دلایل عصمت امام از دیدگاه عقل و نقل صفحه 65

چنان‌که ملاحظه می شود در صورت معصوم نبودن امام، نسبت به گفتارها و رفتارهای انحرافی و قبیح او در دو وضعیت متضاد (اطاعت کردن و اطاعت نکردن) قرار خواهیم گرفت و این در حالی است که از نظر عقلی، اجتماع دو امر متضاد در یک موضوع، معقول و مقبول نیست و محال است که خداوند حکیم انسان را به انجام دادن امری نامعقول دستور دهد. با این استدلال، درستی صورت دوم (وجوب عصمت امام) اثبات می شود.(1)

محقّق لاهیجی می نویسد:

غرض از نصب امام، حصول اطاعت و انقیاد است و هرگاه معصوم نباشد و خطا و معصیت بر او روا باشد، اطاعتش واجب نیست، بلکه مخالفتش واجب شود و این مناقض غرض امامت است.(2)

ملا مهدی نراقی در این‌باره می نویسد:

امام هرگاه جایزالخطا باشد و از او خطایی و معصیتی صادر شود، باید او را انکار کرد و در آن خطا قول او را رد نمود و حال اینکه امام در همه امور «واجب‌الاطاعة» است. همچنان‌که خدای تعالی می‌فرماید: (أَطِیعُوا اللهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ) ، و مراد از صاحبان امر، خلفا و ائمه‌اند بالاتّفاق. پس رد قول او و اطاعت مطلقه با یکدیگر جمع نمی‌شوند. پس باید امام، معصوم باشد و خطا از او سر نزند.(3)

دوم: معصوم نبودن امام، یعنی نیاز به بی نهایت امام در زمان واحد

در این استدلال می خواهیم بگوییم اگر امام، معصوم نباشد، موجب تسلسل در امامت و نیاز به امامان نامتناهی در هر برهه ای از زمان خواهد

1- در این‌باره ر. ک: الشافی فیالإمامه، سید مرتضی، ج١، ص٣٠٩.

2- سرمایه ایمان در اصول اعتقادات، ص١١۴؛ و نیز ر. ک: کشف المراد، ص٣۶۴.

3- انیس الموحدین، ص١۴٠؛ و نیز ر. ک: رسائل فارسی جرجانی، صص٨۴ و ٨۵.