مرگ و فرصتها: مجموعه سخنرانیهای حسین انصاریان صفحه 372

ص:371

باشد.

علامات سه گانۀ متقین

1- اخلاص در عمل

اشاره

متن حدیث این است:

«للمتقی ثلاث علامات» (1) برای اهل تقوا سه نشانه و ویژگی هست که هر سه خیلی مهم هستند. به دست آوردنش نیز واقعاً هم زمان می خواهد و هم کار و هم حال. نه یک شبه به دست می آید، نه با تنبلی و بی حالی.

اولین نشانۀ اهل تقوا؛ «اخلاص العمل» این است که هر کاری که می خواهند بکنند؛ چه عبادت و چه خدمت به مردم، هیچ نظری جز به خدا ندارند و طرف معاملۀ آنها در کاری که می خواهند انجام بدهند، فقط خداست و بس، نه کس دیگر.

نشانۀ ریاکار این است که وقتی او را نبینند و زمینه ای برای تعریف از او وجود نداشته باشد، کاری نمی کنند. هر چقدر هم کار، مهم و عبادی و یا خدمت به عباد خدا باشد. ولی به محض اینکه زمینه ای فراهم شود که کارش در معرض دید قرار بگیرد و از او تعریف کنند، این کار را خیلی با نشاط انجام می دهد. (2)امیرالمؤمنین علیه السلام می فرماید:

نماز ریاکار بین مردم، خیلی پرمایه است و اما در خلوت، بی مایه است. در خلوت یا نماز نمی خواند، یا وقتی می خواند، مانند کسی می خواند که او را به خواندن نماز مجبور کرده باشند. ولی در برابر مردم، خیلی با شوق نماز می خواند، گر چه یک ساعت نیز طول بکشد. ولی همین نماز را در خلوت، اگر دو دقیقه طول بکشد، گویا کوه دماوند را روی سرش انداخته اند. (3)سعدی می گوید:

شاهی برای گشت و گذار به شیراز آمده بود، کسی را دعوت کرد. بعد از تمام