دلایل عصمت امام از دیدگاه عقل و نقل صفحه 132

امکان عصمت، آری یا نه؟

اشاره

با توجه به برخورداری انسان از قوای شهوت و غضب به صورت فطری و غریزی که ابزاری برای انجام دادن گناهان به شمار می روند، آیا می توان از عصمت مطلق سخن گفت؟ ! آیا عصمت، با انسان بودن سازگار است؟ آیا با وجود چنین قوایی، امکان دسترسی انسان به عصمت علمی و عملی وجود دارد؟ ! عقیده به عصمت، یعنی عقیده به تغییر ذات و فطرت انسان درحالی‌که چنین چیزی امکان ندارد. مقتضای وجود قوای غضب و شهوت این است که انسان در برخی حالات مرتکب گناه شود. از طرفی، عصمت، یعنی مصونیت از ارتکاب گناه.

«احمد امین» از اهل سنت معاصر، درباره ناسازگاری عصمت با طبیعت انسان می نویسد:

اندیشۀ عصمت، از اسلام و تعالیم آن به دور است. همچنان‌که دور از طبیعت انسانی [بوده و با آن ناسازگار] است؛ طبیعتی که در آن شهوات و خیر و شر قرار داده شده و از تمایلات متضاد تشکیل یافته است. فضیلت انسان در این نیست که معصوم باشد، بلکه در این است که توانایی بر خیر و شر را دارد و به سوی هر دو کشیده می شود و البته در بیشتر اوقات، به