رازهای نهان در موسیقی (جوان و موسیقی) صفحه 35

4- طرب نفسی

اطراب نفسی، پس از تذکر و تحریک و تهییج حاصل می­شود . اگر نفس تذک یافت ، حزن و شادی حاصل از آن، نفسانی است .

رقص و پایکوبی و بدن نمایی و دعوت به ظواهر جسمانی ، صورت عینی شادی نفسانی است و حزن هم از متذکز شدن نفس به فقدانهمان شادیها حاصل می­شود ، فقدان و غربت از آمال و آرزوهای شهوانی و نفسانی عشق­های مجازی شکست خورده ، فراق و غربت از محبوب­ها و تمنیات از دست رفته و لذا وقتی که نفس در اثر حضور و حصول خوشی­ها تحریک می شود، به جنبش در می­آید و گاه به حد افراط و جنون و اضطراب درون می­رسد .(1)

5- معنای لهو

خلاصه­ای از تعریف ها و واژۀ لهو و مشتقات آن :

در این بیانات که نسبت به واژۀ لهو و مشتقات دیگرش در این تعریف­ها هست در هر یک گوشه­ای از ابعاد معنای آن را روشن کرده­اند که خلاصه­اش از این قرار است :

1- لهو آن است که از حالت جدی و واقعی به حالت هزل و شوخی می­کشد .

2- و آن که دوام و بقاء ندارد ، بلکه زودگذر است .

3- و از آخرت فراموشی می­آورد و عاقبت اندیشی را از ذهن بیرون می­برد .