- دیباچه 1
- مقدمه 3
- اشاره 6
- 1-عقاید 6
- مباحث مقدماتی 6
- اشاره 6
- 2-اخلاق 6
- بخش های دین 6
- دانش ناظر به اعتقادات دینی 7
- 3-احکام عملی 7
- اشاره 8
- 1-روش عقلی 8
- روش استدلال در دانش اعتقادات 8
- 3-روش تلفیقی 9
- 2-روش نقلی 9
- دانش اعتقادات و مسئله امامت 10
- بخش اول: کلیات 11
- اشاره 11
- فصل اول: حقیقت امامت از منظر شیعه و اهل سنت 12
- اشاره 12
- معنای لغوی امام و امامت 13
- اشاره 15
- معنای اصطلاحی امام و امامت 15
- تعریف متکلمان اهل سنت 16
- تعریف متکلمان شیعه 16
- منشأ اختلاف 17
- نقطه مشترک تعاریف 17
- 2-اختلافنظر مفهومی و مصداقی 18
- جهات اختلاف 18
- اشاره 18
- 1-اتفاقنظر مفهومی و اختلافنظر مصداقی 18
- دو رویکرد متمایز درباره حقیقت و چیستی امامت 19
- ضرورت وجود امام 20
- ضرورت وجود امام از نظر اهل سنت 20
- اشاره 20
- ضرورت وجود امام از نظر شیعه 21
- امامت، از اصول یا از فروع؟ 22
- نظر اهل سنت 22
- اشاره 22
- نظر شیعه امامیه 24
- جنبههای دیگری از امامت در برداشت شیعی 25
- اشاره 25
- امامت، لطفی از جانب خداوند 25
- اشاره 26
- امامت، مقامی الهی و استمرار همه وظایف نبوت به جز دریافت وحی 26
- 1-دریافت، حفظ و ابلاغ وحی 27
- 2-تفسیر و تبیین آیات 27
- 4-ریاست عمومی 28
- 3-قضاوت 28
- تعیین امام به دست خداوند 31
- امامت، خواستار ویژگی هایی خاص 32
- حقیقت امامت در کلام علامه طباطبایی 33
- حقیقت امام و امامت در سنت مکتوب 34
- اشاره 38
- فصل دوم: معنا و حقیقت عصمت 38
- اشاره 39
- معنای لغوی عصمت 39
- واژه عصمت در قرآن 41
- معنای اصطلاحی عصمت 41
- اشاره 41
- لطف خداوند 42
- ملکه نفسانی 44
- نیافریدن گناه در انسان 45
- اشاره 45
- فقط توانایی بر انجام دادن طاعت 45
- خاستگاه عصمت 45
- عصمت، ریشه در شناخت و آگاهی 46
- ریشه عصمت در کلام علامه طباطبایی 49
- ریشه عصمت در کلام شهید مطهری 50
- ریشه عصمت در کلام علامه عسکری 52
- اشاره 53
- فصل سوم: انواع عصمت 53
- اول: عصمت عملی و رفتاری 54
- دوم: عصمت علمی و بینشی 56
- انواع عصمت در کلام امام علی (ع) 58
- سوم: عصمت خَلقی و خُلقی 58
- اشاره 60
- بخش دوم: چرا امام باید معصوم باشد؟ 60
- فصل اول: دلایل عقلی عصمت امام 61
- اشاره 61
- اول: معصوم نبودن امام، یعنی اجتماع دو امر متضاد 64
- دوم: معصوم نبودن امام، یعنی نیاز به بی نهایت امام در زمان واحد 65
- سوم: وجوب حفظ شریعت اسلامی 68
- فصل دوم: دلایل نقلی عصمت امام 71
- اشاره 71
- اول: آیه عهد الهی 72
- اشاره 72
- قرآن و مسئله عصمت امام 72
- اشاره 72
- استدلال استادِ علامه طباطبایی 76
- اشاره 76
- اشاره 77
- نکاتی درباره آیه 77
- دیدگاه اهل سنت 78
- دیدگاه شیعه 81
- منابع اهل سنت 83
- اولوا الأمر چه کسانیاند؟ 83
- مقام اول 84
- اشاره 84
- سوم: آیه صادقین 84
- مقام دوم 86
- منابع اهل سنت 86
- منابع شیعی 87
- چهارم: آیه تطهیر 88
- اشاره 88
- مقصود از اهل بیت 88
- منابع شیعه 88
- آیه تطهیر در مصادر اهل سنت 92
- شمول آیه تطهیر نسبت به دیگر امامان 95
- اشاره 96
- عصمت امام در روایات 96
- الف) حدیث ثقلین 97
- 1-اشاره به عصمت اهل بیت به طور مشخّص 97
- ب) حدیث سفینه 100
- ج) حدیث نجوم 102
- ٢. اشاره به لزوم عصمت امام به طور کلّی 104
- بخش سوم: نسبت مفهوم عصمت با برخی مفاهیم دیگر 106
- اشاره 106
- فصل اول: عصمت و اختیار 107
- فصل دوم: عصمت و عدالت 112
- اشاره 112
- تفاوتهای عصمت و عدالت 113
- چیستی عدالت 113
- اشاره 113
- 3-گستردگی متعلّق 114
- 1-از نظر رتبه و درجه 114
- 2- از نظر بُعد معرفتی و شناختی 114
- اشاره 116
- 1-استغفار پیامبران 116
- فصل سوم: عصمت و استغفار 116
- 2-استغفار امامان 117
- دقت نظر در معنا و انواع گناه 118
- اشاره 118
- 2-نگاهی خاص 119
- 1-نگاهی متعارف و عام 119
- علامه مجلسی 121
- پاسخ برخی از اندیشمندان شیعه 121
- علامه طباطبایی 123
- علی بن عیسی اربلی 124
- خواجه نصیر الدین طوسی 124
- فصل چهارم: انحصاری نبودن عصمت 127
- بخش چهارم: خردهگیری هایی بر لزوم عصمت 131
- اشاره 131
- امکان عصمت، آری یا نه؟ 132
- اشاره 132
- پاسخ 133
- پاسخ 136
- اشاره 136
- عصمت، عقیده ای ریشه دار در عقل و نقل، نه ساخته شیعه 136
- باور عصمت و نسبت دادن آن به هشام بن حکم 138
- اشاره 138
- پاسخ 139
- روایت اول 140
- روایت دوم 141
- کج فهمی از کلام امام علی (ع) 142
- اشاره 142
- پاسخ 143
- اشاره 148
- سخن پایانی: تأثیر عصمت در الگو بودن امام برای افراد جامعه 148
- 1-بُعد علمی 150
- اشاره 151
- 2-بُعد عملی 151
- اشاره 153
- نمونه هایی از فواید علمی و رفتاری معصوم 153
- تقویت شناخت عقلی بشر و متوقف شدن خطا 153
- مرجعی برای فهم گزاره های عقلگریز و خروج از سردرگمی 154
- برطرف شدن تزلزل در رفتار 155
- برپایی نظام اجتماعی و تحقّق عدالت 155
- پرورش و تسهیل در پیمودن درجات کمال 156
- لزوم آگاهی از عواقب خاص رفتارها 157
- حفظ شریعت و آگاهی از دین تحریف نشده 157
- کتابنامه 160
کتابنامه
* قرآن کریم
* نهج البلاغه، مترجم: محمد دشتی، چاپ چهارم، قم، مؤسسه تحقیقاتی امیرالمؤمنین (ع) ، ١٣٨١ه. ش.
١. ابکار الافکار فیاصول الدین، سیف الدین الآمدی، به تحقیق: احمد محمد مهدی، قاهره، دار الکتب، ١۴٢٣ه. ق.
٢. إحقاق الحق و إزهاق الباطل، السید نورالله الحسینی المرعشی التستری، قم، مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی.
٣. الأحکام السلطانیة و الولایات الدینیة، ابوالحسن علی بن محمد بن حبیب البصری البغدادی الماوردی، بیروت، دارالکتب العلمیة.
۴. إرشاد الطالبین الی نهج المسترشدین، فاضل مقداد، تحقیق: سید مهدی رجائی، قم، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، ١۴٠۵ه. ق.
۵. اسباب النزول، ابو الحسن علی بن احمد الواحدی النیسابوری، چاپ ششم، بیروت، دار الکتاب العربی، ١۴١۴ه. ق.
۶. اسرار الحکم، محقق سبزواری، تصحیح: کریم فیضی، چاپ اول، قم، مطبوعات دینی، ١٣٨٣ه. ش.