خلقت نوری و ظهور صلبی اهل بیت علیهم السلام صفحه 332

1- تفسیر کبیر/ 3/ 19.

الف) اشکال کرداری شمردن کلمه

1. ناسازگاری با سیاق:

از خود آیه کردار مطلق یا عمل خاص نظیر حج و غیر آن به دست نمی آید. قرائن و شواهدی از صدر تا ذیل بر این مدعا نمی توان بیرون کشید. واژه «فتاب» در واقع نتیجه نوع کلمات دریافت شده است که پس از آن آدم را به خدا متصل می سازد. پس کردار می تواند نتیجه کلمات باشد نه خود کلمات. چه «فا» را به معنی ترتیب بگیریم یا تعقیب یا سببیت. هر سه عطف بعدی بر قبلی می شود. یا آن را رابط بدانیم که جواب جمله اسمیه باشد یا فعلیه و فعل چه ماضی خبری یا انشایی.

2. عدم شهرت:

این روایت همانند دیگر روایت ها که ملاک تفسیر آیه قرار گرفته از نظر شهرت به روایات قبلی نمی رسد. بنابراین احتمال عمل خاص بودن کلمات، نسبت به احتمالات دیگر فرودستی دارد نه فرا دستی. چنانچه تعارضی میان این دسته از روایات و دسته ای که کلمات را شیء خارجی می داند پیش آید، شهرت بر غیر شهرت مقدم می شود.

3. مخالفت با ظهور عرفی:

عمل ویژه یا عمومی با ظاهر آیه و فهم عرفی مفسران سازگاری ندارد. برداشت عرف از «کلمات» همان واژگان است که الفاظ و مفاهیم باشد نه انجام مناسک حج که انصراف از ظهور آیه به شمار می آید. حقیقتی که دوستان، به شدت از آن گریزان هستند و هیچ گاه از ظهور سطحی آیه هم دست برنمی دارند