معاد و جهان پس از مرگ صفحه 242

پرونده‌ای می‌باشد و مسلماً نامه عملی که به دست راست نیکوکاران و به دست چپ بدکاران داده می‌شود و آیات قرآن میگوید آنها قادر به انکار محتویات آن نیستند نوعی از این پرونده‌های اثری است که شاید تصور آن هم امروز برای ما مشکل باشد.

و از اینجا مشکل دیگری برای ما حل می‌شود که چگونه قرآن می‌گوید: «وَاللَّهُ سَرِیعُ الْحِسَابِ خداوند به سرعت حساب خلایق را می‌رسد».(1)

زیرا حساب همه در آنجا روشن است، این حساب مجموعه اثرات اعمال نیک و بدی است که در وجود هر کس متراکم شده، و همواره نتیجه آن معلوم و مشخص می‌باشد.

گاهی برای نزدیک ساختن این حقیقت به ذهن، به یک مثال ساده- و شاید از جهاتی دور از مقصود- متوسل می‌شویم می‌گوییم اتومبیلهای معمولی ممکن است در طول عمر خود راه‌های زیادی در جاده‌های مختلف را پیموده باشند بدون آنکه حتی راننده آن به خاطر داشته باشد تا چه رسدکه بتواند به حساب آنها برسد ولی هر لحظه اراده کنیم با یک نگاه به کیلومتر شمار آن، می‌توانیم مقدار راهی را که پیموده دقیقاً تعیین نماییم که این نیز یک گواه اثری است، چون پیوند سیم کیلومتر شمار با دستگاه‌های حرکت ماشین دائماً روی آن اثر گذارده و آن را به حرکت در می‌آرود.

در محاسبه‌های معمولی اشتباه وجود دارد، حساب با انگشت با اعداد با چتکه و حتی با مغزهای الکترونیکی، اما یک نوع حساب در این جهان داریم

1- سوره بقره( 2)، آیه 202.