی (ع) پس از نور پیامبر (ص) 114
- 6- آفرینش انوار چهارده گانه : 116
- اشاره 116
- تحلیل: 117
- 7- گستره آفرینش نور 119
- اشاره 126
- 8 - ژرفنای نور 126
- حقایق عالم نوری 127
- نقد یک نگاه: 129
- نقد و بررسی: 131
- فصل پنجم:نور افشانی حقیقت محمدیه(ص) در عالم جبروت 134
- اشاره 134
- 1- ریزش نور از نور 135
- 2- نور ائمه حلقه فیض رسانی 137
- اشاره 139
- 3- خلقت عرش از نور محمد(ص) 139
- 3-1- نمونه صریح خلقت عرش از نور پیامبر (ص) 140
- 3-2- نمونه وجود ائمه(ع) در عرش 141
- 4- چیستی عرش 144
- 4-1- مفسران شیعه 144
- 2- 4- نقد نگاه مفسران شیعه 147
- 4-3- مفسران اهل سنت و عرش 149
- 4-4- نقد تفسیر اهل سنت 151
- 4-5- حقیقت عرش در خلقت نوری 152
- اشاره 155
- 5- کرسی پدید آمده از نور محمد(ص) 155
- 5-1- چیستی کرسی از نظر مفسران شیعه 157
- 5-2- نقد کرسی با علم 159
- 5-3- کرسی از دیدگاه اهل سنت 160
- 5-4- نقد نگاه مفسران اهل سنت از کرسی 163
- 5-5-چیستی کرسی درخلقت نوریه 165
- 6- آفرینش لوح از نور محمد (ص) 166
- اشاره 166
- 6-1-ماهیت لوح میان مفسران 168
- 7- آفرینش قلم از نور محمد (ص) 170
- اشاره 170
- 7-1- چیستی قلم میان مفسران 172
- 7-2- ماهیت لوح و قلم در پرتو روایات 174
- فصل ششم: نور افشانی ولایت علویه در عالم ملکوت 178
- اشاره 178
- 1- شبنم نور بر گونه فرشتگان 179
- 2- فروچکیدن نور: 181
- 3- ناتوانی انسان از معرفت فرشتگان: 185
- 4- فرشته از منظر وجودی: 188
- 5- چیستی و ماهیت ملائکه: 190
- 6- وظایف و کردار فرشتگان: 194
- 7- آموزش علی (ع) به فرشتگان: 196
- 8- ولایت مداری فرشتگان: 199
- 9- فلسفه نگهبانی بشر: 201
- 10- نوع تکلیف فرشتگان: 202
- اشاره 202
- 1- آفرینش طینت اهل البیت (ع): 203
- 2- نور وجودی شیعه از ائمه (ع): 207
- 3- تناسب نوری شیعه و... ائمه (ع): 211
- 4- خلقت سرشت شیعه از نور اهلبیت (ع): 213
- 5- آفرینش بهشت از نور امام حسین (ع): 214
- اشاره 219
- فصل هفتم: پرتو افکنی نور فاطمیّه در عالم ناسوت 219
- 1- تابیدن آسمان و زمین از نور فاطمه (ع) 220
- 2- هفت آسمان از نور زهرا (ع): 223
- 3- ویژگی های پرتو نوری فاطمه (ع): 224
- 4- ادله نقلی بر تابش نور فاطمه ÷: 226
- 5- وجود یابی ماه و خورشید از نور امام حسن (ع): 228
- 6- ولایت مداری عالم ماده: 230
- اشاره 231
- 7- آموزش ائمه به زمینیان: 231
- عالم ذر تجلی گاه ولایت اهل البیت (ع): 232
- اشاره 232
- 1- هستی عالم ذر: 233
- 2- چیستی و چگونگی وقوع عالم ذر: 234
- اشاره 235
- 1- انطباق کبیر بر صغیر: 235
- 3- مخالف نص: 236
- 2- خلاف عقل: 236
- 3- مادی بودن عالم ذر: 236
- 2- ناسازگاری خطاب با ظرف: 238
- 1- خلاف نص: 238
- اشاره 238
- 3- مخالفت با عقل: 239
- 4- وجود آغازین، عالم ذر: 241
- 1- وجود عوالم گوناگون بشری: 242
- الف- تفسیر واقع بینانه مفسران: 242
- 2- گونه های آفرینش: 243
- 3- تقدم ذر بر ماده: 246
- ب- متن روایات بر تقدم عالم ذر: 247
- ج- اهل البیت اولین بندگان عالم ذر: 248
- الف- سیر نزولی وجودی ائمه^ در عالم هستی: 251
- ب- سیر صعودی پیامبر | در جهان ماده: 252
- ج- فرمانروایی اهل البیت ^ در هستی: 255
- فصل هشتم: دستامد های علمی وعملی 258
- اشاره 258
- مقدمه: 259
- الف- دستامد های فلسفی 260
- ب- دستامد کلامی 264
- ج- دستامدها عرفانی، اخلاقی 266
- د- دستامد اجتماعی 269
- ه-- دستامد روایی و خبری 272
- و- دستامد های تفسیری 275
- ز- دستامدهای تاریخی 277
- ح- دستامدهای فقهی 281
- اشاره 284
- بخش دوم :ظهور صلبی اهلبیت علیهم السلام 284
- فصل اول:اصل هستی نور صلبی 285
- اشاره 285
- هستی نور 286
- اشاره 286
- اول: متن نگری شیعیان 287
- الف) معنای کتاب 287
- دوم: ظاهرگرایی اهل تسنن 296
- اشاره 296
- 1. نص کتاب: حقیقت محمد(ص) 297
- 2. تقدم وجود پیامبر(ص) 298
- 3. وجود اهلبیت(ع) 299
- 4. شفاعت محمد(ص) 300
- 5. مقامات نبوی(ص) 301
- 6.هاله ای پر نور 302
- ب) مصداق سنت 303
- اول: عناصر ظهوری 303
- دوم: عناصر مشترک مفهومی 313
- اشاره 318
- فصل دوم :چیستی نور 318
- اشاره 319
- چیستی نور 319
- 2. نقد این برداشت 320
- 1-2. توجه مفسران به نوع کلمه: 320
- 1. بی اهمیتی نوع کلمه 320
- اشاره 321
- 2-2. تناسب مقدمه و ذی المقدمه: 321
- الف) اشکال کلی 322
- 1.اثرگذاری اندک 322
- 1. نص قرآنی 322
- اشاره 322
- 3. مخالف روایات متضافر 323
- 2. سطحی نگری 323
- 1. نا سازگاری سیاقی 324
- ب) اشکال جزئی 324
- 2 - 3. بیگانگی با جایگاه آدم 324
- 3 - 4. ترجیح بدون مرجح 325
- 2. نصوص روایی 326
- 4 - 5. سازگاری اسم با حقایق خارجی 326
- 2. سبوح قدوس: 327
- 3. گفتگو: 327
- اشاره 327
- الف) اشکال ویژه 329
- 2. تقدم کتاب بر سنت: 329
- 3. برتری حقایق خارجی: 329
- دو: اطلاق کلمه بر کردار 330
- 1. حج گزاردن: 330
- 4. جمع مراتب وجودی آدم: 330
- اشاره 330
- 3. مخالفت با ظهور عرفی: 332
- 1. ناسازگاری با سیاق: 332
- الف) اشکال کرداری شمردن کلمه 332
- 2. عدم شهرت: 332
- اشاره 333
- 1. اطلاق کلمه بر شخص: 333
- سه. اطلاق کلمه بر شیء خارجی 333
- 1. تصریح آیات 333
- 2. نقد و پاسخ: 334
- 3. بی شماری حقایق عینی: 335
- 2. روایت متواتر 336
- اشاره 336
- 1. اطلاق کلمه بر پیامبر اعظم| 337
- اشاره 337
- 1-2. همزمانی اسم و مسما: 338
- 1-1. مسما بعد از اسم: 338
- 1-4. همیشگی بودن اسم و مسما: 338
- 1-3. مسما پیش از اسم: 338
- 2. خمسه طیبه 339
- 3. اهلبیت(ع) 340
- 4. همگونی و ناهمگونی دو آیه 341
- اشاره 341
- الف) این همانی کلمات دو آیه: 341
- اشاره 342
- اول: دلائل همسانی 342
- 1. ذوق عرفانی 342
- اشاره 342
- ب) این نه آنی کلمات: 342
- 1-2. وحدت نور پذیر: 343
- 1-1. وحدت نورپرداز: 343
- 1-3. وحدت نور: 344
- 2. نقل متضافر 344
- 2-1. عینیت کلمات آدم و ابراهیم 344
- اشاره 344
- اشاره 345
- 2-2. توبه پذیری آن دو 345
- مصادیق آیه 347
- 1. امام عصر (ع) 347
- 2. پیشوایان معصوم^ 349
- 3. اتحاد مطلقه امام و امامت 350
- دوم: دلیل ناهمگونی 351
- 1. روایت 351
- 2. مصادیق 352
- 2-1. اوامر و نواهی 352
- 1-1. نقد مصداق اوامر و نواهی 353
- اشاره 354
- 3. واژگان معجزنما 354
- 3-1. رد و مؤید 354
- 4. جایگاه برین امامت 355
- فصل سوم :نورپذیری 357
- اشاره 357
- اشاره 358
- نورپذیری 358
- 1. قرائن سیاقی 359
- 2. مقایسه آدم و کلمات 359
- الف) تقدم کلمات 359
- 3. روایات 360
- ب) نفوذ کلمات 363
- ج) منبع کلمات 364
- د) گیرنده ی نخستین 365
- 1. دریافت جسمانی 367
- ه-) چگونگی دریافت 367
- 2. دریافت روحانی 369
- و) زمان دریافت 370
- اشاره 370
- 1. آغاز خلقت 371
- 2. مفهوم روایات: 372
- 1. بهشت برین 374
- ز) مکان دریافت 374
- 2. گهواره ی زمین 375
- 3. همیشگی 377
- ح) مراحل دریافت 379
- ط) ظهور نص بر همراهی 381
- اشاره 381
- اشکال 385
- فصل چهارم:انتقال نور 388
- اشاره 388
- امتداد ذاتی 389
- انتقال نور 389
- اشاره 389
- 1. دلائل انتقال 390
- 1-1. تقلب در شیء: 390
- 1. واژه تقلب 390
- 1-2. تقلب در امور: 390
- اشاره 390
- 1-4. تقلب در قرآن: 391
- 2. عناصر مشترک واژه 391
- 1-3. تقلب در حکومت: 391
- 2-1. عنصر تغییر: 391
- 2-2. تصرف: 392
- 3-2ایجاد: 392
- 2-1. مفسران سنی 393
- اشاره 393
- 2-2. مفسران شیعی 395
- اشاره 396
- 3-1. مأخذ سنیان 397
- 3-2. مأخذ شیعیان 398
- 2. گستره انتقال 402
- اشاره 404
- 2-1. اتفاق اصحاب 405
- 2-2. تواتر معنوی روایات 405
- ج. عوامل انتقال 407
- 1. اراده الهی 408
- 2. مرگ 409
- 3. رسالت 411
- 4. الهام 412
- 1. اسلام 414
- اشاره 414
- 1-1. اطلاق: 415
- 1-2. صراحت مفسران: 416
- 2. ایمان 416
- 3. خداپرستی 419
- 4. نجابت 420
- د. لوازم انتقال 421
- اشاره 423
- 2-1. خواستگاری 425
- 2-2. رضایت دختر 427
- اشاره 434
- 1. سفارش به واگذاری 436
- 2. پیمان گیری 437
- 3. ارث الهی 438
- 4. امانت 440
- اشاره 440
- اشکال بر انتقال نوری 441
- ادعا 442
- 3. اتفاقی بودن: 443
- 2. اشتراک معنوی: 443
- 1. جواز اشتراک لفظی: 443
- پاسخ 443
- 4.ترجیح بلا مرجح: 444
- 6. نجاست مشرک: 445
- 5. خروج موضوعی: 445
- 7. اشکال عقلی: 445
- 8. خبر متواتر: 446
- فصل پنجم :ویژگی های نور 447
- اشاره 447
- الف. معرفت نوریه 448
- 1. ابزار معرفتی 448
- ویژگی های نور 448
- اشاره 448
- 2. چیستی نور منتقل شده 452
- ب. انتقال 460
- 1. تجرد 460
- 2. تعلق 462
- 3. حرکت در صلب ها 463
- 4. انتقال به عوالم 465
- 5. تمام زمان ها 466
- 6. برترین قرن 470
- 7. از نقطه به نقطه ای 471
- 1. ستایش 472
- ج. فرمان برداری 472
- 2. بندگی 474
- 3. ایمان 475
- 4. معیار بندگی دیگران 476
- 5. جامع نبوت و امامت 478
- 6. فراخوان بندگی 479
- د. حالات نوریه 481
- 1. وحدت نوریه 481
- 2. کثرت نوریه 484
- 3. تابش همیشگی 485
- 5. حلقه ی فیض 487
- 4. نورپردازی فیزیکی 487
- 6. تجلی نور 488
- 7. پنهانی نور 489
- 8. باور نخبگان به نور 491
- 9. توسل به نور 493
- اشاره 494
- فصل ششم :تأثیر نور بر نیاکان 494
- اشاره 495
- تأثیر نور بر نیاکان 495
- الف) تقرب به خدا 496
- 1. هستی بخشی 496
- 2. وصل پس از فصل 499
- 4. حاجت روایی 500
- 3. اتصال برین 500
- 5. معرفت دهی 501
- 6. اعجاز برین 504
- 7. خلیفه ی زمین 506
- ب) تحول ژرفنا 507
- 1. آمرزش 507
- 2. آبروداری 509
- 3. شهود درونی 510
- 4. تعمیق فضیلت 511
- 5. امتداد رسالت 512
- 6. اصالت نیاکان 514
- 7. مسجودیت فرشتگان 515
- 1. شفاعت 516
- ج) برتری بر انسان ها 516
- 2. ارجمندی 518
- 3. وضع قانون 520
- 4. برگزیدگی 522
- 5. بنیان های اصیل 524
- 6. گره گشایی 526
- 7. واقع بینی 528
- 8. بندگی واقعی 529
- 9. دین گستری 530
- اشاره 533
- فصل هفتم :فلسفه نورپردازی 533
- اشاره 534
- فلسفه نورپردازی 534
- 1. وانهادن روح متعبدانه 535
- الف)رهنمونی دین داران 535
- 2. سطحی نگری نابخردانه 536
- 1. اقتضأ ذات مراتب نوریه 540
- ب) دستگیری ناآشنا 540
- اشاره 546
- نتیجه: 546
- ج) گونه های هدایت گری 547
- 1. راهنمایی پیامبران 547
- 2. بی تناسبی فرشتگان 548
- 3. تنگی ظرفیت انسان 549
- د) علل ریزش نور صلبی 550
- 1.قلمروفردی 550
- 2. حوزه اجتماعی 554
- 1. قلمرو فردی 561
- ه-) ر ه آورد 561
- 2. در حوزه ی اجتماع 563
- کتابنامه 567
1- تفسیر نمونه/ 1/ 199.
این سرای نیستی نیز به همان (عالم قدسی نوری) برمی گردد. پیوستگی اهلبیت علیهم السلام به این کلمات به گونه ای است که هرگز آغاز و پایان یا فنا برای شان متصور نیست«.((1))
10. اتفاق اصحاب
به نظر می رسد، آراء مشهور و اتفاق مفسران شیعه را بر تعیین نور خمسه طیبه یا اهلبیت علیهم السلام در مصداق آیه می توان دلیل گرفت و بدان تکیه نمود. این برداشت نیز به واکاوی متن نپرداخت تا معنای واقعی آن را از خود آیه بدون مدد خارجی به دست آورد و تفسیر جدید مطابق با ژرفنای آیه بیرون دهد. از دیگر سو، اخبار را نیز برداشت خود قرار نداد تا با گروه اخباری یکجا به حساب آید.
با دید نخست این ادعا شاید دور از واقعیت به نظر محقق برسد اما با مطالعه همه جانبه و درنگ در «أی« مفسران به آسانی می توان اتفاق نظر علمای امامیه را بر خارجی بودن مصداق کلمات آن هم نور وجودی اهلبیت علیهم السلام ؛ دریافت؛ به گونه ای که هیچ تردیدی بر اصل ادعا نمی توان ارائه کرد.
دوم: ظاهرگرایی اهل تسنن
فراموشی یا کینه توزی
اشاره
برخی از مفسران غیر شیعی در ذیل آیه تنها به گفتگوی آدم با پروردگارش بسنده نموده و نوع کلمات را گفتاری یا شنیداری شمرده اند. در اثر فراموشی، کم توجهی یا کم اندیشی مذهبی به احتمال حقایق خارجی بودن کلمات نپرداخته