معاد و جهان پس از مرگ صفحه 165

دلایل استقلال روح

اشاره

سخن از مسئله روح بود و اینکه مادیها اصرار دارند، پدیده روحی را از خواص سلولهای مغزی بدانند و «فکر» و «حافظه» و «ابتکار» و «عشق» و «نفرت» و «خشم» و «علوم و دانشها» را همگی در ردیف مسائل آزمایشگاهی و مشمول قوانین جهان ماده بدانند، ولی فلاسفه طرفدار استقلال روح، دلایلی بر نفی و طرد این عقیده دارند که در ذیل به قسمتهایی از آن اشاره می‌شود:

1- خاصیت واقع نمایی (آگاهی از جهان برون)

نخستین سؤالی که می‌توان در این زمینه از ماتریالیستها کرد این است که: اگر افکار و پدیده‌های روحی همان خواص «فیزیکو شیمیائی» مغزند، باید تفاوت اصولی میان کار مغز و کار معده یا کلیه و کبد نبوده باشد، زیرا کار معده- مثلًا ترکیبی از فعالیتهای فیزیکی و شیمیائی است و با حرکات مخصوص خود و ترشح اسیدهایی غذا را هضم و آماده جذب بدن می‌کند، و همچنین کار بزاق چنان که گفته شد ترکیبی از کار فیزیکی و شیمیایی است، در حالی که ما می‌بینیم میان این دو فرق بسیار روشنی است.

اعمال تمام دستگاههای بدن کم و بیش شباهت به یکدیگر دارند به جز