- پیش گفتار 1
- اشاره 7
- اشاره 8
- تعریف و بیان موضوع 9
- مصحف امام علی علیه السلام 14
- اشاره 18
- اسناد مصحف امام علی علیه السلام 18
- دیدگاه شهرستانی درباره جمع قرآن توسط امام علی علیه السلام 26
- ویژگی های مصحف امام 28
- اشاره 28
- 1. ترتیب آیات براساس نزول 28
- 3. ذکر مصادیق آیات و دربردارنده نام های اهل حق و باطل 30
- 4. داشتن متن و حواشی 30
- اشاره 38
- اشاره 39
- شاگردان بی واسطه علی علیه السلام در قرائت 41
- 1. ابوالاسود دوئلی 41
- 3. زر بن حبیش 42
- 4. ابوالعالیه رفع بن مهران ریاحی 42
- قرائت های شاذ منسوب به امام علی علیه السلام و نقد آنها 44
- الف) اختلاف در ضبط و شکل (اعراب) 44
- اشاره 44
- ج) اختلاف نحوی 46
- نقد و بررسی 50
- 2. اسباب نزول، شأن نزول و ترتیب نزول 53
- اشاره 53
- تعریف شأن نزول 56
- اشاره 56
- امام حسن و امام حسین علیهما السلام 64
- امام زین العابدین علیه السلام 68
- امام باقر و امام صادق علیهما السلام 70
- تابعین و نزول آیه ابلاغ در غدیر 73
- الف) امام باقر علیه السلام 73
- ج) عطیه بن سعد العوفی 75
- ب) امام صادق علیه السلام 75
- ه -) ابوحمزه ثمالی 76
- تعریف لغوی مجمل 91
- اسباب و عوامل اجمال 91
- اشاره 94
- مبیّن و اقسام آن 94
- نمونه هایی از تبیین مجملات 99
- امام علی علیه السلام و تبیین مجملات 100
- 1 - غرابت لفظ 117
- 2 - اشتراک 117
- اشاره 117
- بررسی و جمع بندی 117
- 3 - عدم کثرت استعمال 118
- 4. ناسخ و منسوخ 119
- اهمیت بحث از نسخ 119
- نسخ در قرآن 119
- حکمت نسخ 120
- تعریف نسخ 121
- حقیقت نسخ 124
- موضع امام علی علیه السلام درباره ناسخ و منسوخ قرآن 125
- اشاره 130
- اشاره 131
- الف) تلاوت و تدبر 132
- اشاره 132
- ج) خواص سوره ها و آیات 138
- ه -) راه نداشتن اختلاف و تناقض در قرآن 144
- تحلیل و بررسی 146
- اشاره 147
- 2. قرآن از دیدگاه سایر اهل بیت علیهم السلام 147
- الف) امام حسن علیه السلام 148
- ب) امام سجاد علیه السلام 149
- ج) امام باقر علیه السلام 150
- د) امام صادق علیه السلام 152
- ه -) امام رضا علیه السلام 156
- الف) به کار گیری سبک خاص در بیان مطالب 158
- اشاره 158
- ج) ژرفای نامحدود 159
- ه -) فصاحت و بلاغت بی نظیر 160
- و) اشاره ها و نشانه ها 161
- اشاره 162
- الف) ژرفای نامحدود قرآن 162
- ب) پیوند قرآن و عترت 164
- اشاره 164
- اول: فلسفه پیوند قرآن و عترت 166
- دوم: ثمرات پیوند قرآن و عترت 167
- ج) اجتهاد روشمند در قرآن 168
- نتیجه و بحث 170
- اشاره 172
- روایاتی از امام علی علیه السلام 174
- روایاتی از امام حسن مجتبی علیه السلام 184
- روایاتی از امام حسین و امام زین العابدین علیهما السلام 190
- روایاتی از امام باقر علیه السلام 196
- روایاتی از امام صادق علیه السلام 198
- اشاره 206
- اشاره 208
- استدلال به آیه مودت 208
- شأن نزول آیه مودت 211
- مصداق قربی 212
- استدلال امام علی علیه السلام به آیه مودت 216
- استدلال امام حسین علیه السلام به آیه مودت 221
- استدلال امام زین العابدین علیه السلام به آیه مودت 222
- استدلال امام صادق علیه السلام به آیه مودت 223
- اشاره 224
- استدلال به آیه اولی الامر 224
- امام علی علیه السلام 224
- امام حسن علیه السلام 225
- امام باقر علیه السلام 226
- اشاره 227
- امام حسن علیه السلام 227
- استدلال به آیه تطهیر 227
- امام سجاد علیه السلام 229
- امام حسین علیه السلام 229
- امام زین العابدین علیه السلام 231
- استدلال به آیه (وَ آتِ ذَا الْقُرْبی حَقَّهُ)2 231
- استدلال ائمه علیهم السلام به آیه هشتاد و پنج انعام 232
- اشاره 232
- مواردی از استدلال به آیات دیگر 235
- اشاره 238
- فضایل اهل بیت علیهم السلام در کلام رسول الله صلی اللّه علیه و آله 240
- فضائل اهل بیت علیهم السلام در کلام امام حسن و امام حسین علیهما السلام 252
- فضایل اهل بیت علیهم السلام در کلام امام سجاد علیه السلام 257
- فضیلت اهل بیت علیهم السلام در کلام امام باقر و امام صادق علیهما السلام 263
- فضایل اهل بیت علیهم السلام در کلام سایر ائمه علیهم السلام 277
- اهمیت امامت و ولایت در کلام اهل بیت علیهم السلام 284
- اهمیت مودت اهل بیت علیهم السلام 294
- اشاره 298
- اشاره 299
- مفهوم لغوی و کاربرد قرآنی تفسیر 299
- تفسیر و تأویل 299
- معنای اصطلاحی تفسیر 300
- تعریف پیشنهادی 303
- معنای لغوی تأویل 304
- کاربردهای تأویل در قرآن 306
- فرق تفسیر و تأویل 308
- منزلت اهل بیت علیهم السلام در تفسیر 309
- امام علی علیه السلام 315
- بیان گوشه ای از تفسیرها و تأویلات ائمه اطهار علیهم السلام 315
- امام حسن و امام حسین علیهما السلام 342
- امام سجاد علیه السلام 346
- امام باقر و امام صادق علیهما السلام 353
- اشاره 384
- فواید مرجعیت اهل بیت علیهم السلام در تفسیر و تأویل 384
- 1. قابل فهم بودن قرآن 384
- 2. تمایز حوزه فهم ظاهر و تفسیر 385
- 3. جداسازی حوزه تفسیر و تأویل 386
- 4. تفکیک حوزه باطن و ظاهر 387
- 5. ارجاع به قرآن 387
- الف) تفصیل معارف و احکام 388
- اشاره 388
- ب) تأویل آیات 389
- ج) رفع اختلاف ها 391
- اشاره 393
- اشاره 394
- تعریف جری و تطبیق 394
- امام علی علیه السلام 395
- سایر اهل بیت علیهم السلام 400
- بررسی و جمع بندی 409
- 1. مصادیقی از سنخ تفسیر 409
- اشاره 409
- 2. مصادیقی از قسم تأویل 414
- اشاره 416
- اهمیت و جایگاه دانش مفردات 417
- تعریف مفردات 417
- امام علی علیه السلام پیشگام در تفسیر واژه ای 418
- اشاره 418
- امام علی علیه السلام و تفسیر مفردات 419
- امام سجاد علیه السلام و تفسیر مفردات 425
- امام باقر و امام صادق علیهما السلام و تفسیر مفردات 426
- اشاره 430
- اشاره 431
- مقصود از تفسیر قرآن به قرآن 431
- گسترش تفسیر قرآن به قرآن 432
- ادله و مستندات تفسیر قرآن به قرآن 434
- ناقدان تفسیر قرآن به قرآن و بررسی نظر آنان 435
- مصادیق تفسیر قرآن به قرآن 437
- نمونه هایی از تفسیر قرآن به قرآن اهل بیت علیهم السلام 438
- اشاره 438
- تحلیل و بررسی 446
- اشاره 484
- معنی لغوی عصمت 485
- ریشه تاریخی بحث 486
- عصمت پیامبر اسلام صلی اللّه علیه و آله در قرآن 488
- ریشه های عصمت در سخنان حضرت علی علیه السلام 488
- گواه نخست از قرآن 493
- اشاره 493
- ادله عصمت پیامبران از نظر قرآن 493
- گواه دوم از قرآن 494
- گواه سوم از قرآن 495
- گواه پنجم 497
- گواه ششم 499
- 1. حضرت ایوب علیه السلام 501
- عصمت انبیا در منابع اهل سنت 501
- اشاره 501
- 3. حضرت سلیمان علیه السلام 502
- 4. حضرت یوسف علیه السلام 502
- 5. رسول الله صلی الله علیه و آله 504
- اشاره 509
- روایت اخلاقی امام علی علیه السلام در منابع اهل سنت 510
- روایات اخلاقی حضرت فاطمه علیها السلام در منابع اهل سنت 519
- روایات اخلاقی امام حسن، امام حسین و امام سجاد علیهم السلام 520
- روایات اخلاقی امام باقر و امام صادق علیهما السلام 526
- روایات اخلاقی امام کاظم و امام رضا علیهما السلام 534
- اشاره 535
- تعریف لغوی تقیه 537
- تعریف اصطلاحی تقیه 539
- تعریف اصطلاحی تقیه از نظر شیعه 539
- تعریف اصطلاحی تقیه از نظر اهل سنت 543
- تعریف برگزیده 544
- ذکر تقیه در آیات 545
- تقیه قبل از اسلام 549
- پیامبر اکرم صلی اللّه علیه و آله و تقیه 551
- اهل بیت علیهم السلام و تقیه 554
- صدور حدیث در شرایط تقیه 556
- تقیه و راه شناسایی روایات و علت صدور آنها 557
- نتیجه و جمع بندی 567
پیش گفتار
ثقلین (قرآن و عترت) از یکدیگر جدائی ندارند. این عدم جدائی - که مورد تاکید رسول خدا صلی الله علیه و آله بوده - در عرصه های مختلف قابل تصور است. یکی از این عرصه ها در موضوع علم و معرفت به قرآن کریم یا تفسیر و تاویل آن است. قرآن همچنانکه محکمات دارد متشابهات نیز در آن وجود دارد.
برای ابهام زدائی از الفاظ قرآن کریم و تبیین مراد و مقصود واقعی خدای متعال از این کتاب هدایت و برای بیان تاویل و مصداق یابی و جری و تطبیق آیات شریفه قرآن - طبق حدیث شریف ثقلین - چاره ای جز مراجعه به عترت علیهم السلام وجود ندارد. قرآن بدون تفسیر اهل بیت علیهم السلام قابل فهم نیست و قهراً عمل کردن به آن بدون مراجعه به آثار و سخنان نورانی معصومین علیهم السلام، مثل عمل کردن به عام بدون مراجعه و فحص از مخصّص یا عمل به مطلق بدون در نظر گرفتن مقیّدات و یا مثل تمسک به کلام بدون در نظر گرفتن قرائن و شواهد آن است. و این چیزی است که نزد عقلا و در هیچ عرفی پذیرفته نبوده و آنرا غیر عقلانی می شمرند.
بنابراین ضرورت مراجعه به کلمات اهل بیت علیهم السلام در باب تفسیر و تاویل قرآن واضح و روشن است، و علمای شیعه در طول تاریخ به این سنت و روش عمل کرده اند. حتی بزرگانی که در آثار گرانبهای خود از روش تفسیری قرآن به قرآن پیروی نموده اند هرگز از ضرورت توجه به روایات و احادیث اهل بیت علیهم السلام در باب تفسیر غافل نبوده و آنرا مد نظر داشته و به آن عمل کرده اند. تفسیر گرانسنگ المیزان و بحث های روائی آن شاهد این مدعاست، بلکه ایشان حتی در مباحث تفسیری خود - که قبل از بحث روائی ذکر شده - نیز توجه و اشراف کامل به مضمون روایات داشته است.