جهنم از دیدگاه قرآن و حدیث (تفسیر موضوعی المیزان) صفحه 137

«ثُـمَّ لَتَـرَوُنَّهــا عَيْـنَ الْيَقيــنِ،» مراد از «عَيْـنَ الْيَقيــن» خود يقين است و معنايش ايــن است كه جحيم را با يقين محــض مي‌بينند و مراد از علــم يقين در آيه قبل مشاهده دوزخ بــا چشــم بصيرت و در دنيــا است و به «عَيْنَ الْيَقين» ديــدن آن در قيامــت با چشم ظــاهــر اســت، دليلش آيــه بعــدي است كــه سخــن از ســؤال و بازخواست در قيــامـت دارد، مــي‌فــرمـــايـــد:

«ثُــمَّ لَتُسْئَلُنَّ يَوْمَئِـذٍ عَنِ النَّعيمِ!»

ســؤال از «نَعيم،» ســؤال از دين اســت سؤال از رسول خدا صلي‌الله‌عليه‌و‌آله و امامان بعد از

(214) جهنم از ديدگاه قرآن و حديث

آن جنــاب است كه خــدا اطاعتشان را واجب و پيرويشــان را در سلــوك الي اللّه فريضه كرده و طريق سلوك الي اللّه است، همان استعمال نعمت است به آن نحوي كه رسول و امامان دستور داده‌اند. (1)

شمـا را چـه عملي به دوزخ افكند؟

«في جَنّاتٍ يَتَسائَلُونَ، عَـنِ الْمُجْرِمينَ، ما سَلَكَكُمْ في سَقَرَ؟»

«آنـــان در بـاغ‌هـاي بهشـت متنعمنـد و ســؤال مــي‌كننــد، از احــوال دوزخيـان گنهكـــار، كــه شـمـا را چــه عملـــي بــه عــذاب دوزخ در افكنـد؟» (40 و41 و42 / مدثر)

منظور از جمله «يَتَسائَلُونَ، عَـنِ الْمُجْرِمينَ،» اين است كه مجموعه اهل بهشت از