خلقت نوری و ظهور صلبی اهل بیت علیهم السلام صفحه 44

1- رحیق مختوم، شرح حکمت متعالیه/ 10/ 73.

در این موضوع نخستین موجود. برخی با طرح اصالت وجود و تشخیص مراتب قائل اند می توان میان تمامی نظر حکماء جمع کرد و اختلاف جزئی آنها را نادیده انگاشت:

«بر مبنای تشکیک در مراتب وجود مجموع فیض دارای یک وحدت حقیقی است و آن شی واحد همان فروغ رخ ساقی است که در جام های متکثر، حیات ظاهر می شود... آن فروغ واحد نظیر رشته تسبیح است که در همه مراتب تسبیح حضور دارد و چون آن فیض امر واحد وبسیط است، در مراتب مختلف، تجزی و انقسام نمی پذیرد و با همه مراتب بدون آنکه به حدود رنگ مرتبه ای متصف گردد، همراهی می کند و همراهی او با مراتب به شکل مخالطت نیست چه اینکه مغایرت و امتیاز او از مراتب نیز به شکل عزلت و مباینت نیست».((1))

3- آیا براستی رها کردن داده های گنجینه دانش غیبی و شهودی و دست یازیدن به یافته های هر چند خوب دیگران پیش از فهم و تدوین گزاره های دینی با خرد انسانی سازگاری دارد؟ مگر خرد و فطرت ابزار معرفتی ما را به برترین جایگاه و پیشرفته ترین ابزارهای کشف حقیقت رهنمون نیست؟ پس چه کسی برتر و داناتر و... از متن داده های وحیانی در خلقت نوری است؟ مرز میان عصمت و گناه، دانش ذاتی و کَسبی، همیشگی و آنی و... تا کجاست؟

3- حکمت متعالیه

از حکمت متعالیه که پس از استواری حکمت مشّاء و شکل گیری اشراق، تدوین، بسط وتعمیق یافته در صادر نخست توقع می رود نوآوری های بیشتری داشته باشد و این مطالب پیچیده و مهم را از حالت