حلال و حرام مالی صفحه 97

تُفْلِحُونَ»

این مقدّمۀ آیات اخلاقی در قرآن است. علت این که مقدّمه است؛ چون آیات بعد همگی با «واو» عاطفه شروع می شود، عطف؛ یعنی اتّصال دادن بعد به ماقبل، «واو» پل ارتباط آیات است. می خواهد بگوید این چند آیه، همه با هم بستگی و اتّصال دارند.

تضاد ربا با ایمان

به ما می گوید که اهل ایمان هستیم و خدا و قیامت را قبول داریم: « لا تَأْکُلُوا اَلرِّبَوا» مال ربایی را نخورید، ربا چیست؟ « أَضْعافاً مُضاعَفَهً» پولی است که به قرض داده می شود و در مقابل، مرتب اضافه تر پس بدهد. این دیگر بیع نیست، بلکه جنایت و ظلم است.

این رباست، اما چه کسی رباخور است؟ آن کسی که در برابر پروردگار، متکبّر است؛ یعنی آن کسی که دچار سوء خلق است و نسبت به پروردگار، اخلاق ابلیس را دارد که به او گفتند: سجده کن:

« أَبی وَ اِسْتَکْبَرَ وَ کانَ مِنَ اَلْکافِرِینَ»

کبر، این کبر نیز با او همراه بود. به خاطر بودن کبر توبه نکرد و تا به حال کافر مانده است، اما حضرت آدم و حوّا علیهما السلام به آنها گفتند: به این درخت نزدیک نشوید، شدند، آنها را بیرون کردند، ولی دیگر کبر نداشتند، بلکه چنانچه در سورۀ اعراف آمده است: به قدری متواضع بودند که به پروردگار عرض کردند: