حلال و حرام مالی صفحه 69

می تواند حیوان مرده ای را بخورد، دیگر بالاتر از این که نیست، راهی ندارد جز این که برای زنده ماندن مقداری میته بخورد، فقط اینجا را در قرآن اجازه می دهد:

« فَمَنِ اُضْطُرَّ غَیْرَ باغٍ وَ لا عادٍ»(1)

آن هم در حال بی میلی بخورد و بیش از اندازه نخورد، فقط برای زنده ماندن عیبی ندارد. اما جای دیگر به انسان برای دست دراز کردن به حرام به هیچ عنوان مجوّز نمی دهد.

مقدس اردبیلی و حق الناس

مقدّس اردبیلی با چند نفر از طلبه ها به کربلا و زیارت وجود مبارک حضرت سیدالشهداء علیه السلام آمدند، وقتی برمی گشتند، هوا گرم بود، عرق کرده بودند، پیراهن ها چرک شده بود، در مسیر به نهر آبی رسیدند.

گفتند: من پیراهنم را می شویم، کنار نهر آب نشست و پیراهن خود را کاملاً شستند که خیلی تمیز شد. بعد به پشت خود انداخته، رو به آفتاب، شروع به راه رفتن کردند. طلبه ها گفتند: آقا! برای شما زحمتی نیست؟ گفت: نه، آفتاب شدید است، خشک می شود. گفتند: اینجا می نشستیم و این پیراهن را روی این دیوار می انداختیم، خشک می شد.

فرمودند: پیراهن من خیس و دیوار هم گلی است، اگر من این پیراهن را روی این دیوار بیاندازم، نم پیراهن به این دانه های ریز دیوار بزند، آنها را نرم می کند و می اندازد. صاحب دیوار نیست که من به او بگویم: آیا راضی هستی یا نه، معلوم نیست، شاید ما رفتیم و مردیم، دیگر نشود که او را ببینیم. آن وقت جواب این