معاد و جهان پس از مرگ صفحه 193

مادّیها در برابر این موضوع چه می‌گویند؟

از آنجا که موضوع خواب مغناطیسی موضوع قابل انکاری نیست، طرفداران مادی بودن روح، می‌گویند: ما این پدیده را قبول داریم ولی مسئله ساده‌ای است و دلیل بر این نیست که روح چیزی غیر از خواص فیزیکوشیمیائی ماده مغزی است، زیرا این خواب اثر تلقین به ضمیمه خستگی به خاطر تکرار یک عمل است که او را در خواب فرو می‌برد (حتی صدای یکنواخت قیچی سلمانی و یا صدای یکنواخت لکوموتیو، گاهی انسان را به خواب فرو می‌برد!) ولی در این خواب انسان اراده خود را از دست می‌دهد و حس تلقین پذیری او جانشین آن می‌گردد و سپس بر اثر تلقین، آثاری از وی آشکار می‌شود.

اما باید توجه داشت اگر خواب مغناطیسی منحصر به این بود که انسان در خواب فرو رود و بر اثر تلقین حرکاتی انجام دهد، چنین تفسیری برای آن قابل قبول بود. ولی سفر کردن روح به نقاط دیگر و سخن گفتن به زبانهایی که با آن آشنا نیست و آگاهی از مسائلی که از حدود معلومات او خارج است با اینگونه توجیهات و تفسیرها حل نخواهد شد، و باید اعتراف کنیم که در وجود انسان حقیقت دیگری غیر از آنچه علوم طبیعی و مادی به ما می‌گویند نهفته است و آثار شگفت آوری که با اصول و قوانین مادی سازگار نیست از خود نشان می‌دهد.

***