- مقدمه مؤلف 5
- بخش اول :خلقت نوری اهلبیت علیهم السلام 7
- اشاره 7
- فصل اول: کلیات و مفاهیم 8
- اشاره 8
- معانی کلید واژگان 9
- 1- خلق: 9
- 2- ماهیت آفرینش: 10
- 3- نور: 10
- 4- انواع نور: 11
- 5- ویژگی های نور وجودی ائمه(ع) 12
- 6- نور اهل البیت(ع) در قرآن 14
- اشاره 17
- فصل دوم : یافته های انسانی از آغاز آفرینش 17
- اشاره 18
- واکنش و بی تفاوتی: 18
- 1- نگاه احتمالی به آغاز خلقت 19
- الف- تفسیر های نارسا و خام 19
- 2- تفسیر مادی گرایان 22
- 3- تصویر افسانه سرایان 26
- 1- حکمت مشّاء 31
- ب- تحلیل خردمندان از آغاز خلقت 31
- 2- حکمت اشراق: 39
- 3- حکمت متعالیه 44
- ج- فیض نخست در عرفان 47
- اشاره 47
- حقیقت محمدیه (ص) : 51
- نقد فلسفه و عرفان 52
- اشاره 55
- فصل سوم: داده های وحیانی از آغاز خلقت نوری 55
- 1- خلقت نوری در عهدین : 56
- مقدمه: 56
- 2- قرائن واژگان بر موضوع: 58
- 3- اصل زیر بنای موضوع: 62
- 4- خلقت نوری در احادیث شیعه و سنی 64
- 5- دشواری فهم خلقت نوریه 69
- جهت بررسی سندی خلقت نوریه 70
- اشاره 70
- 1- تنوع اسنادی 70
- 2- جبران ضعف سند با قوت متن: 73
- 3- شهرت خلقت نوریه: 74
- 4- نقد نگاه ذاتی و موضوعی به اسناد : 75
- انواع دلالت روایات 76
- مدلول قطعی: 78
- تعدد اسما و وحدت مسما: 79
- دلایل قطعی یقین 80
- اصول باز یافتی 82
- نفی دروغ پردازی ها 87
- فصل چهارم : نخستین نور پردازی در چینش نظام آفرینش 93
- اشاره 93
- مقدمه: 94
- 1 - توحید، اصل زیر بنای خلقت نوریه 94
- اشاره 94
- 2- نفی غیر خدا، اصل دیگر 97
- اشاره 97
- گزیده استدلال به آفرینش و ابداع و ایجاد: 100
- داده های ناب وحیانی: 100
- نفی نظریه صدور: 101
- 3- هدفمندی اهل البیت (ع) اصل آفرینش 103
- اشاره 108
- 4 – چگونگی آفرینش نخستین نور 108
- سمت و سوی خلقت برای مجود: 110
- اشاره 111
- 5- امتداد نور 111
- دلایل خلقت نور علی (ع) پس از نور پیامبر (ص) 114
- اشاره 116
- 6- آفرینش انوار چهارده گانه : 116
- تحلیل: 117
- 7- گستره آفرینش نور 119
- 8 - ژرفنای نور 126
- اشاره 126
- حقایق عالم نوری 127
- نقد یک نگاه: 129
- نقد و بررسی: 131
- اشاره 134
- فصل پنجم:نور افشانی حقیقت محمدیه(ص) در عالم جبروت 134
- 1- ریزش نور از نور 135
- 2- نور ائمه حلقه فیض رسانی 137
- اشاره 139
- 3- خلقت عرش از نور محمد(ص) 139
- 3-1- نمونه صریح خلقت عرش از نور پیامبر (ص) 140
- 3-2- نمونه وجود ائمه(ع) در عرش 141
- 4-1- مفسران شیعه 144
- 4- چیستی عرش 144
- 2- 4- نقد نگاه مفسران شیعه 147
- 4-3- مفسران اهل سنت و عرش 149
- 4-4- نقد تفسیر اهل سنت 151
- 4-5- حقیقت عرش در خلقت نوری 152
- اشاره 155
- 5- کرسی پدید آمده از نور محمد(ص) 155
- 5-1- چیستی کرسی از نظر مفسران شیعه 157
- 5-2- نقد کرسی با علم 159
- 5-3- کرسی از دیدگاه اهل سنت 160
- 5-4- نقد نگاه مفسران اهل سنت از کرسی 163
- 5-5-چیستی کرسی درخلقت نوریه 165
- 6- آفرینش لوح از نور محمد (ص) 166
- اشاره 166
- 6-1-ماهیت لوح میان مفسران 168
- اشاره 170
- 7- آفرینش قلم از نور محمد (ص) 170
- 7-1- چیستی قلم میان مفسران 172
- 7-2- ماهیت لوح و قلم در پرتو روایات 174
- فصل ششم: نور افشانی ولایت علویه در عالم ملکوت 178
- اشاره 178
- 1- شبنم نور بر گونه فرشتگان 179
- 2- فروچکیدن نور: 181
- 3- ناتوانی انسان از معرفت فرشتگان: 185
- 4- فرشته از منظر وجودی: 188
- 5- چیستی و ماهیت ملائکه: 190
- 6- وظایف و کردار فرشتگان: 194
- 7- آموزش علی (ع) به فرشتگان: 196
- 8- ولایت مداری فرشتگان: 199
- 9- فلسفه نگهبانی بشر: 201
- 10- نوع تکلیف فرشتگان: 202
- اشاره 202
- 1- آفرینش طینت اهل البیت (ع): 203
- 2- نور وجودی شیعه از ائمه (ع): 207
- 3- تناسب نوری شیعه و... ائمه (ع): 211
- 4- خلقت سرشت شیعه از نور اهلبیت (ع): 213
- 5- آفرینش بهشت از نور امام حسین (ع): 214
- اشاره 219
- فصل هفتم: پرتو افکنی نور فاطمیّه در عالم ناسوت 219
- 1- تابیدن آسمان و زمین از نور فاطمه (ع) 220
- 2- هفت آسمان از نور زهرا (ع): 223
- 3- ویژگی های پرتو نوری فاطمه (ع): 224
- 4- ادله نقلی بر تابش نور فاطمه ÷: 226
- 5- وجود یابی ماه و خورشید از نور امام حسن (ع): 228
- 6- ولایت مداری عالم ماده: 230
- 7- آموزش ائمه به زمینیان: 231
- اشاره 231
- اشاره 232
- عالم ذر تجلی گاه ولایت اهل البیت (ع): 232
- 1- هستی عالم ذر: 233
- 2- چیستی و چگونگی وقوع عالم ذر: 234
- 1- انطباق کبیر بر صغیر: 235
- اشاره 235
- 3- مخالف نص: 236
- 2- خلاف عقل: 236
- 3- مادی بودن عالم ذر: 236
- 2- ناسازگاری خطاب با ظرف: 238
- اشاره 238
- 1- خلاف نص: 238
- 3- مخالفت با عقل: 239
- 4- وجود آغازین، عالم ذر: 241
- الف- تفسیر واقع بینانه مفسران: 242
- 1- وجود عوالم گوناگون بشری: 242
- 2- گونه های آفرینش: 243
- 3- تقدم ذر بر ماده: 246
- ب- متن روایات بر تقدم عالم ذر: 247
- ج- اهل البیت اولین بندگان عالم ذر: 248
- الف- سیر نزولی وجودی ائمه^ در عالم هستی: 251
- ب- سیر صعودی پیامبر | در جهان ماده: 252
- ج- فرمانروایی اهل البیت ^ در هستی: 255
- فصل هشتم: دستامد های علمی وعملی 258
- اشاره 258
- مقدمه: 259
- الف- دستامد های فلسفی 260
- ب- دستامد کلامی 264
- ج- دستامدها عرفانی، اخلاقی 266
- د- دستامد اجتماعی 269
- ه-- دستامد روایی و خبری 272
- و- دستامد های تفسیری 275
- ز- دستامدهای تاریخی 277
- ح- دستامدهای فقهی 281
- اشاره 284
- بخش دوم :ظهور صلبی اهلبیت علیهم السلام 284
- فصل اول:اصل هستی نور صلبی 285
- اشاره 285
- هستی نور 286
- اشاره 286
- اول: متن نگری شیعیان 287
- الف) معنای کتاب 287
- دوم: ظاهرگرایی اهل تسنن 296
- اشاره 296
- 1. نص کتاب: حقیقت محمد(ص) 297
- 2. تقدم وجود پیامبر(ص) 298
- 3. وجود اهلبیت(ع) 299
- 4. شفاعت محمد(ص) 300
- 5. مقامات نبوی(ص) 301
- 6.هاله ای پر نور 302
- ب) مصداق سنت 303
- اول: عناصر ظهوری 303
- دوم: عناصر مشترک مفهومی 313
- فصل دوم :چیستی نور 318
- اشاره 318
- اشاره 319
- چیستی نور 319
- 1-2. توجه مفسران به نوع کلمه: 320
- 2. نقد این برداشت 320
- 1. بی اهمیتی نوع کلمه 320
- 2-2. تناسب مقدمه و ذی المقدمه: 321
- اشاره 321
- 1. نص قرآنی 322
- الف) اشکال کلی 322
- اشاره 322
- 1.اثرگذاری اندک 322
- 3. مخالف روایات متضافر 323
- 2. سطحی نگری 323
- 2 - 3. بیگانگی با جایگاه آدم 324
- 1. نا سازگاری سیاقی 324
- ب) اشکال جزئی 324
- 3 - 4. ترجیح بدون مرجح 325
- 2. نصوص روایی 326
- 4 - 5. سازگاری اسم با حقایق خارجی 326
- اشاره 327
- 3. گفتگو: 327
- 2. سبوح قدوس: 327
- 2. تقدم کتاب بر سنت: 329
- 3. برتری حقایق خارجی: 329
- الف) اشکال ویژه 329
- 4. جمع مراتب وجودی آدم: 330
- 1. حج گزاردن: 330
- اشاره 330
- دو: اطلاق کلمه بر کردار 330
- الف) اشکال کرداری شمردن کلمه 332
- 2. عدم شهرت: 332
- 3. مخالفت با ظهور عرفی: 332
- 1. ناسازگاری با سیاق: 332
- اشاره 333
- سه. اطلاق کلمه بر شیء خارجی 333
- 1. اطلاق کلمه بر شخص: 333
- 1. تصریح آیات 333
- 2. نقد و پاسخ: 334
- 3. بی شماری حقایق عینی: 335
- 2. روایت متواتر 336
- اشاره 336
- 1. اطلاق کلمه بر پیامبر اعظم| 337
- اشاره 337
- 1-1. مسما بعد از اسم: 338
- 1-4. همیشگی بودن اسم و مسما: 338
- 1-3. مسما پیش از اسم: 338
- 1-2. همزمانی اسم و مسما: 338
- 2. خمسه طیبه 339
- 3. اهلبیت(ع) 340
- 4. همگونی و ناهمگونی دو آیه 341
- اشاره 341
- الف) این همانی کلمات دو آیه: 341
- 1. ذوق عرفانی 342
- ب) این نه آنی کلمات: 342
- اول: دلائل همسانی 342
- اشاره 342
- اشاره 342
- 1-1. وحدت نورپرداز: 343
- 1-2. وحدت نور پذیر: 343
- 2-1. عینیت کلمات آدم و ابراهیم 344
- 1-3. وحدت نور: 344
- اشاره 344
- 2. نقل متضافر 344
- 2-2. توبه پذیری آن دو 345
- اشاره 345
- 1. امام عصر (ع) 347
- مصادیق آیه 347
- 2. پیشوایان معصوم^ 349
- 3. اتحاد مطلقه امام و امامت 350
- دوم: دلیل ناهمگونی 351
- 1. روایت 351
- 2. مصادیق 352
- 2-1. اوامر و نواهی 352
- 1-1. نقد مصداق اوامر و نواهی 353
- 3-1. رد و مؤید 354
- اشاره 354
- 3. واژگان معجزنما 354
- 4. جایگاه برین امامت 355
- فصل سوم :نورپذیری 357
- اشاره 357
- اشاره 358
- نورپذیری 358
- 1. قرائن سیاقی 359
- الف) تقدم کلمات 359
- 2. مقایسه آدم و کلمات 359
- 3. روایات 360
- ب) نفوذ کلمات 363
- ج) منبع کلمات 364
- د) گیرنده ی نخستین 365
- 1. دریافت جسمانی 367
- ه-) چگونگی دریافت 367
- 2. دریافت روحانی 369
- و) زمان دریافت 370
- اشاره 370
- 1. آغاز خلقت 371
- 2. مفهوم روایات: 372
- ز) مکان دریافت 374
- 1. بهشت برین 374
- 2. گهواره ی زمین 375
- 3. همیشگی 377
- ح) مراحل دریافت 379
- اشاره 381
- ط) ظهور نص بر همراهی 381
- اشکال 385
- فصل چهارم:انتقال نور 388
- اشاره 388
- امتداد ذاتی 389
- انتقال نور 389
- اشاره 389
- 1. دلائل انتقال 390
- 1-2. تقلب در امور: 390
- 1. واژه تقلب 390
- 1-1. تقلب در شیء: 390
- اشاره 390
- 2-1. عنصر تغییر: 391
- 2. عناصر مشترک واژه 391
- 1-4. تقلب در قرآن: 391
- 1-3. تقلب در حکومت: 391
- 2-2. تصرف: 392
- 3-2ایجاد: 392
- 2-1. مفسران سنی 393
- اشاره 393
- 2-2. مفسران شیعی 395
- اشاره 396
- 3-1. مأخذ سنیان 397
- 3-2. مأخذ شیعیان 398
- 2. گستره انتقال 402
- اشاره 404
- 2-1. اتفاق اصحاب 405
- 2-2. تواتر معنوی روایات 405
- ج. عوامل انتقال 407
- 1. اراده الهی 408
- 2. مرگ 409
- 3. رسالت 411
- 4. الهام 412
- اشاره 414
- 1. اسلام 414
- 1-1. اطلاق: 415
- 1-2. صراحت مفسران: 416
- 2. ایمان 416
- 3. خداپرستی 419
- 4. نجابت 420
- د. لوازم انتقال 421
- اشاره 423
- 2-1. خواستگاری 425
- 2-2. رضایت دختر 427
- اشاره 434
- 1. سفارش به واگذاری 436
- 2. پیمان گیری 437
- 3. ارث الهی 438
- اشاره 440
- 4. امانت 440
- اشکال بر انتقال نوری 441
- ادعا 442
- 3. اتفاقی بودن: 443
- 1. جواز اشتراک لفظی: 443
- 2. اشتراک معنوی: 443
- پاسخ 443
- 4.ترجیح بلا مرجح: 444
- 5. خروج موضوعی: 445
- 6. نجاست مشرک: 445
- 7. اشکال عقلی: 445
- 8. خبر متواتر: 446
- فصل پنجم :ویژگی های نور 447
- اشاره 447
- اشاره 448
- الف. معرفت نوریه 448
- 1. ابزار معرفتی 448
- ویژگی های نور 448
- 2. چیستی نور منتقل شده 452
- ب. انتقال 460
- 1. تجرد 460
- 2. تعلق 462
- 3. حرکت در صلب ها 463
- 4. انتقال به عوالم 465
- 5. تمام زمان ها 466
- 6. برترین قرن 470
- 7. از نقطه به نقطه ای 471
- 1. ستایش 472
- ج. فرمان برداری 472
- 2. بندگی 474
- 3. ایمان 475
- 4. معیار بندگی دیگران 476
- 5. جامع نبوت و امامت 478
- 6. فراخوان بندگی 479
- د. حالات نوریه 481
- 1. وحدت نوریه 481
- 2. کثرت نوریه 484
- 3. تابش همیشگی 485
- 5. حلقه ی فیض 487
- 4. نورپردازی فیزیکی 487
- 6. تجلی نور 488
- 7. پنهانی نور 489
- 8. باور نخبگان به نور 491
- 9. توسل به نور 493
- اشاره 494
- فصل ششم :تأثیر نور بر نیاکان 494
- تأثیر نور بر نیاکان 495
- اشاره 495
- الف) تقرب به خدا 496
- 1. هستی بخشی 496
- 2. وصل پس از فصل 499
- 3. اتصال برین 500
- 4. حاجت روایی 500
- 5. معرفت دهی 501
- 6. اعجاز برین 504
- 7. خلیفه ی زمین 506
- ب) تحول ژرفنا 507
- 1. آمرزش 507
- 2. آبروداری 509
- 3. شهود درونی 510
- 4. تعمیق فضیلت 511
- 5. امتداد رسالت 512
- 6. اصالت نیاکان 514
- 7. مسجودیت فرشتگان 515
- 1. شفاعت 516
- ج) برتری بر انسان ها 516
- 2. ارجمندی 518
- 3. وضع قانون 520
- 4. برگزیدگی 522
- 5. بنیان های اصیل 524
- 6. گره گشایی 526
- 7. واقع بینی 528
- 8. بندگی واقعی 529
- 9. دین گستری 530
- اشاره 533
- فصل هفتم :فلسفه نورپردازی 533
- فلسفه نورپردازی 534
- اشاره 534
- 1. وانهادن روح متعبدانه 535
- الف)رهنمونی دین داران 535
- 2. سطحی نگری نابخردانه 536
- 1. اقتضأ ذات مراتب نوریه 540
- ب) دستگیری ناآشنا 540
- اشاره 546
- نتیجه: 546
- ج) گونه های هدایت گری 547
- 1. راهنمایی پیامبران 547
- 2. بی تناسبی فرشتگان 548
- 3. تنگی ظرفیت انسان 549
- د) علل ریزش نور صلبی 550
- 1.قلمروفردی 550
- 2. حوزه اجتماعی 554
- 1. قلمرو فردی 561
- ه-) ر ه آورد 561
- 2. در حوزه ی اجتماع 563
- کتابنامه 567
1- ادب فنای مقربان/87.
سند روایت ابزار طریقی به متن و معنای سخنان برآمده از چشمه سار وحیانیت معصومین علیهم السلام است نه آنکه خود موضوعیت برای بررسی ذاتی را دارا باشد. بر فرض تمامی اسناد روایات خلقت نوریه ائمه علیهم السلام ضعیف، مجهول و ضعیف مشهور می بود، باز هم مانع از مطالعه، باز نگری و معنی یابی این موضوع نیست چنانچه راهی دیگری به وصول قطعی این احادیث از معصومین علیهم السلام در دست داریم و آن علوّ متن است.
انواع دلالت روایات
1- صریح: بیش از نود و پنج درصد از اخبار مربوط به این موضوع صریح الدلاله هستند. و از آغاز حدیث تا حلقه های میانی و سپس پایانش همگی یک معنای روشن و آشکار دارند و جز یک معنی و مراد از آن به دست نمی آید. هر اندازه در فقره های آن و صدر و ذیل آن ژرف نگری بیشتر صورت می گیرد به همان میزان مدلول، صراحت و قوت بیشتر می گیرد و دیگر معانی احتمالی آن کاهش می یابد:
«قال ابن عباس: انا کنا عند رسول الله | فأقبل علی بن ابی طالب علیه السلام فلما رآه النبی | تبسم فی وجهه و قال: مرحباً بمن خلقه الله قبل آدم بأربعین ألف عام. فقلت: یا رسول الله أکان الابن قبل الاب؟ قال: نعم. ان الله تعالی خلقنی و خلق علیاً قبل ان یخلق آدم بهذه المده. خلق نوراً فقسمه نصفین فخلقنی من نصفه و خلق علیاً من النصف الاخر. قبل الاشیا کلها. ثم خلق الاشیا فکانت مظلمه فنورها من نوری و نور علی...».((1))