مرگ و فرصتها: مجموعه سخنرانیهای حسین انصاریان صفحه 30

صفحه 30

ص:29


1- (1)) - رجوع کنید به تفسیر رازی (التفسیر الکبیر) : 188/1- 218 (باب چهارم؛ مسائل فقهی سوره فاتحه الکتاب) ترجمه بیان السعاده: 263/1 - 264 (علمای امامیّه - رضوان اللّه علیهم - بهشت و خشنودی خدا آنان را ارزانی باد- اتّفاق نظر دارند که «بسمله» یعنی « بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ » ازقرآن بوده و یک آیه از هر سوره محسوب می شود که در اوّل آن « بِسْمِ اللّٰهِ » ذکر شده این آیه در نمازهایی که باید بلند خوانده شود، واجب است که بلند خوانده شود. و نباید در نمازهای واجب ترک گردد. ولی علمای عامّه (اهل سنّت) دراین مورد مخالفت کرده اند. بیضاوی دراوّل تفسیر خود می گوید: «بسمله» جزء سوره فاتحه می باشد. قرّاء مکّه (خوانندگان اوّلیه قرآن که در مکّه بودند) و کوفه وفقیهان آنجا و ابن مبارک و شافعی نیز همین عقیده را دارند ولی شیبانی و قرّاء مدینه و بصره و شام و فقیهان این مناطق و مالک و اوزاعی در این امر با آنان مخالفند. ابو حنیفه دراین باره مطلبی به طورصریح نگفته است از اینرو، بعضی گمان کرده اند: ابو حنیفه معتقد است، «بسمله» جزء سوره نیست. درباره این مسأله از محمّد بن حسن علیه السلام پرسیده شد او گفت: هرچه ما بین دو جلد است کلام خدا می باشد. بیضاوی می گوید: دلیل ما احادیث بسیاری است که در این باره داریم. ابو هریره روایت کرده است که: «فاتحه الکتاب» هفت آیه دارد، اوّل آن « بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ » است. و امّ سلمه گفت: رسول صلی الله علیه و آله خدا این سوره را خواند و « بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعٰالَمِینَ » را یک آیه به شمار آورد ازاینرو، اختلاف است که آیا « بِسْمِ اللّٰهِ... » به تنهایی یک آیه می باشد؟ یا با آیه بعد یعنی « اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ ... » آیه واحدی محسوب می گردد. مسلمانان به این مطلب اجماع دارند که آنچه بین دو جلد است کلام خدا است و آن را می نویسند و اثبات می کنند در حالی که آنان سعی فراوان داشتند که هیچ چیز اضافی در قرآن نباشد حتی آمین در قرآن نوشته نشده است. منقول از کلام بیضاوی. از امیر المؤمنین علیه السلام نقل شده است که: « بِسْمِ اللّٰهِ » از سوره فاتحه است و پیامبر خدا صلی الله علیه و آله آنرا می خواند و یک آیه از یک سوره به شمار می آورد. ازحضرت صادق علیه السلام روایت شده است که: چه می شود اینها را؟! خدا آنها را نابود کند! که قصد بزرگترین آیه کتاب خدا را نمودند و گمان کردند که اگر آنرا اظهار کنند بدعت است! از حضرت باقر علیه السلام روایت شده است که فرمود: آنها بهترین آیه کتاب خدا را که « بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ » باشد، دزدیدند. تفسیرنور: 20/1-19 (سؤال: آیا « بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ » آیه ای مستقل است؟ پاسخ: به اعتقاد اهل بیت رسول اللَّه علیهم السلام که صد سال سابقه بر سایر رهبران فقهی مذاهب دارند و در راه خدا به شهادت رسیده و در قرآن نیز عصمت و پاکی آنها به صراحت بیان شده است، آیه « بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ » آیه ای مستقل و جزء قرآن است. فخر رازی در تفسیر خویش شانزده دلیل آورده که « بِسْمِ اللّٰهِ » جزء سوره است. آلوسی نیز همین اعتقاد را دارد. در مسند احمد نیز « بِسْمِ اللّٰهِ » جزء سوره شمرده شده است. برخی از افراد که بسم اللَّه را جزء سوره ندانسته و یا در نماز آن را ترک کرده اند، مورد اعتراض واقع شده اند. در مستدرک حاکم آمده است: روزی معاویه در نماز بسم اللَّه نگفت، مردم به او اعتراض نمودند که «أ سرقت أم نَسیتَ»، آیه را دزدیدی یا فراموش کردی؟! امامان معصوم علیهم السلام اصرار داشتند که در نماز،بسم اللَّه را بلند بگویند. امام باقر علیه السلام در مورد کسانی که « بِسْمِ اللّٰهِ » را در نماز نمی خواندند و یا جزء سوره نمی شمردند، می فرمود: «سَرقوا اکرم آیه» بهترین آیه قرآن را به سرقت بردند. در سنن بیهقی در ضمن، حدیث ی آمده است: چرا بعضی « بِسْمِ اللّٰهِ » را جزء سوره قرار نداده اند!شهید مطهّری قدس سره در تفسیر سوره حمد، ابن عباس، عاصم، کسایی، ابن عمر، ابن زبیر، عطاء، طاووس، فخر رازی و سیوطی را از جمله کسانی معرّفی می کند که بسم اللَّه را جزء سوره می دانستند. درتفسیر قرطبی از امام صادق علیه السلام نقل شده است: « بِسْمِ اللّٰهِ » تاج سوره هاست. تنها در آغاز سوره برائت (سوره توبه)بسم اللَّه نیامده و این به فرموده حضرت علی علیه السلام به خاطر آن است که « بِسْمِ اللّٰهِ »کلمه امان و رحمت است، و اعلام برائت از کفّار و مشرکین، با اظهار محبّت و رحمت سازگارنیست.
2- (2)) - تفسیر صافی، فیض کاشانی: 91/1؛ «فی المجمع عن أمیر المؤمنین علیه السلام أنه قال لکل کتاب صفوه وصفوه هذا الکتاب حروف التهجی. أقول: ومن الأسرار الغریبه فی هذه المقطعات أنها تصیر بعد الترکیب وحذف المکررات؛ علی صراط حق نمسکه أو صراط علی حق نمسکه.»

این هدیه برای ملک الموت؛ «رضا الخصماء» که تمام طلبکارها را تا نمرده ای از خودت راضی کنی. اگر راضی نکنی چه می شود؟ این را باید از قرآن و روایات بررسی کنیم تا ببینید در قیامت چه افتضاحی به بار می آید؟ مال مردم خوردن آسان نیست.

سفارش ابی عبداللّه علیه السلام به فرزندش

آخرین فرمایش ابی عبداللّه علیه السلام در روز عاشورا به حضرت زین العابدین علیه السلام این بود: پسرم! باغی در مدینه دارم که ملک من است. بعد از سفر مکه برنامه هایی داشتم، که سه هزار درهم یعنی سیصد دینار طلا می شود، علی جان! من آن سیصد دینار را بدهکارم، از شام که برگشتی، به مدینه که رسیدی، اول قرض مرا ادا کن که من در برزخ ناراحت نباشم. (1)والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته

کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه