خلقت نوری و ظهور صلبی اهل بیت علیهم السلام صفحه 484

1- کفایه الطالب/ 178؛ احقاق الحق/ 5/ 262.

2- . شواهد التنزیل/ 1/ 377.

3- مستدرک / 2/ 241؛ توضیح الدلائل/ 161؛ ارجح المطالب/ 457؛ مفتاح النجار/ 40؛ کشف الیقین/ 369.

4- میزان الاعتدال/ 1/ 462.

مراد از این شجر به قرنیه صدر و ذیل روایات، نه وحدت نژادی و خونی است چنانکه در برخی از روایات حضرت بدان تصریح می کند، نه وحدت سیاسی و اعتباری که جامعه آن را بسازد که با ذات نبوت و امامت سازگاری ندارد. تنها رابطه ی این همانی میان محمد| و علی علیه السلام حقیقت نوریه ای است که اهلبیت علیهم السلام همواره بدان تأکید کرده اند.

چنانچه حضرت به جعفر فرمود: «اما أنت یا جعفر فاشبهت خلقی و خلقی و اما أنت یا علی فمنی و أنا منک« ((1)) در واقع شباهت فیزیکی میان آن دو مراد نبوده همان گونه که همانندی اخلاقی منظور حضرت نبود.

2. کثرت نوریه

ویژگی مهم دیگر نور اهلبیت علیهم السلام کثرت و مراتب گوناگونی است که در هر مرتبه به تناسب منظومه های وجودی تجلی یافته اند. همان گونه که ذات آنها حقیقت واحد و یکپارچه ای را تشکیل می دهد، در عالم وجود به تناسب تجلی و ظهور خود مراتب ویژه ای یافته اند.

نخستین مرتبه ی آنان که به پروردگار از همه نزدیک تر است، حقیقت نوریه محمد| است که اشرف و اکمل و اوسع نورانیت را داراست و هیچ یک از ائمه به سعه ی وجودی و مرتبه نوری و تقدم وجودی او نمی رسند. چنانکه خود فرمود: «اول ما خلق الله نوری« ((2))

مرتبه ی دوم، حقیقت علویه علیه السلام است که پس از وی هیچ امام معصومی