مرگ و فرصتها: مجموعه سخنرانیهای حسین انصاریان صفحه 203

ص:202

خداوند در قرآن می فرماید: به خاطر این که وقتی وارد قیامت می شوند، پروندۀ خود و دیگران را می بینند، بهشت و جهنم را می بینند، تازه یادشان می آید که فرصت های الهی را از دست دادند و از آنها چیزی باقی نمانده است.

خدا به همه فرصت هایی می دهد؛ فرصت عمر، جوانی، زیبایی، ازدواج، علم، کار، کوشش و عبادت. وقتی در قیامت می بیند که تمام فرصت ها نابود شده است، دچار اندوه فراوانی می شود که علاج نمی شود، چون علاجش به این است که دوباره فرصت ها را به انسان برمی گردانند تا با آنها تجارت کند و سود قیامتی به دست بیاورد. ولی افسوس می خورد که چرا آن فرصت ها دیگر برنمی گردد؟ چون بنا نیست که برگردانند. از ابتدا نیز بنابر این بوده که فرصت ها یک بار به مردم داده شود.

تنهایی گنهکار در قیامت

قرآن می فرماید: در کنار این اندوه و حسرت و گریه و ناله و داد و فریاد، شفاعت شفاعت کنندگان شامل او نخواهد شد. رحمت خدا به داد او نمی رسد و در صحرای محشر، تنها خواهد بود:

« لاٰ تَجْزِی نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَیْئاً وَ لاٰ یُقْبَلُ مِنْهٰا شَفٰاعَهٌ وَ لاٰ یُؤْخَذُ مِنْهٰا عَدْلٌ وَ لاٰ هُمْ یُنْصَرُونَ » (1)

این جمله در قرآن تکرار شده است. دانشمندان عرب می گویند: ترکیب ادبی این آیه با این سیاق، اگر حرف نفی مثل «لا و ما» روی کلمۀ نکره بیاید، مثلاً معنای آن عام است کلمۀ بدون «الف و لام»، چون عرب، کلمات «الف و لام»دار را معرفه، یعنی چیز شناخته شده می گوید، وقتی «الکتاب» می گوید، مخاطب می فهمد که این چه کتاب است. اما اگر گوینده بگوید: «کتاب» هیچ کس نمی داند چه کتابی را